Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulunun kentsel sit alanları ile korunması gerekli kültür ve tabiat varlıkları ile bunların koruma alanlarında yapılacak yeni yapılanmalarla ilgili ilke kararının mevzuata aykırı olmadığı.
Davanın Özeti: Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulunun, kentsel sit alanları ile korunması gerekli kültür ve tabiat varlıkları ve binaların koruma alanlarında yapılacak yeni yapılanmalarda uygulanacak ilke ve esasların belirlenmesine ilişkin 4.3.1988/günlü, 111 sayılı kararının: Bartın Koruma Amaçlı Kentsel Sit Alanı Revizyon İmar Planı Ankara Koruma Kurulunca onaylanırken anılan ilke kararı uyarınca işlem yapılmasına karar verildiği, bu ilke kararı ile koruma amaçlı imar planı yapılarak ilgili kurulca onaylanmış kentsel sit alanlarında tescilli parsellere bitişik parsellerdeki yeni yapılanmalar için koruma kurullarından izin alınması zorunluluğunun getirildiği koruma kurulunca onaylı projelerin uygulandığı kurulca belirlendikten ve ilgili belediyeye iskan izni verilmesi konusunda görüş bildirilmesinden sora belediyece iskan izni verilebileceğinin belirtildiği, 2863 sayılı Yasa kurallarıyla koruma kurullarına proje onaylama, iskan izni verme yetkisi verilmediği, kurulca tespit olunan alanlar içinde inşaat ve tesisat yapılıp yapılamayacağına karar verme yetkisi verildiği, bu durumda koruma alanları dışında imar mevzuatının uygulanması gerektiği, kültür varlıklarının yalnızca bitişiğindeki parseller denetlenmek suretiyle korunmasının söz konusu olamayacağı, bu konuyla ilgili esasların koruma amaçlı imar planıyla getirildiği, bu planların koruma kurullarınca uygun görülerek onaylanması karşısında uygulamanın belediyelerce yapılması gerektiği, ilke kararının (A) fıkrasının 2863 sayılı Yasaya aykırı düştüğü, 15.5.1989/günlü, 85 sayılı Koruma Yüksek Kurulu kararıyla dava konusu İlke kararının (D) fıkrasının değiştirildiği, ancak anılan yasaya aykırılıkların giderilmediği öne sürülerek iptali istenilmektedir.
Savunmanın Özeti: 2863 sayılı Yasanın 3386 sayılı Yasayla değişik 51. maddesinin (a) bendine göre Koruma Yüksek Kurulunun, korunması gerekli taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarının korunması ve restorasyonuyla ilgili işlerde uygulanan ilkeleri belirlemek görevinin bulunduğu, dava konusu ilke kararının son paragrafının 15.5.1989/günlü, 85 sayılı kararda değiştirildiği savunularak davanın reddi istenilmektedir.
Savcı Düşüncesi: Evvelemirde, dava konusu tasarrufun şehircilik ve plan ilkelerine uygun olup olmadığının saptanması, teknik ve konuya taalluk ettiğinden, bu hususta bir üye niyabetinde üniversite öğrenim görevlilerinden teşkil edilecek bir bilirkişi kurulunca mahallinde keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılarak alınacak rapora göre, bir karara varılmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince işin gereği düşünüldü:
Dava, 4.3.1988/günlü, 111 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu kararının, koruma amaçlı imar planı yapılarak ilgili kurulca onaylanmış Kentsel sit alanlarında bulunan tescilli parsellere bitişik parsellerdeki yeni yapılanmaları için koruma kurulunca izin alınmasına ilişkin kısmı ile aynı kararda belirtilen yeni yapılanmaların koruma kurulunca onaylı projelerinin uygulandığı hususunun aynı kurulca belirlenmesinden ve ilgili belediyeye iskan izni verilmesi konusunda görüş bildirilmesinden sonra belediyece iskan izni verilebileceğine ilişkin kısmının iptali istemiyle açılmıştır.
2863 sayılı Yasanın 3386 sayılı Yasayla değişik 51. Maddesinin (a) bendine göre korunması gerekli taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarının korunması ve restorasyonuyla ilgili işlerde uygulanacak ilkeleri belirlemek Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulunun görevleri arasında bulunmaktadır.
Diğer taraftan 3194 sayılı Yasanın “İstisnalar” başlığını taşıyan 4. maddesinde: “2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu, 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarının Korunma Kanunu, bu kanunun ilgili maddelerine uyulmak kaydı ille 2960 sayılı İstanbul Boğaziçi Kanunu ve 3330 sayılı Büyükşehir Belediyelerinin Yönetimi Hakkında Kanun ile Diğer Özel Kanunlar ile belirlenen veya belirlenecek olan yerlerde, bu kanunun özel kanunlara aykırı olmayan hükümleri uygulanır” denilmektedir.
Belirtilen durum karşısında 2863 sayılı Yasa kurallarına göre belirlenen yerlerde yapılaşma söz konusu olduğundan inşaat ruhsatı ve yapı kullanma izninin 3194 sayılı Yasa kurallarına göre ilgili belediyelerce verileceği, bu belgelerin verilebilme koşullarının ise görev, yetki ve çalışma şekli 2863 sayılı Yasanın 57. maddesinde belirtilen koruma kurallarınca belirleneceği açık olup, Kültür ve Tabiat varlıklarını Koruma Yüksek Kurulunca 2863 sayılı Yasanın değişik 51. maddesinin (a) bendi uyarınca verilen dava konusu kararda ve bu kararın son paragrafının kentsel sit alanları ile korunması gerekli kültür ve tabiat varlıkları ve bunların koruma alanlarındaki yapılanmaların koruma kurulunca onaylı projesine uygun olup olmadığının ilgili belediyesince tespit edilmesine, projesine göre uygulama yapılmış ise belediyesince hazırlanacak teknik rapor ve fotoğrafların bilgi için koruma kuruluna gönderilerek belediyesince ruhsat verilebileceğine, projeye aykırı uygulama yapılmış olması halinde ise anılan belgeler değerlendirilmek üzere koruma kuruluna iletilerek karar alınması gerektiği şeklinde değiştirilmesine ilişkin 25.5.1989/günlü, 85 sayılı Yüksek Kurul kararında mevzuata aykırılık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle davanın REDDİNE, 20.3.1991 gününde oybirliğiyle karar verildi.