Davacının yapısına enkaz bedeli yerine bina bedeli ödenmesi gerektiği iddiası dikkate alındığında, bulunduğu yerde korunamayan gecekonduya enkaz bedeli ödenerek kamulaştırılması yolundaki işlemin iptali istemiyle açılan davanın görüm ve çözümünün, enkaz bedeli ödenmesinin bir idari işlem olan belediye encümeni kararına ve yapıya bina ya da enkaz bedeli mi ödeneceği konusuna dayandığından idari yargının görev alanına girdiği hakkında
İstemin Özeti: Ankara 5. İdare Mahkemesinin 12.11.2001 günlü, E:2001/102, K:2001/1365 sayılı kararının usul ve yasaya aykırı olduğu öne sürülerek bozulması istenilmektedir.
Danıştay Tetkik Hakimi Düşüncesi: Davacının yapısına enkaz bedeli yerine bina bedeli ödenmesi gerektiği iddiası dikkate alındığında, enkaz bedeli ödenmesi bir idari işlem olan belediye encümeni kararına dayandığından, yapıya bina ya da enkaz bedeli mi ödeneceği konusunda çıkan uyuşmazlıkta idari yargının görev alanına girmektedir. Bu nedenle, aksi yöndeki temyize konu idare mahkemesi kararının bozulmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı Turan Karakaya’nın Düşüncesi: Dava, davacıya ait gecekondunun kısmen kamulaştırılmasına ilişkin İşlemin iptali istemiyle açılmış, İdare Mahkemesince, bedelin düşük olduğu gerekçesiyle açılan davanın 2942 sayılı Kanunun 14. maddesinin 1. fıkrası uyarınca görev yönünden reddine karar verilmiştir.
Dava dosyasının incelenmesinden dava konusu işlem ile davacıya ait gecekondunun enkaz bedeli ödenmek suretiyle kaldırılmasına karar verildiği, Takdir Komisyonu raporunda ise 1.783.188.000 TL gecekondu ve müştemilatın maliyet bedeli, takdir edildiği, 178.319.000 TL. enkaz bedeli takdir edildiği davacının ise bina bedelinin Ödenmesini istediği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, davacının İstemi 2942 sayılı Kanunun 14.maddesinin 1.fıkrası kapsamında olmadığından, uyuşmazlığın görüm ve çözümü idari yargının görev alanına girdiğinden İdare Mahkemesi kararında isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerekeceği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
Dava,…, …, … Mahallesinde İmar yolu üzerinde bulunan gecekonduların enkazlarının ve diğer tesislerin 1.2.2000 günlü, 166/192 sayılı belediye encümeni kararıyla kamulaştırılmasına karar verilmesi nedeniyle ve davacının gecekondusunun imar yolunda kalan bölümünün 178.319.000.-lira enkaz bedeli ile kamulaştırılmasına ilişkin …Noterliği aracılığıyla tebliğ edilen 27.7.2000 günlü işlemin iptali istemiyle açılmış; idare
mahkemesince, davacının enkaz bedelini düşük bularak… Asliye Hukuk Mahkemesinde
dava açtığı ve kamulaştırma işleminde enkaz bedeli yerine bina bedelinin ödenmesi gerektiğini ileri sürdüğü, enkaz bedeli takdirinin de idari işlem olan belediye encümeni kararına dayalı olduğu, bu nedenle bina bedelinin Ödenmesi gerektiği yolunda idare mahkemesi kararı olmaksızın adli mahkemeden bina bedelinin tahsililne karar verilmesinin İsten ilemeyeceği gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar verilmesi üzerine bakılmakta olan davanın açıldığı; binanın değerinin tespitinde enkaz olarak kabul edilmesinin hatalı olduğunun ileri sürüldüğü, İleri sürülen bu iddiaların ise bedele ilişkin olduğu, kamulaştırma bedeline ilişkin uyuşmazlıkların da 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 14.maddesi uyarınca adli yargının görev alanına girdiği gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar verilmiş; karar davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Dosyanın İncelenmesinden, davacının yapısının yolda kalan bölümüne takdir edilen enkaz bedelinin yapının geri kalan kısmının onarımına bile yetmeyeceği, bina bedelinin takdir edilerek kendisine ödenmesi gerektiğini ileri sürerek bakılmakta olan davayı açtığı anlaşılmaktadır.
Davacıya ait yapının kısmen yolda kalması nedeniyle yapıya enkaz bedeli ödenerek yolda kalan kısmının kamulaştırılmasına karar verilmiş olup, davacının iddiaları dikkate alındığında yapıya enkaz bedeli ödenmesi bir idari işlem olan belediye encümeni kararına dayalı olduğu için, yapıya enkaz bedelinin mi yoksa bina bedelinin mi Ödenmesi gerektiği hususu idari yargının görev alanına giren bir uyuşmazlıktır.
Bu durumda, idare mahkemesince davanın görev yönünden reddine karar verilmesinde isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle Ankara 5. İdare Mahkemesinin 12.11.2001 günlü, E:2001/102, K:200l/1365 sayılı kararının bozulmasına, 10.120.000.-lira karar harcı ile fazladan yatırılan 7.530.000.-lira harcın temyiz isteminde bulunana iadesine, dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine 22.9.2003 gününde oybirliğiyle karar verildi.