TMK’nun 723/3 maddesinde ise “…malzeme sahibi iyiniyetli değilse hakimin hükmedeceği miktar bu malzemenin arazi maliki için taşıdığı en az değeri geçmeyebilir” denilmekte ise de bu hükümde yer alan hak ayni hak niteliğinde olmayıp, şahsi hak (alacak hakkı) dır. Bu hak taşınmazı alan yeni malike karşı 723.maddeye dayanılarak talepte bulunulmaz ( Yargıtay HGK nun 14.11.1962 gün ve 4/140-94 sayılı kararı). Bu durumda davacı BK’nun sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayanabilir. BK’nun 61 vd. maddeleri gereğince, “hukuken geçerli bir sebebe dayanmaksızın bir başkasının (davacının) malvarlığından istifade ederek kendi malvarlığını artıran kimse (davalı) elde ettiği kazanımı geri vermek zorundadır”.
Davacı dava dilekçesinde, davaya konu taşınmazı 07.04.1967 yılında dava dışı R.. E..’dan harici satış sözleşmesi ile satın aldığını, taşınmaz üzerine malik olduğu inancıyla muhdesat yaptırıp ağaç diktiğini ancak taşınmazın 07.06.1994 tarihinde hükmen Yalova Belediyesi adına tescil edildiğini ardından Yalova Belediyesinin taşınmazı 31.07.2012 tarihinde davalıya ihale suretiyle sattığını ancak davalı tarafından taşınmaz üzerinde bulunan muhdesatların ve ağaçların bedellerinin ödenmediğini belirterek, Yalova 2.Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2012/39 Değişik İş tespit dosyası ile değerleri 15.040,64 TL olarak tespit edilen ağaç ve muhdesat bedelinin davalıdan tahsiline karar verilmesini dava ve talep etmiştir.
Davalı cevabında;davaya konu taşınmazla ilgili Yalova Belediyesi tarafından yapılan ilanda boş arsa olduğunun belirtildiğini, taşınmazı boş arsa olarak satın aldığını, sebepsiz zenginleşmediğini belirterek açılan davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
Mahkemece, davalının taşınmazı üzerinde bulunan müştemilatlar ile birlikte ihale yolu ile Yalova Belediyesinden satın aldığı, bu itibarla davacının davasını belediyeye yönlendirmesi gerekirken davalıya açmış olduğu bu haliyle davalının pasif husumet ehliyetinin olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Uyuşmazlık, ihale yoluyla davalıya satılan taşınmaz nedeniyle taşınmaz üzerinde bulunan ağaçlar ve muhdesatlar yönünden davalının sebepsiz zenginleşip zenginleşmediği noktasında toplanmaktadır.
TMK’nun 729/1.maddesinin yollaması ile 722/1.maddesinde “Bir kimse kendi arazisindeki yapıda başkasının malzemesini ya da başkasının arazisindeki yapıda kendisinin veya bir başkasının malzemesini kullanırsa, bu malzeme arazinin bütünleyici parçası olur. Aynı kanunun 723/3 maddesinde ise “…malzeme sahibi iyiniyetli değilse hakimin hükmedeceği miktar bu malzemenin arazi maliki için taşıdığı en az değeri geçmeyebilir” denilmekte ise de bu hükümde yer alan hak ayni hak niteliğinde olmayıp, şahsi hak (alacak hakkı) dır. Bu hak taşınmazı alan yeni malike karşı 723.maddeye dayanılarak talepte bulunulmaz ( Yargıtay HGK nun 14.11.1962 gün ve 4/140-94 sayılı kararı). Bu durumda davacı BK’nun sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayanabilir. BK’nun 61 vd. maddeleri gereğince, “hukuken geçerli bir sebebe dayanmaksızın bir başkasının (davacının) malvarlığından istifade ederek kendi malvarlığını artıran kimse (davalı) elde ettiği kazanımı geri vermek zorundadır”.
Buna göre davacının dikip yetiştirdiği ağaçlar ile muhdesatlar yönünden bunların mülkiyetini kazanan davalının BK’nun 61 vd maddeler gereğince sebepsiz zenginleşip zenginleşmediğini araştırmak gerekir. Davalı H.. C.. dava konusu taşınmazı dava dışı Yalova Belediyesinden satın alma yolu ile malik olduğuna göre ağaç bedelinin ve muhdesat bedelinin hangi malike ödendiği hususunun araştırılması gerekir. Eğer davalı ağaç ve muhdesat bedelini önceki malike ödeyerek taşınmazı satın almış ise sebepsiz zenginleştiğinden söz edilemez. Aksi halde ağaçların ve muhdesatın bedelini ödemeden satın almış ise o takdirde davalı sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre elde ettiği kazanımı geri vermek zorundadır.
Dosya içerisinde bulunan ihale dosyasında dava dışı Yalova Belediyesi tarafından yapılan ilanda davaya konu taşınmazın niteliğinin boş arsa olduğu,açık artırma tutanağında ise taşınmazın üzerinde tek katlı binanın olduğunun belirtildiği ancak davalının taşınmazı muhdesat ve ağaç bedelini ödeyerek satın alıp almadığı hususunun dosya kapsamıyla tespit edilemediği anlaşılmaktadır.
Bu durumda mahkemece; davalının taşınmazı satın alırken, üzerinde bulunan muhdesat ve ağaç bedelini ödeyip ödemediğinin duraksamasız olarak tespit edilerek, davalının ağaç ve muhdesat bedelini önceki malike ödeyerek taşınmazı satın almış ise davanın şimdiki gibi reddine aksi halde ağaçların ve muhdesatın bedelini ödemeden satın almış ise davalı sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre elde ettiği kazanımı geri vermek zorunda bulunduğundan işin esasına girilerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeye dayanılarak davanın husumetten reddine karar verilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 22.10.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.