3194/13. maddenin AYM tarafından iptal edilmesi nedeniyle bu madde hükmüne dayanılamayacağı, bölge koşullarının incelenmesi gerektiği
İstemin Özeti:… İdare Mahkemesinin … günlü, … sayılı kararının usul ve yasaya aykırı olduğu öne sürülerek bozulması istenilmektedir.
Danıştay Tetkik Hakimi Düşüncesi: İdare Mahkemesince, 3194 sayılı Yasanın 13.maddesinin iptal edilen fıkralara dayanılarak karar verilmesinde isabet bulunmadığından, bölgenin özellikleri ve gereksinimleri yönünden inceleme yapılarak karar verilmesi gerektiğinden, temyize konu idare mahkemesi kararının bozulmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
Dava, imar planında okul alanı olarak belirlenen … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazın imar planı değişikliği yapılarak okul alanından çıkarılması isteminin cevap verilmeyerek reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmış; İdare Mahkemesince, kamulaştırma işlemlerine ödenek temin edildiğinde başlanılacağı anlaşıldığından, 3194 sayılı Yasanın 13. maddesindeki koşulların gerçekleşmemiş olması nedeniyle imar planı değişikliği yapılması isteminin reddinde mevzuata aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş; karar davacı tarafından temyiz edilmiştir.
3194 sayılı İmar Kanununun 13.maddesinin 1.ve 3.fıkrasında yer alan: “Resmi yapılara, tesislere ve okul, cami, yol, meydan, otopark, yeşil saha, çocuk bahçesi, pazar yeri, hal, mezbaha ve benzeri umumi hizmetlere ayrılan alanlarda inşaata ve mevcut bina varsa esaslı değişiklik ve ilaveler yapılmasına izin verilmez. Ancak imar programına alınıncaya kadar mevcut kullanma şekli devam eder.
Ancak, parsel sahibi imar planlarının tasdik tarihinden itibaren beş yıl sonra müracaat ettiğinde imar planlarında meydana gelen değişikliklerden ve civarın özelliklerinden dolayı okul, cami ve otopark sahası ve benzeri umumi hizmetlere ayrılan alanlardan ilgili kamu kuruluşunca yapımından vazgeçildiğine dair görüş alındığı takdirde, tüm belirli çevredeki nüfus, yoğunluk ve donatım dengesini yeniden irdeleyerek hazırlanacak yeni imar planına göre inşaat yapılır…” yolundaki hükümler, Anayasa Mahkemesinin 29.12.1999 günlü, E:1999/33, K:1999/51 sayılı kararıyla iptal edilmiş, bu karar da 29.6.2000 günlü, 24094 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak, yayımlandığı tarihten 6 ay sonra yürürlüğe girmiştir.
Dosyada yer alan belge ve bilgilerin incelenmesinden, dava konusu taşınmazın imar planında okul yeri olarak ayrıldığı; ancak bugüne kadar parsel üzerinde herhangi bir uygulama yapılmadığı, taşınmazla ilgili kamulaştırma işleminin de bulunmadığı, davacıların plan değişikliği isteminin de belediyece zımnen reddedildiği anlaşılmaktadır.
İlgililerin imar planı değişikliği istemlerinin idarelerce çevredeki nüfus, yoğunluk ve donatım dengesi yönünden irdelenmesi gerektiği, planlamanın genel ilkelerinin dikkate alınarak uyuşmazlık konusu taşınmaza ayrıldığı amaç için ihtiyaç bulunmadığı sonucuna varıldığı takdirde plan değişikliği yapılmasının mümkün olduğu açıktır.
Bu durumda, idare mahkemesince plan değişikliği isteminin şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına ve kamu yararına uygun olup olmadığı yolunda yapılacak inceleme sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, bu hususlar araştırılmaksızın davanın rededine karar verilmesinde isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, … İdare Mahkemesinin … günlü, … sayılı kararının BOZULMASINA 7.10.2002 gününde oybirliğiyle karar verildi.