Islah imar planlarının imar ve gecekondu mevzuatına aykırı yapılara çözüm getirmek amacıyla yapıldığı göz önüne alınırsa konuta ve buna ilişkin donatı alanlarına yönelik olabileceği ve söz konusu planların bu işlev ile sınırlı olduğu, bu nedenle ıslah imar planının sonradan onama sınırının değiştirilmesi suretiyle dava konusu taşınmazın akaryakıt satış ve servis istasyon yeri olarak tahsis edilerek plan sınırları içine alınmasında isabet bulunmadığı
Dava, taşınmaza akaryakıt satış ve servis istasyonu kurulması için tesis izni verilmesine ilişkin Büyükşehir Belediye Başkanlığı işlemin iptali istemiyle açılmış İdare Mahkemesince; dava konusu parselin alanında kaldığı ve 25.10.91 tasdik tarihli 1/1000 ölçekli ıslah imar planında akaryakıt satış ve servis istasyonu alanına ayrıldığı ve bu planın dava açılmayarak kesinleştiği, planların yöntemine uygun olarak kaldırılmadıkça uyulması ve buna göre işlem tesis edilmesi zorunlu olan düzenleyici işlemlerden olduğu Karayolları Genel Müdürlüğü ve İSKİ Genel Müdürlüğünden olumlu görüş verilmesine rağmen davalı idarece ıslah imar planı ile bu amaçla yer tahsisinin mümkün olamayacağı gerekçesiyle akaryakıt satış servis istasyonu tesis izni verilmemesi yolunda tesis edilen işlemde mevzuata ve hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlem iptal edilmiş, karar davalı idare vekili tarafından temyiz edilmiştir.
3290 sayılı kanunla değiştirilen 2981 sayılı imar affı kanunun 13.maddesinin (c) fıkrasında; ıslah imar planlarının belediye veya valiliklerce mümkün olduğu kadar fiili durum dikkate alınarak yapılanma şartları da belirlenerek yapılacağı, imar planı olan yerlerde mevcut imar planlarının gerektiği takdirde ıslah imar planları şeklinde yeniden düzenleneceği hükme bağlanmış olup, bu kanunun uygulanmasına dair yönetmeliğin 20.maddesinde ise; bir yerleşme alanı yada yapı topluluğu niteliği kazanmış imar mevzuatına aykırı yapılar bulunan hisseli arsa ve arazilerde; üzerinde imar planı ve mevzuat hükümlerine aykırı yapılanmalar bulunan ve bu nedenle uygulama kabiliyeti kalmamış imar planı mevcut alanlarda, ıslah planı yapılacağı belirtilmiştir.
Anılan yasa ve yönetmelik hükümlerine göre, imar planları bir yöredeki gelişmeyi yönlendirmek amacıyla yapılmakta ise de; ıslah imar planlarının plansız gelişme gösteren veya mevzuata aykırı yapılanmalar nedeniyle uygulama kabiliyeti kalmamış olan imar planı mevcut alanlarda fiili durumda göz önüne alınarak olabildiğince plana bağlanması amacıyla hazırlandığı tartışmasızıdır.
Bu itibarla ıslah imar planlarının imar ve gecekondu mevzuatına aykırı yapılara çözüm getirmek amacıyla yapıldığı göz önüne alınırsa konuta ve buna ilişkin donatı alanlarına yönelik olabileceği ve söz konusu planların bu işlev ile sınırlı olduğu tabiidir.
Dosyanın incelenmesinden 2881 sayılı yasalar yürürlüğe girdikten sonra hazırlanan 1/5000 ölçekli Sefaköy Nazım İmar Planının 30.5.1988/tarihinde 1/1000 ölçekli Sefaköy Uygulama İmar Planının ise 25.3.1988/tarihinde onandığı uyuşmazlığa konu olan taşınmazın bu planlarda konut dışı çalışma alanları lejantında kaldığı, plan notu ve lejantında bu alanda 507 sayılı Esnaf ve Küçük Sanatkarlar Kanununun 145.maddesinde belirtilen sanat kolları içinde bulunan tesisler 1966 onanlı sanayi planı kodlama ve gruplanmasında belirtilen II ve III grup sanayi tesislerinde 11 kişiden az işçi ve 10 HP den az enerji kullananlar ve bunların hizmet servisleri yapılabilir şeklinde açıklamanın yer aldığı İlçe belediyesinin anılan taşınmazın ıslah imar planı ile Akaryakıt Satış ve Servis İstasyonu alanı olarak ayrılmasına ilişkin İstanbul Büyükşehir Belediyesinin görüşlerini istediği, ancak Büyükşehir Belediyesince Islah İmar planında ancak yapılan maddi hataların düzeltilmesi amacıyla değişiklik yapılabileceği ıslah imar planı ile böyle bir düzenlemeye gidilmesinin yerinde olmadığı, bu durumun imar planı çalışması ile düzenlenmesinin doğru olacağının bildirilmesine ve ıslah imar planı getirilmek istenen düzenlemenin 1/5000 ölçekli nazım plana işlenmesine yönelik ilçe belediyesi teklifinin reddedilmesine rağmen bu bölge için yapılan 1/1000 ölçekli 25.10.1991 onay tarihli Beşyol Islah İmar Planında değişiklik yapılarak dava konusu taşınmazın Akaryakıt Satış ve Servis İstasyonu alanı olarak tahsis edilerek ıslah imar planı sınırı içerisine alındığı ve böylece 1/5000 ve 1/1000 ölçekli mevcut uygulama imar planlarına aykırı olarak 1/1000 ölçekli ıslah imar planı ile Büyükşehir Belediyesinin denetleme yetkisinin 2981 sayılı Yasanın Uygulama Yönetmeliğinin 24.maddesi uyarınca aşılarak yeni bir düzenleme getirildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda ıslah imar planında değişiklik yapılarak 1/5000 ölçekli nazım plan ve notlarına aykırı bir şekilde getirilen düzenlemenin hukuka ve mevzuata uygun olmadığı tartışmasız bulunmaktadır.
Açıklanan nedenlerle İstanbul 4.İdare Mahkemesinin 22.4.1993 günlü 1993/507 sayılı kararının bozulmasına karar verildi.