T.M.M.O.B. mimarlar odasının planlama ile ilgili hususlarda menfaat ilişkisi bulunduğundan, mahkemece imar planının iptali isteminin ehliyet yönünden reddine karar verilmesinde isabet görülmediği
Dava, Büyükşehir Belediye Meclisi tarafından onaylanan 1/5000 ölçekli İstanbul Tarihi Yarımada Koruma İmar Planının iptali istemiyle açılmış, İdare Mahkemesince; iptal davasına konu olan işlemlerin davacıya etkilemesi yani davacının kişisel menfaatini ihlal etmesi, işlem ile davacı arasında ciddi ve makul bir ilişkinin olması gerektiği, davacı Odalar Birliğinin anılan imar planının iptalini isterken kişisel menfaat ihlalinden bahsedilemeyeceği gibi, mesleki mevzuat, normlar ve fenni şartnamelere ilişkin ilgili makamlara görüş ve düşüncelerini bildirme dışında faaliyette bulunamayacağı ve söz konusu plan için dava açmasının bu faaliyetlerden sayılamayacağı gerekçesiyle 2577 sayılı Yasanın 15.maddesinin 1/b bendi gereğince davanın ehliyet yönünden reddine karar verilmiş, bu karar davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 2.maddesinde iptal davalarının idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılacağı belirtilmiştir.
İptal davaları ile idari işlemlerin hukuka uygun olup, olmadığının tespiti, hukukun üstünlüğünün ve dolayısıyla idarenin hukuka bağlılığının sağlanması amaçlandığına göre, bu davalarda menfaat ilişkisinin dar yorumlanmaması gerekmektedir.
Öte yandan, 6235 sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanununun 1.maddesinde birlik ve odanın kamu kurumu niteliğinde bir meslek kuruluşu olduğu belirtilmiştir. Dolayısıyla kamu yararını koruma görev ve yükümlülüğü bir kamu kurumu olmasının doğal sonucudur.
Bu durumda planlama alanlarında bu işin uzmanı olan, kamu kurumu niteliğindeki birliğin kamu yararını korumak için planlama ile ilgili hususlarda menfaat ilişkisinin bulunduğunun kabulü zorunlu olup, İdare Mahkemesince aksine verilen kararda isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle temyize konu İstanbul 4.İdare Mahkemesinin, 18.2.1992 günlü 1991/192 sayılı kararının bozulmasına karar verildi.