2981 sayılı Yasanın ek-1 maddesinin 3194 sayılı Yasanın 18. maddesi uyarınca yapılacak parselasyon işlemlerini tamamlayıcı nitelikte uygulama yapılmasına olanak sağladığı, bu maddenin amacının özel parselasyona dayalı olarak ve hisse karşılığı satın alınan yerlere bir çözüm getirmek olduğu, 2981 sayılı yasanın ek-1 maddesinin 3194 sayılı yasanın 18.maddesinden farklı olarak özel parselasyona dayalı olarak satın alınan yerlerinin müstakil tahsis edilmesi olanağını sağladığı, hisseli taşınmazların ise paylı mülkiyet esaslarına göre tahsis edileceği.
Danıştay Tetkik Hakimi Düşüncesi: Dava, Sinop, Merkez, … Mahallesi, … ve … parsel sayılı taşınmazlara ilişkin olarak 3194 sayılı Yasanın 18.maddesi ve 2981 sayılı Yasanın Ek 1 maddesi uyarınca yapılan parselasyon işleminin iptali istemiyle açılmış, taşınmazın bulunduğu yerde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi üzerine düzenlenen rapora dayanılarak davanın reddine karar verilmiş, bu karar davacı tarafından temyiz edilmiştir.
2981 sayılı Yasanın 3290 sayılı Yasa ile değişik Ek-1 maddesinin amacı 3194 sayılı Yasa uyarınca yapılan parselasyon işlemlerinin uygulanmasında problemlere neden olan özel parselasyona dayalı olarak veya hisse karşılığı satın alınan yerlere bir çözüm getirmektir. 2981 sayılı Yasanın Ek-1 maddesinin uygulandığı yerlerde 3194 sayılı Yasanın 18.maddesinden farklı olarak özel parselasyona dayalı satın alınan yerlerin müstakil tahsis edilmesi olanağı sağlanmaktadır. Hukuken geçerli kabul edilebilecek bir özel parselasyonu bulunmayan ve hisseli olarak satın alınan taşınmazların ise hisse miktarları gözönünde bulundurularak paylı mülkiyet esaslarına göre tahsis edilmesi gerekir, bu gibi durumlarda tüm taşınmaz maliklerinin rızası alınmadıkça, idare tarafından mülkiyetin ferdileştirilmesi mümkün değildir.
Dava konusu olayda, uyuşmazlığın karara bağlanabilmesi için, öncelikle bu yerde 3194 sayılı Yasanın 18. maddesi ile birlikte 2981 sayılı Yasanın Ek 1 maddesinin uygulanması koşullarının bulunup bulunmadığının araştırılması, koşulların bulunduğunun belirlenmesi durumunda, düzenleme sınırının mevzuata uygun olarak belirlenip belirlenmediğinin incelenmesi, bu amaçla, düzenleme sınırını açık olarak gösteren, renkli kalemle işaretlenmiş imar planı paftasının onaylı örneğinin istenilmesi ve davacıya ait taşınmazların eski konumunun ve yeni tahsis edilen parsellerin konumlarının farklı renkli kalemlerle işaretlenmesi suretiyle hazırlanmış, imar planı paftasının onaylı örneği ile parsellerin konumlarını gösteren parselasyon paftasının onaylı örneğinin istenilmesi ve anılan bilgi ve belgelere dayanılarak karar verilmesi gerekmektedir.
İdare Mahkemesince, yukarıda anılan araştırmalar yapılmaksızın gerekli bilgi ve belgeler istenilmeksizin, eksik incelemeyle düzenlenmiş bilirkişi raporuna dayanılarak ve rapora itirazların dikkate alınmaması suretiyle davanın reddine karar verilmesinde isabet görülmemiştir. Açıklanan nedenlerle, idare mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
Dava, Sinop, Merkez, … Mahallesi, … ve … parsel sayılı taşınmazlara ilişkin olarak 3194 sayılı Yasanın 18.maddesi ve 2981 sayılı Yasanın Ek 1 maddesi uyarınca yapılan parselasyon işleminin onaylanması yolundaki … günlü, … sayılı belediye encümeni kararının iptali istemiyle açılmış; İdare Mahkemesince, mahallinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi üzerine düzenlenen raporun dosyada bulunan bilgi ve belgelerle birlikte incelenmesi sonucunda, düzenleme ortaklık payının mevzuata uygun olarak alındığı, davacıya yapısının bulunduğu yerde oluşturulan parsellerin tahsis edildiği, kalan taşınmazın ise üç ayrı parselden pay verilerek karşılandığı ve bu dağıtımın teknik zorunluluktan kaynaklandığı anlaşıldığından; dava konusu işlemde mevzuata aykırılık görülmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, bu karar davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, davacının, 3194 sayılı Yasanın 18.maddesi ve 2981 sayılı Yasanın Ek 1 maddesi uyarınca yapılan parselasyonun sınırının mevzuata uygun belirlenmediği, farklı yerlerdeki, birbirine uzak parsellerden hisseli tahsis yapılmasının hukuka aykırı olduğu, düzenleme alanındaki müşterek mülkiyete konu taşınmazların fiilen paylaşılmadığı, bu yerde 2981 sayılı Yasanın Ek 1 maddesinin uygulanması koşullarının bulunmadığı, düzenleme ortaklık payının eşit oranda alınmadığı iddiaları ile bu davayı açtığı anlaşılmaktadır.
3194 sayılı İmar Kanunu’nun 18.maddesinin 1.fıkrasında, imar hududu içinde bulunan binalı veya binasız arsa ve arazileri maliklerinin veya diğer hak sahiplerinin muvafakati aranmaksızın, birbirleri ile yol fazlaları ile, kamu kurumlarına veya belediyelere ait bulunan yerlerle birleştirmeye, bunları yeniden imar planına uygun ada veya parsellere ayırmaya, müstakil, hisseli veya kat mülkiyeti esaslarına göre hak sahiplerine dağıtmaya ve re’sen tescil işlemlerini yaptırmaya belediyelerin yetkili olduğu; 2981 sayılı Yasanın 3290 sayılı Yasa ile değişik Ek.1 maddesinde de, imar planı olan yerlerde, 9.5.1985 tarih ve 3194 sayılı İmar Kanununun 18.maddesi gereğince arsa ve arazi düzenlemelerinde, binalı veya binasız arsa ve arazilere bu Kanundan önce özel parselasyona dayalı veya hisse karşılığı satın alınan yerler dikkate alınarak müstakil, hisseli parselleri veya üzerinde yapılacak binaların daire miktarları göz önünde bulundurularak kat mülkiyeti esasına göre arsa paylarını sahipleri adlarına re’sen tescil ettirmeye, Valilik veya belediyelerin yetkili olduğu hükme bağlanmıştır.
Yukarıda açıklanan Yasa maddeleri birlikte değerlendirildiğinde; 2981 sayılı Yasanın 3290 sayılı Yasa ile değişik Ek-1 maddesinin 3194 sayılı Yasanın 18.maddesi uyarınca yapılacak parselasyon işlemlerini tamamlayıcı nitelikte uygulama yapılmasına olanak sağladığı, bu maddenin amacının 3194 sayılı Yasa uyarınca yapılan parselasyon işlemlerinin uygulanmasında problemlere neden olan özel parselasyona dayalı olarak veya hisse karşılığı satın alınan yerlere bir çözüm getirmek olduğu, 2981 sayılı Yasanın Ek-1 maddesinin 3194 sayılı Yasanın 18.maddesinden farklı olarak özel parselasyona dayalı satın alınan yerlerin müstakil tahsis edilmesi olanağını sağladığı, hisseli satın alınan taşınmazların ise yine hisse miktarları göz önünde bulundurularak paylı mülkiyet esaslarına göre tahsis edileceği ve anılan maddenin uygulanabilmesi için düzenlemenin ıslah imar planına dayanmasının gerekmediği, sonucuna varılmaktadır.
Bu durumda, öncelikle uyuşmazlık konusu yerde 2981 sayılı Yasanın Ek 1 maddesinin uygulanmasının koşullarının bulunup bulunmadığının araştırılması, koşulların bulunduğunun belirlenmesi durumunda, düzenleme sınırının mevzuata uygun olarak belirlenip belirlenmediğinin incelenmesi, bu amaçla, düzenleme sınırını açık olarak gösteren imar planı paftasının onaylı örneğinin istenilmesi ve davacıya ait taşınmazların eski konumunun ve yeni tahsis edilen parsellerin konumlarının işaretlenmesi suretiyle hazırlanmış, imar planı paftasının onaylı örneği ile parsellerin konumlarını gösteren parselasyon paftasının onaylı örneğinin istenilmesi ve davanın anılan bilgi ve belgelere dayanılarak incelenmesi suretiyle uyuşmazlığın karara bağlanması gerekmektedir.
İdare Mahkemesince, yukarıda anılan araştırmalar yapılmadığı gibi, gerekli bilgi ve belgeler istenilmeksizin, eksik incelemeyle düzenlenmiş bilirkişi raporuna dayanılarak ve rapora itirazların dikkate alınmaması suretiyle davanın reddine karar verilmesinde isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle Samsun İdare Mahkemesinin 26.5.2003 günlü, E:2002/1480, K:2003/556 sayılı kararının BOZULMASINA, 16,09-YTL (16.090.000 lira) karar harcının temyiz isteminde bulunana iadesine, dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine 6.4.2005 gününde oybirliğiyle karar verildi.