Alt ölçekli imar planlarının, üst ölçekli imar planlarına aykırı olamayacağı.
İstemin Özeti: Muğla İdare Mahkemesinin 11.7.2005 günlü, E:2005/1209, K:2005/872 sayılı kararının usul ve yasaya aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Danıştay Tetkik Hakimi Düşüncesi: Dava, ?, ? İlçesi, ? Köyü, ? pafta, ? ve ? parsel sayılı taşınmazları kapsayan alanda yapılan ve Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığınca 26.4.2001 gününde onaylanan 1/5000 ve 1/1000 ölçekli koruma amaçlı imar planlarının davacı taşınmazına ilişkin kısmının iptali istemiyle açılmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, dava konusu taşınmazın da içinde bulunduğu ? Köyünün 1/25000 ölçekli Çevre Düzeni planında öncelikli planlanacak alanlar sınırı içinde “Kırsal Yerleşme ve Kırsal Gelişme Alanları” olarak belirlendiği, dava konusu 1/5000 ölçekli ve 1/1000 ölçekli planların çevre düzeni planı kararlarına uygun olarak hazırlandığı, 1/25000 ölçekli çevre düzeni planında “öncelikli planlanacak alan sınırının”, 1/1000 ölçekli uygulama imar planlı alan sınırı olarak tanımlanmasına yönelik 1/25000 ölçekli Çevre Düzeni Planı değişikliğinin 25.5.2001 tarihinde de onaylandığı anlaşılmaktadır.
Öte yandan, İdare Mahkemesince bu karara dayanak alınan bilirkişi raporlarının yer aldığı davalara yönelik iptal kararlarının; dava konusu edilmeyen 1/25000 ölçekli Çevre Düzeni Planına uygun olarak hazırlanan 1/5000 ölçekli nazım imar planı ile 1/1000 ölçekli uygulama imar planında üst ölçekli plana ve mevzuata aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle Dairemizce bozulduğu anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, İdare Mahkemesince dava konusu 1/1000 ve 1/5000 ölçekli planların 1/25000 ölçekli planla uyumlu olup olmadığı hususu ile hükme asas alınan kararların Dairemizce bozulduğu hususu gözönüne alınarak yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenle, temyiz isteminin kabulüi ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı Düşüncesi: İdare ve vergi mahkemelerince verilen kararların temyizen incelenerek bozulabilmesi için, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49 uncu maddesinin birinci fıkrasında belirtilen nedenlerin bulunması gerekmektedir.
Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, söz konusu maddede yazılı nedenlerden hiçbirisine uymadığından, istemin reddi ile temyiz edilen Mahkeme kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
Dava, ?, … İlçesi, … Köyü, 9 pafta, 1854 ve 1855 parsel sayılı taşınmazları kapsayan alanda yapılan ve Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığınca 26.4.2001 gününde onaylanan 1/5000 ve 1/1000 ölçekli koruma amaçlı imar planlarının davacı taşınmazına ilişkin kısmının iptali istemiyle açılmış, İdare Mahkemesince, Danıştay Altıncı Dairesinin 13.01.2005 günlü, E:2003/3616, K:2005/53 sayılı bozma kararına uyularak dosyanın ve aynı alanda bulunan taşınmazlara ilişkin olarak açılan plan iptali davalarına ilişkin Mahkemenin E:2003/981, E:2003/1093 ve E:2004/2… sayılı esasına kayıtlı dosyalarda yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen raporların birlikte değerlendirilmesinden, dava konusu imar planlarının tarım topraklarının korunmasında yeterli düzeyde duyarlı bir yaklaşım içermediği, …’nin 2015 yılı nüfusunun 1000 kişi civarında hesaplanmasına karşın planın 2000 kişiye göre düzenlenmesinin hemen hemen tüm tarımsal alanların tüketilmesine ve koruma-kullanma dengelerinin olumsuz etkilenmesine neden olduğu, planların, araştırma raporunda hesaplanan toplam 1000 kişilik gelecekteki nüfus için yeniden yapılanmasının gerektiği ve yeni bir planın yapılanmasının tüm taşınmazlar açısından bir çok şeyi değiştireceği, bu nedenle planların şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına ve kamu yararına uygun olmadığı, öte yandan dava konusu planlar 29.3.2000 günlü, 9265 sayılı İzmir ll, Nolu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu kararı ile onanmış ise de, … Köyü l. ve ll. Derece Doğal Sit ve lll. Derece Arkeolojik Sit içerisinde kalan alanda yapılan Koruma Amaçlı İmar Planının, ormanlık bölgede kırsal yerleşme karakterinde bulunan ve l. Derece Doğal Sitlerle çevrili Arkeolojik ve Doğal Sitleri de içerecek şekilde çok özel tarımsal ve doğal peyzaj özelliği taşıyan … Köyü için kültürel ve çevresel değerleri gözeten, korunması gerekli varlıklarla kimlik bulan bir imar düzenini sağlayıcı yönde ve yöre halkının turizm hizmetine katılımını kırsal ve doğal değerler gözetilerek yönlendirilebilecek bir “Koruma Amaçlı İmar Planı” konsepti ve hedefleriyle uyuşmadığı yolundaki 26.10.2001 günlü 709 sayılı Muğla Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu Kararı da göz önüne alındığında, planların taşınmazların tarihsel ve doğal peyzaj özelliklerinin değerlendirilmeksizin yapıldığı bu nedenle de uygun olmadığı sonucuna ulaşıldığı gerekçesiyle iptaline karar verilmiş bu karar davalılardan Özel Çe vre Koruma Kurumu Başkanlığınca temyiz edilmiştir.
3194 sayılı Yasa’nın 6.maddesinde, planlar kapsadıkları alan ve amaçları açısından bölge planları ve imar planları olarak iki ana kategoriye ayrılmış, imar planları da uygulamaya esas alan uygulama imar planları ve bu planın hazırlanmasındaki temel hedefleri, ilkeleri ve arazi kullanım kararlarını belirleyen nazım imar planları olarak sınıflandırılmış, anılan Yasanın 8.maddesinde ise, planların tanımlaması yapılarak, planlar bölge planı, çevre düzeni planı, nazım imar planı ve uygulama imar planı olarak kademelendirilmiş ve alt ölçekli planların üst ölçekli planlarda belirlenen planlama ana ilkelerine, stratejilerine ve kararlarına uyumlu olması zorunluluğu getirilmiştir.
Yukarıda belirtilen hükümler uyarınca, alt ölçekli planların üst ölçekli planlara aykırı olamayacağı, arazi kullanım kararlarının alt ölçekli planlarla değiştirilemeyeceği kuşkusuzdur.
Dosyanın incelenmesinden, dava konusu taşınmazın da içinde bulunduğu … Köyünün 1/25000 ölçekli Çevre Düzeni planında öncelikli planlanacak alanlar sınırı içinde “Kırsal Yerleşme ve Kırsal Gelişme Alanları” olarak belirlendiği, dava konusu 1/5000 ölçekli ve 1/1000 ölçekli planların çevre düzeni planı kararlarına uygun olarak hazırlandığı, 1/25000 ölçekli çevre düzeni planında “öncelikli planlanacak alan sınırının”, 1/1000 ölçekli uygulama imar planlı alan sınırı olarak tanımlanmasına yönelik 1/25000 ölçekli Çevre Düzeni Planı değişikliğinin 25.5.2001 tarihinde de onaylandığı anlaşılmaktadır.
Öte yandan, İdare Mahkemesince bu karara dayanak alınan bilirkişi raporlarının yer aldığı davalara yönelik iptal kararlarının; dava konusu edilmeyen 1/25000 ölçekli Çevre Düzeni Planına uygun olarak hazırlanan 1/5000 ölçekli nazım imar planı ile 1/1000 ölçekli uygulama imar planında üst ölçekli plana ve mevzuata aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle Dairemizce bozulduğu anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, İdare Mahkemesince dava konusu 1/1000 ve 1/5000 ölçekli planların 1/25000 ölçekli planla uyumlu olup olmadığı hususu ile hükme asas alınan kararların Dairemizce bozulduğu hususu göz önüne alınarak yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, Muğla İdare Mahkemesinin 11.7.2005 günlü, E:2005/1209, K:2005/872 sayılı kararının BOZULMASINA, dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine 22.12.2006 gününde oybirliğiyle karar verildi.