ÖZET: İmar planı değişikliklerinin idari yargı tarafından iptali sonucu önceki plan geçerlik kazanmaz.
Türk milleti adına karar veren Danıştay 6. Dairesince tetkik hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü: Dava, … Mah, 78 pafta, 755 ada, 12 parsel sayılı taşınmaz üzerindeki inşaata ilişkin proje tasdiki ve ruhsat temdidi işlemlerinin iptali ile yeni ruhsat alınıncaya kadar mühürlenerek durdurulmasına ilişkin 10.12.1992 günlü, 975 sayılı büyükşehir belediye meclisi kararının, bu karara dayanılarak tesis edilen 15.12.1992 günlü, 6922 sayılı … Belediye Başkanlığı işleminin ve 17.12.1992 günlü, 0785 sayılı yapı tatil tutanağının iptali istemiyle açılmış; idare mahkemesinde dava konusu büyükşehir belediye başkanlığı işleminin iptali istemiyle açılan davada mahkemenin 1.11.1995 günlü, E: 1994/836, K: 1995/1531 sayılı kararıyla, imar uygulamaları konusunda işlem tesis etme yetkisinin ilçe belediyelerine ait bulunması nedeniyle büyükşehir belediye başkanlığınca tesis edilen işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle iptaline karar verildiği, bu durumda büyükşehir belediye başkanlığının dava konusu işlemin tesisi hususunda yasal yetkisi bulunmadığı gibi taşınmazla ilgili 27.10.1992 onay tarihli 1/5.000 ölçekli nazım imar planı ve bu plan uyarınca hazırlanan 4.11.1992 onay tarihli 1/1.000 ölçekli uygulama imar planı değişikliklerinin Danıştay 6. Dairesince iptal edilmesi karşısında plan koşullarına aykırı inşaattan söz edilemeyeceğinden, bu planlar uyarınca proje onayı ve ruhsat temdidi işlemlerinin iptali yolundaki büyükşehir belediye meclisi kararında hukuka uyarlık bulunmadığı, bu karar doğrultusunda … Belediye Başkanlığı`nca tesis edilen işlemin ve yapı tatil tutanağının büyükşehir belediye meclisi kararının mahkemece iptal edilmesi nedeniyle dayanağının kalmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmiş, karar davalı idareler tarafından temyiz edilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, uyuşmazlığa konu taşınmaz üzerindeki inşaat için 23.10.1983 tarihli plan uyarınca 27.5.1987 günlü temel ruhsatı verildiği, taşınmazın turizm merkezi olarak ilan edilmesi üzerine 23.10.1987 günlü imar planı değişikliğinin yapıldığı ve bu plan uyarınca 13.11.1987 tarihinde temel için yapı izin belgesi, 24.1.1989 tarihinde tadilat ruhsatı, 20.5.1992 tarihinde ruhsat temdidi ve 9.11.1992 tarihinde de temel üstü ruhsatı işlemlerinin tesis edildiği, büyükşehir belediyesince yapılan incelemede inşaatın proje onayı ve ruhsat temdidi işlemlerinin 1987 onay tarihli imar planına, 27.10.1992 onay tarihli 1/5.000 ölçekli nazım imar planı ve 4.11.1992 onay tarihli 1/1.000 ölçekli uygulama imar planı değişikliklerine aykırı olduğunun, temdit edilen projenin eski projeden farklı olduğunun saptanması üzerine 3030 sayılı Yasanın uygulama Yönetmeliğinin değişik 10. maddesi gereğince bu işlemlerin iptali ve inşaatın mühürlenmesinin … Belediye Başkanlığı`ndan istenilmesine karşın işlem yapılmaması nedeniyle dava konusu işlemin tesis edildiği, bu işlem sonucu da … Belediye Başkanlığı onayıyla proje tasdik ve ruhsat temdidi işlemlerinin iptal edilerek inşaatın 17.12.1992 günlü yapı tatil tutanağı ile mühürlendiği anlaşılmaktadır.
İdare Mahkemesinin 1.11.1995 günlü, E: 1994/836, K: 1995/1531 sayılı kararıyla, … Büyükşehir Belediye Meclisinin 10.12.1992 günlü, 975 sayılı kararının iptaline karar verilmiş olduğundan, aynı davacı tarafından aynı kararın iptali istemiyle açılan bu davada karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerektiği nedeniyle idare mahkemesince işlemin iptaline karar verilmesinde isabet görülmemiştir.
Dava konusu … Belediye Başkanlığı işlemi ile yapı tatil tutanağına gelince: Uyuşmazlığa konu taşınmazın da yer aldığı bölgeye ilişkin 27.10.1992 onay tarihli 1/5.000 ölçekli nazım imar planı ve 4.11.1992 onay tarihli 1/1.000 ölçekli uygulama imar planı değişiklikleri ile bu tarihe kadar uygulanmakta olan 23.10.1987 günlü imar planının yürürlükten kalkmış olması nedeniyle bu plana dayanılarak verilmiş olan projelerin ve inşaat ruhsatlarının da geçerliliğini yitireceği açıktır.
Her ne kadar yeni plan değişiklikleri Danıştay 6. Dairesinin 6.6.1995 günlü, E: 1994/3774; K: 1995/2218 ve aynı günlü E: 1993/124, K: 1994/2219 sayılı kararlarıyla iptal edilmişse de, bu planların iptali sonucunda yürürlükte bulunmayan önceki planın yeniden geçerlilik kazanıp yürürlüğe gireceğinin kabulüne olanak bulunmadığı gibi anılan iptal kararları doğrultusunda yapılacak olan yeni planlar uyarınca yeniden ruhsat verilmesi gerekeceğinden, 1987 tarihli plan uyarınca verilmiş bulunan ruhsatın ve proje onayı işlemlerinin iptali ve yeni ruhsat alınıncaya kadar inşaatın mühürlenerek durdurulmasına ilişkin işlemlerde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
… Belediye Başkanlığı`nca her ne kadar dava konusu, 15.12.1992 günlü başkanlık onayı ile proje tasdik ve ruhsat temdidi işlemlerinin iptali ve bunun sonucu olarak da 17.12.1992 günlü yapı tatil tutanağı ile inşaatın mühürlenerek durdurulması işlemlerinin, büyükşehir belediye başkanlığı tarafından 10.12.1992 günlü büyükşehir belediye meclisi kararı uyarınca 3030 sayılı Yasa ve uygulama yönetmeliği hükümleri doğrultusunda karar gereğinin yerine getirilmesinin istenilmesi üzerine tesis edildiği öne sürülmekte ise de, 3030 ve 3194 sayılı Yasa hükümleri uyarınca büyükşehir belediye sınırları içerisinde imar uygulamaları konusunda işlem tesis etme yetkisi ilçe belediyelerine ait bulunduğundan, … Belediye Başkanlığı`nın yetkisinde olan ruhsat ve proje onaylarının iptali ve inşaatın durdurulmasına yönelik konularda usulüne uygun olarak tesis edildiği ve yeni plan şartlarına göre yeniden ruhsat alınması gerektiğini de içeren bir Yazı ile belediye başkanı adına teknik başkan yardımcısı imzasını taşıyan 92/6922 sayılı yazı ile davacı şirkete duyurulduğu anlaşılan işlemlerin hukuka uygunluk denetimi yapılmaksızın, büyükşehir belediye meclisi kararının iptal edilmesi nedeniyle anılan işlemlerin dayanağının kalmadığı gerekçesiyle iptalinde isabet görülmemiştir.