3194/13. madde kapsamında yapılan başvurunun zımnen reddi üzerine mahkemece şehircilik ve planlama ilkelerine göre inceleme yapılarak karar verilmesi gerektiği
İstemin Özeti: … İdare Mahkemesinin … günlü, … sayılı kararının usul ve yasaya aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
Dava, imar planında okul alanı olarak belirlenen … Mahallesi, .. ada, … parsel ve … ada, … parsel sayılı taşınmazların imar planı değişikliği yapılarak okul alanından çıkarılması isteminin cevap verilmeyerek reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmış; İdare Mahkemesince, … ada, … sayılı parsele yönelik olarak daha önce dava açıldığından derdestlik nedeniyle davanın bu taşınmaza ilişkin kısmının incelenemeyeceği gerekçesiyle reddine, davanın … ada, … sayılı parsele yönelik kısmına gelince ise, 3194 sayılı Yasanın 13.maddesinin 3.fıkrasının Anayasa Mahkemesince iptal edilmiş olması karşısında davacının anılan madde kapsamındaki imar planı değişikliği yapılması yolundaki başvurusu üzerine ilgili kamu kuruluşundan olumlu görüş alınması koşulu aranmaksızın ve çevredeki nüfus, yoğunluk, donatım dengesi ve İmar Kanununda yer alan diğer ilkeler uyarınca belediye meclisince bir değerlendirme yapılarak işlem tesis edilmesi gerekirken aksi yönde tesis edilen işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiş, bu kararın iptale ilişkin kısmı davalı idare vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Uyuşmazlığa konu taşınmazın okul alanına ayrılması nedeniyle söz konusu olan kısıtlamanın dayanağını oluşturan 3194 sayılı Yasanın 13.maddesinin 1.fıkrası Anayasa Mahkemesinin 29.12.1999 günlü, E:1999/33, K:1999/51 sayılı kararıyla iptal edilmekle yürürlükte olmamakla birlikte, henüz iptal edilen hükümler yerine yeni bir düzenleme getirilmemiş olması nedeniyle taşınmaz maliklerinin genel hükümler uyarınca öncelikle imar planında değişiklik yapılması yönünde bu konuda işlem tesisine yetkili olan belediye başkanlığına başvuruda bulunmaları gerekmektedir.
Dava konusu olayda davacının plan değişikliği yapılması istemiyle davalı idareye başvuruda bulunduğu, isteminin zımnen reddi üzerine bu davayı açtığı ve İdare Mahkemesince de davacının plan değişikliği isteminin belediye meclisince incelenerek karara bağlanması gerekirken zımnen reddinde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle işlemin iptal edildiği anlaşılmaktadır.
T.C. Anayasasının değişik 74.maddesindeki vatandaşlar ve Türkiye’de ikamet eden yabancıların yetkili makamlara yazı ile başvurma hakkına sahip oldukları, başvuruların sonucunun geciktirilmeksizin dilekçe sahiplerine bildirileceği hükmü karşısında idarenin başvurulara cevap vermesi gerekmekte ise de, maddede bu cevabın “gecikmeksizin” verileceği öngörülmüş, ancak hangi süre içinde cevap verilmesi gerektiği belirtilmemiştir. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 10.maddesinde ise altmış gün içinde cevap verilmemesi durumunda istemin reddedilmiş sayılacağı hükme bağlanmıştır. İlgililere idarenin cevabını beklemeden dava açma olanağını tanıyan anılan madde hükmü uyarınca tesis edilen ve uygulamada “zımnen ret” adı verilen kararlara karşı açılan davalarda da söz konusu kararların yargı yerlerince hukuka uygunluk denetimine tabi tutulacakları kuşkusuzdur.
İlgililerin imar planı değişikliği istemlerinin idarelerce çevredeki nüfus, yoğunluk ve donatım dengesi yönünden irdelenmesi gerektiği, planlamanın genel ilkeleri dikkate alınarak uyuşmazlık konusu taşınmaza ayrıldığı amaç için ihtiyaç bulunmadığı sonucuna varıldığı takdirde plan değişikliği yapılmasının mümkün olduğu açıktır.
Bu durumda, davacının plan değişikliği isteminin zımnen reddedilmesi üzerine açılan davada da idare mahkemesince plan değişikliği isteminin şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına ve kamu yararına uygun olup olmadığının incelenmesinden sonra sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, bu hususlar araştırılmaksızın … ada, … sayılı parsele yönelik olarak dava konusu zımnen ret işleminin iptaline karar verilmesinde isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, … İdare Mahkemesinin … günlü, … sayılı kararının BOZULMASINA, 9.1.2003 gününde oybirliğiyle karar verildi.