İmar planında yolda kalan bölümün kamulaştırılmasından artan ve planda milli eğitim sahasında kalan yerin kamulaştırılması mümkün değildir.
İstemin Özeti: … Mahallesinde bulunan 63 pafta, 333 ada, 243 parsel sayılı taşınmazın 89.50 mı sinin kamulaştırılması isteminin reddine ilişkin 6.08.1986/günlü, 1354 sayılı işlemin iptali istemiyle açılan davanın reddi yolunda verilen İzmir 2.nci İdare Mahkemesinin 24.3.1988/günlü, E:1986/479, K:1988/312 sayılı kararının 21.5.1986/günlü, 1784 sayılı belediye encümeni kararı ile imar planında okul alanı olarak ayrılan yerde kalan yapıların kamulaştırıldığı ancak 89.50 mı zeminin kamulaştırılmadığı, bunun nedeninin kısmi kamulaştırma yapılması olmadığı 89.50 mı nin planda okul alanında kaldığı için kamulaştırma dışı bırakıldığı öne sürülerek bozulması istenilmektedir.
Türk Milleti Adına karar veren Danıştay Altıncı Dairesince dosyadaki belgeler incelendikten sonra temyiz isteminin süresinde olduğu görülerek işin gereği düşünüldü: Dava, davacının paydaş olduğu … Mahallesi 63 pafta, 333 ada, 243 sayılı parselin 89.50 mı sinin daha önce kamulaştırılan zemin üstü binaların mütemmim cüzü niteliğinde olduğu ve yararlanmaya elverişli durumda bulunmadığı belirtilerek 2942 sayılı Yasanın 12. maddesi uyarınca kamulaştırılmasına ilişkin istemin reddi yolunda tesis edilen işlemin iptali istemiyle açılmış, idare mahkemesince; 2942 sayılı Yasanın 12. maddesinin son fıkrasında anılan maddenin uygulanmasından doğacak anlaşmazlıkların adli yargıda çözümleneceğinin kurula bağlandığı, olayda davacının aynı Yasa kuralına dayanan kamulaştırma isteminin reddedilmesinden doğan uyuşmazlığın görüm ve çözümünün adli Yargının görev alanına girdiği gerekçesiyle dava 2577 sayılı Yasanın 15.maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi uyarınca görev yönünden reddedilmiş, karar davacı tarafından temyiz edilmiştir.
2942 sayılı Yasanın 12. maddesinde: “Bir kısmı kamulaştırılan taşınmaz maldan artan kısmı yararlanmaya elverişli bir durumda değil ise, kamulaştırma işlemine karşı idari Yargıda dava açılmayan hallerde mal sahibinin en geç kamulaştırma kararının tebliğinden itibaren otuz gün içinde yazılı başvurusu üzerine, bu kısmında kamulaştırılması zorunludur.” kuralı yer almaktadır.
Yukarıda sözü edilen Yasa kuralı uyarınca herhangi bir taşınmaz malikinin kamulaştırmadan artan ve yararlanmaya elverişli durumda bulunmayan taşınmaz bölümünün kamulaştırılmasını kamulaştırmayı yapan idareden isteyebilmesi için, bir başka idarece anılan taşınmaz bölümüne ihtiyaç duyulmaması gerekmektedir. Aksi halde 2942 sayılı Yasanın 12. maddesine dayanılarak talepte bulunulması mümkün değildir.
Dava dosyasının incelenmesinden; davacının paydaş olduğu ve imar planında kısmen yol, kısmen Milli Eğitim sahasında kalan 63 pafta, 333 ada, 243 sayılı (153 mı) parselin yolda kalan 63.50 mısinin ve üstünde bulunan yapıların 18.12.1985/günlü, 2183 sayılı belediye encümeni kararı ile kamulaştırıldığı, parsel maliklerinin 12.5.1986/günlü dilekçeyle idareye başvurup kamulaştırma krokisinde (A), (B), (D) olarak gösterilen yerlerin birbirinden ayrı üniteler olmadığı, üçünün kapı No: 128 olan bir konutu oluşturduğu hususlarını açıklayarak kamulaştırmadan artan ve yararlanılamayan bölümünde kamulaştırılmasını istedikleri, bu başvuru üzerine belediye encümeninin 21.5.1986/günlü, 1784 sayılı kararı ile 128 no`lu zemin üstü tesislerin tümünün kamulaştırılmasına karar verildiği, davacıların bu kez 4.8.1986/günlü dilekçeyle idareye başvurarak ikinci kamulaştırmaya konu olan yapı bölümlerinin 89.50 mı olan zeminin 2942 sayılı Yasanın 12. maddesi uyarınca kamulaştırılmasını istedikleri, bu isteğin reddi üzerine dava açıldığı anlaşılmaktadır.
Belirtilen durum karşısında, 243 sayılı parselin imar planında Milli Eğitim sahasında kalan bölümünün 2942 sayılı Yasanın 12. maddesine dayanılarak kamulaştırılmasının davalı İdareden istenilemeyeceği, dolayısıyla uyuşmazlığın anılan yasa kuralının uygulanmasından doğmadığı ve aynı yasa kuralının son fıkrası uyarınca görüm ve çözümün adli yargının görev alanına girmediği sonucuna varıldığından İdare Mahkemesince yukarıda belirtilen gerekçeyle davanın görev yönünden reddi yolunda verilen kararda isabet görülmemiştir.
2942 sayılı Yasanın 3. maddesinde idarelerin kanunlarla yapmak yükümlülüğünde bulundukları kamu hizmetlerinin veya teşebbüslerinin yürütülmesi için gerekli olan taşınmaz malları, kaynakları ve irtifak haklarını kamulaştırabilecekleri kurala bağlanmıştır.
Olayda davacının paydaş olduğu 243 sayılı parselin imar planında yolda kalan bölümünün davalı idarece kamulaştırılmasından artan ve planda Milli Eğitim sahasında kalan 89.50 mı`lik bölümünün yine davalı idarece kamulaştırılmasına ilişkin istem üzerine anılan taşınmaz bölümünün planda Milli Eğitim sahasında kalması nedeniyle kamulaştırılmasının mümkün olmadığı yolunda tesis edilen dava konusu işlemde mevzuata aykırılık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenle, İzmir 2.nci İdare Mahkemesinin 24.3.1988/günlü, E: 1986/479, K: 1988/312 sayılı kararının bozulmasına, uyuşmazlığın niteliği ve dava dosyasında yer alan bilgi ve belgeler dava hakkında karar vermeye yeterli görüldüğünden, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu`nun 49. maddesinin 2. bendi uyarınca işin esasının incelenmesine geçilerek yukarıda belirtilen nedenlerle davanın reddine, 9.4.1990 gününde oybirliğiyle karar verildi.