İmar planlarının yargısal denetiminde taşınmazın yer, büyüklük, konum ve işlevi açısından imar planında ayrıldığı amaçla, şehircilik ilkeleri, planlama esasları ve kamu yararı açısından incelenmesi gerekir.
İstemin Özeti: Samsun İdare Mahkemesinin 20.11.1991 günlü, E: 1990/1456, K: 1991/827 sayılı kararının usul ve yasaya aykırı olduğu öne sürülerek bozulması istenilmektedir.
Türk Milleti Adına Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü: Dava, Samsun Merkez, 1. Bölge … köy … mevkiinde bulunan 22-25 pafta, 113 parsel sayılı taşınmazın 7.000 mı`lik bölümünün park ve otopark yeri olarak belirlenmesine ilişkin 11.10.1990 günlü, 4 sayılı belediye meclisi kararı ile onaylanan imar planının iptali isteğiyle açılmış, idare mahkemesince, yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen raporda söz konusu taşınmaz üzerindeki tesislerin mevzii imar planına dayalı olarak ruhsat alınarak inşa edildiği ve daha sonra belediyenin ihtiyaçları doğrultusunda planlama kapsamına alındığı, planlama kararının planlama esaslarını içeren teknik araştırmadan yoksun olduğu, taşınmaz ilgili alanda yer alırken uğraşı alanı ve gereksinimi nedeniyle belirli bir standart büyüklüğe göre arsa ve bina yapımı öngördüğü, bu ilkeler doğrultusunda oluşturulmuş bir tesisin zorunluluk olmadıkça standart büyüklükleri ve konumunun planlamada veri olarak alınması gerektiği, imar planı ile taşınmazın bir bölümüne getirilen otopark ve yeşil alan işlevi nedeniyle İmar Kanunu`nun 18. maddesine göre yapılan arsa düzenlemesi sonucu ilgili tesisin ileriye dönük gelişme olanağının ortadan kaldırıldığı, tesis sanayi depolama alanı olmasına karşın konut alanı içinde bırakılarak kamu kullanımı alanı olan park ve yol ile binaya kadar 5 mı`lik yaklaşma oluşturularak açık alan kullanımının engellendiği bu iki olgunun oluşturulması sırasında tesisin mevcut veri olduğu gözardı edilerek yakın çevrenin boş tarlalardan arsaya dönüştürüldüğünün dikkate alınmadığı nedeniyle dava konusu imar planı kararının planlama esasları, şehircilik ilkeleri ve kamu yararına uygun olmadığı belirtildiğinden anılan rapor doğrultusunda iptaline karar verilmiş, bu karar davalı tarafından temyiz edilmiştir.
İmar planı, insan, toplum, çevre münasebetlerinde kişi ve aile mutluluğu ile toplum hayatını yakından etkileyen fiziksel çevreyi sağlıklı bir yapıya kavuşturmak, yatırımların yer seçimlerini ve gelişme eğilimlerini yönlendirmek ve toprağın koruma, kullanma dengesini en rasyonel biçimde belirlemek amacıyla hazırlanır.
İmar planlarının yargısal denetiminde de bütün bu hususlara uyulup uyulmadığının taşınmazın yer, büyüklük, konum ve işlevi açısından imar planında ayrıldığı amaca, şehircilik ilkeleri, planlama esasları ve kamu yararı açısından uygun olup olmadığının incelenmesi gerekmektedir.
İdare mahkemesince yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda bilirkişilerce sadece davacıya ait depolama tesisinin ileriye dönük gelişmesi dikkate alınarak rapor düzenlendiği, imar planı bir bütün olarak ele alınıp çevredeki konut alanlarının park ve otopark ihtiyacı yönünden bir inceleme yapılmadığı ve dava konusu planla öngörülen park ve otopark yerinin depolama tesisi ile yerleşim yerleri arasında bir tampon bölge oluşturduğu hususunun gözardı edildiği anlaşılmakta olduğundan, anılan rapora dayanılarak imar planının iptali yolunda idare mahkemesince verilen kararda isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle idare mahkemesince yeniden keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılarak yukarıda belirtilen konular açıklığa kavuşturulduktan sonra bir karar verilmesi gerektiğinden temyize konu Samsun İdare Mahkemesinin 20.11.1991 günlü, E: 1990/1456, K: 1991/827 sayılı kararının bozulmasına, 10.3.1993 gününde oybirliğiyle karar verildi.