Satış sözleşmesinin tarafı olan davalının satış bedelinin tapuda gösterilen miktardan fazla olduğu savunması dinlenemez. Davalı yapmış olduğu sözleşme ile bağlı olup bunun aksini savunma ve kanıtlama olanağından yoksundur. Davanın açılmasından sonra, yapılan şikayet üzerine davalının vergi dairesine başvurarak satış bedelini artırması ve tapu harcı ve gecikme faizini ödemesi de hukuki sonuç doğurmaz.
Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı önalım davasına dair kararın temyiz incelemesi duruşmalı olarak davalı-davacı tarafından süresi içinde istenilmekle gün tayin edilerek taraflara gönderilen davetiyelerin tebliğ edilmesi üzerine belli günde davacı vekili olduğunu söyleyen Av.Bahadır Oktay ve davalı vekili Av.Selma İpek geldiler. Hazır bulunanların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü.
KARAR: Uyuşmazlık, önalım hakkına konu edilen payın iptali ile davacılar adına tesciline ilişkindir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davacı vekili ve davalı vekili tarafından ayrı ayrı temyiz edilmiştir.
1-Dosya kapsamına, toplanan delillere, mevcut deliller mahkemece takdir edilerek karar verilmiş olmasına ve takdirde de bir isabetsizlik bulunmamasına ve önalım bedelinin verilen süre içinde depo edilmiş olmasına göre temyiz eden davalı vekilinin temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Davacı vekilinin önalım bedeline ilişkin temyiz itirazlarına gelince; Davacı vekili, dava dilekçesinde, müvekkilinin dava konusu edilen payın ilişkin bulunduğu 5 No’lu parselin paydaşlarından olduğunu, taşınmazın paydaşlarından Necati Öztaş’ın 22.12.2004 tarihinde 504 / 1152 payını 31.000.000.000 TL bedelle davalıya sattığını, davacının önalım haklarını kullanmak istediğini belirterek, davalı adına kayıtlı payın iptali davacı adına tapuya tescilini talep etmiştir. Davalı vekili, müvekkilinin dava konusu payı 70.000.000.000 TL bedelle satın aldığını, ancak tapuda fazla harç ödememek için pay bedelinin belediye emlak değeri üzerinden 31.000.000.000 TL olarak gösterildiğini, payın daha önce 70.000.000.000 TL bedelle davacıya teklif edildiğini, davacının almadığını şimdi ise satış bedeli düşük gösterilince kötü niyetle dava açtığını, satış bedelinin bir kısmının bankaya yatırıldığını, bir kısmı için ise çek verildiğini belirterek, davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
Önalım hakkı paylı mülkiyet hükümlerine tabi taşınmazlarda payın üçüncü şahsa satılması halinde, diğer paydaşa o payı öncelikle satın alma hakkını veren bir haktır. Bu hak paylı mülkiyet ilişkisi kurulduğu anda doğar ve o payın üçüncü kişiye satılması ile kullanılabilir hale gelir.
Önalım hakkının kullanılmasıyla bu hakkı kullanan paydaş ile alıcı arasında kapsam ve şartları satıcı ile davalı arasında yapılan sözleşmenin aynı olan bir satım ilişkisi kurulmuş olur. Önalım bedeli tapuda gösterilen satış bedeli ile davalı tarafından ödenen harç ve masrafların toplamından ibarettir.
Olayımıza gelince; davalı, davacının da paydaşı bulunduğu 5 No’lu parselde önalım hakkına konu edilen 504 / 1152 payı taşınmazın diğer paydaşlarından Necati Öztaş’tan 12.12.2004 tarihinde 31.000.000.000 TL bedelle satın almıştır. Davalı tapuda dava konusu edilen payın değeri 31.000.000.000 TL olarak gösterilmiş ise de, gerçek satış bedelinin 70.000.000.000 TL olduğunu ve satış bedelinde muvazaa bulunduğunu savunmuştur. Satış sözleşmesinin tarafı olan davalının satış bedelinin tapuda gösterilen miktardan fazla olduğu savunması dinlenemez. Davalı yapmış olduğu sözleşme ile bağlı olup bunun aksini savunma ve kanıtlama olanağından yoksundur. Davanın açılmasından sonra, yapılan şikayet üzerine davalının vergi dairesine başvurarak satış bedelini artırması ve tapu harcı ve gecikme faizini ödemesi de hukuki sonuç doğurmaz. Bu itibarla önalım bedeli yukarıda açıklandığı tapuda gösterilen 31.000.000.000 TL satış bedeli ve tapu harç ve masraflarından ibarettir. Önalım bedeli de davacı tarafından 29.3.2005 tarihinde mahkeme veznesine depo edilmiş olduğundan mahkemece tapuda gösterilen değer üzerinden önalım hakkının tanınmasına karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması hatalı görüldüğünden kararın davacı yararına bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarda 2. bentte yazılı nedenlerle hükmün davacı yararına bozulmasına, Yargıtay duruşması için takdir olunan 400.-YTL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine ve istek halinde peşin alınan temyiz harcının temyiz edene iadesine, 20.9.2005 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.