Kıyı kenar çizgisi değişikliğinin iptali için açılan dava henüz sonuçlanmadan ve uyuşmazlığa konu inşaatla ilgili olarak tespit ve değerlendirme işlemi yapılmadan, iptal edilen ruhsatın geçerli kabul edilmesi yerinde değildir.
İstemin Özeti: …….. … mevkiinde bulunan 1 pafta, 2527 parsel sayılı taşınmaz üzerindeki yapımı durdurulan turistik motel inşaatının ruhsat ve eklerine uygun olduğunun tespit edilmesi halinde 2805 sayılı Yasa uyarınca başvuruda bulunulması gerekmeyip devamına izin verilmesi yolundaki Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Belediyeler Teknik Hizmetleri Genel Müdürlüğünün 22.6.1983/günlü, 08481 sayılı işlemi ile bu işlem esas alınarak söz konusu inşaatın ruhsat ve eklerine uygun olarak yapıldığının saptandığı gerekçesiyle 2805 sayılı Yasanın 14/d maddesi uyarınca yapımına yeniden izin verilmesine ilişkin … Belediye Başkanlığının 25.7.1983/günlü, 4/685 sayılı işleminin iptali dileğiyle açılan davada, uyuşmazlık konusu inşaatın 8.3.1984/günlü, 18335 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren 2981 sayılı Yasa kapsamında kaldığı, anılan Yasanın bu Yasa kapsamına giren yapılarla ilgili evvelce idari yargı mercilerine açılmış ve hangi aşamada olursa olsun kesinleşmemiş davaların düşmüş sayılacağına ilişkin 22/b maddesine göre davanın düşmüş olduğu gerekçesiyle karar verilmesine yer olmadığı yolunda … İdare Mahkemesince verilen 23.3.1984/günlü, E: 1983/655, K: 1984/156 sayılı kararın; dava dilekçesinde duruşma isteğinin bulunmasına karşın duruşma yapılmadan karar verilmesinin usule aykırı düştüğü, daha önce verilen inşaat ruhsatı ile imar planı değişikliğinin iptaline ilişkin Danıştay Altıncı Dairesince verilen kesinleşmiş kararların İdare Mahkemesince dikkate alınmadığı, uyuşmazlık 2805 sayılı Yasanın uygulanmasından doğduğundan davanın 2981 sayılı Yasa kapsamı içinde değerlendirilmesi olanağı bulunmadığından esastan incelenerek karar verilmesi gerektiği öne sürülerek bozulması istenilmiştir.
Bayındırlık ve İskan Bakanlığının Savunmasının Özeti: Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususların 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinde yazılı nedenlerden hiçbirine uymadığından temyiz isteğinin reddi yolundadır.
Müdahil Savunmasının Özeti: Uyuşmazlık konusu turistik motel inşaatının yıktırılacak yapılar arasında bulunmadığı, iptal edilen ruhsat uyarınca inşa edilmiş bulunduğundan bu inşaat ruhsatının müktesep hak kabul edilmiş gerektiği öne sürülerek temyiz isteminin reddi istenilmiştir.
Savcı Düşüncesi: Davacılar, taşınmazlarının önüne yapılan motel inşaatının devamına izin verilmesine ilişkin Belediye Başkanlığı işleminin iptali isteğiyle açtıkları dava sonunda … İdare Mahkemesince, 2981 sayılı Kanunun 22 inci maddesi gereğince davanın düşmüş sayılacağından bahisle konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığı hususunda verilen kararın bozulmasını istemektedir.
Dosyanın incelenmesinden, evvelce davacıların taşınmazlarının önüne yapılan inşaatın ruhsatının ve bu ruhsatın plana uygun hale getirilmesi için idarece yapılan imar planı değişikliğinin iptali için açtıkları dava sonunda, Danıştay Altıncı Dairesince gerek ruhsatın gerekse imar planı değişikliğinin iptaline karar verildiği ve davalı idarenin kararın düzeltilmesi talebinin de sözü geçen Dairece reddedildiği anlaşılmıştır.
Bu durumda, yukarıda açıklandığı üzere gerek inşaat ruhsatı ve gerekse, imar planı değişikliği işlemleri Danıştay Altıncı Dairesince iptal edilmiş ve dava sonuçlanmış bulunduğundan 2981 sayılı Kanunun 22 inci maddesinin olaya tatbiki mümkün değildir.
Bu itibarla davaya konu edilen … İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmüştür.
TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince dosyadaki belgeler incelendikten sonra temyiz isteminin süresinde olduğu görülerek işin gereği düşünüldü.
KARAR: Dava, …….. … mevkiinde bulunan 1 pafta, 2527 parsel sayılı taşınmaz üzerindeki yapımı durdurulan turistik motel inşaatının ruhsat ve eklerine uygun olduğunun tespit edilmesi halinde 2508 sayılı Yasa uyarınca başvuruda bulunulması gerekmeyip devamına izin verilmesi yolundaki Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Belediyeler Teknik Hizmetler Genel Müdürlüğünün 22.6.1983/günlü, 08481 sayılı işlemi ile bu işlem esas alınarak söz konusu inşaatın ruhsat ve eklerine uygun olarak yapıldığının saptandığı gerekçesiyle 2805 sayılı Yasanın 14/d maddesi uyarınca yapımına yeniden izin verilmesine ilişkin … Belediye Başkanlığının 25.7.1983/günlü, 4/685 sayılı işleminin iptali isteğiyle açılmış olup; … İdare Mahkemesince 8.3.1984/gün ve 18335 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe geren 24.2.1984/tarih ve 2981 sayılı İmar ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Yapılara Uygulanacak Bazı işlemler ve 6785 sayılı İmar Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanunun 23. maddesinde 2805 sayılı Kanunun yürürlükten kaldırıldığı belirtildikten sonra, 22. maddesinin ( b ) bendinde de bu Kanun kapsamına giren yapılarla ilgili evvelce idari yargı mercilerine açılmış ve hangi aşamada olursu olsun kesinleşmemiş davaların düşmüş sayılacağının hükme bağlandığı, aynı maddenin ( c ) bendi hükmü karşısında uyuşmazlığa konu yapı için de Kanun hükümlerinin uygulanacağı tabii olduğundan bu nedenle anılan madde hükmüne göre düşen dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş ve bu karar davacılar tarafından temyiz edilmiştir.
Bayındırlık ve İskan Bakanlığım dava dosyasında mevcut 6.2.1984/günlü savunmasından Bakanlıkça 5.11.1982/gününde onaylanan kıyı kenar çizgisi değişikliğinin iptali için … İdare Mahkemesinde yeni bir dava açılmış olduğundan Belediyeler Teknik Hizmetleri Genel Müdürlüğünün 29.11.1983/günlü, 08481 sayılı Bakanlık işleminin kaldırılmış olduğu anlaşıldığı halde İdare Mahkemesince öncelikle bu husus dikkate alınmadan ve bu konudaki dava sonuçlanmadan karar verilmesinde isabet görülmemiştir.
Davanın inşaatın devamına izin veren … Belediye Başkanlığının 25.7.1983/günlü, 4/685 sayılı işlemine yönelik bölümüne gelince;
Sözü edilen işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte bulunan 2805 sayılı İmar ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Olarak Yapılan Yapılara Uygulanacak İşlemler ve 6785 sayılı İmar Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanunun 11. maddesinde, imar mevzuatına aykırı yapılarla gecekondular için yapının bulunduğu yerin Valilik veya belediyelerine maddede belirtilen esaslara göre başvurulacağı; 12. maddesinde, başvuru işlemleri usulüne uygun tamamlanmış yapıların tespit işlemlerinin 6785 sayılı İmar Kanununun ilgili hükümlerine göre Valilik veya belediyeler tarafından oluşturulacak teknik ekiplerce mahallinde öncelik sırasına göre yapılacağı, bu Kanun kapsamına girip de 11. maddedeki süreler içinde başvurusu yapılmayan yapıların Valilik veya belediyelerce elektrik, su ve benzeri kayıtlar üzerinde inceleme yapılarak ve ayrıca mahallinde araştırılarak belirleneceği ve bu maddede belirtilen esaslara göre tespit edileceği; 14. maddesinde, yapılan tespitlere göre değerlendirme sonuçları hakkında belediye encümeni veya il idare kurullarınca karar verilmesi gerektiği; 15. maddesinde, değerlendirme sonucu kendi parseli içinde olan, imar mevzuatına aykırı yapıların yola veya imar yoluna veya kıyı kenar çizgisine veya 18. maddede belirtilen karayolları yaklaşma sınırına tecavüz durumları yapının tecavüzlü bölümlerinin yıktırılıp tecavüz durumu giderildikten ve ayrıca komşu parsele tecavüzü olanların taraflar arasında anlaşma sağlanarak gerekli işlemleri tamamlandıktan, fen ve sağlık kurallarına ve bu Kanunda belirtilen diğer hususlara uygunluğu belirlendikten sonra durumlarına göre muhafazalarına veya ıslah edilerek muhafazalarına karar verileceği, bunlardan inşa halindeki yapıların kat tavan betonu dökülmemiş veya kat tavanı kapatılmamış bölümleri için imar mevzuatına uygun hale getirilmesi kaydı ile inşaata devam izni verileceği belirtilmiş, 18. maddesinde yıkılacak olan yapılar sayılmıştır.
Olayda ise, uyuşmazlık konusu inşaatla ilgili olarak belediyece yukarıda anılan Yasa kuralları uyarınca tespit ve değerlendirme yapılarak muhafaza edilecek, ıslah edilerek muhafaza edilecek veya yıkılacak yapılardan olup olmadığı saptanmaksızın ve Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca 5.11.1982/gününde onaylanan kıyı kenar çizgisinin iptali isteğiyle … İdare Mahkemesinde açılan dava henüz sonuçlanmadan, mücerret 2805 sayılı Yasanın 14/d maddesinden bahisle Dairemizin 8.3.1983/günlü, 990 sayılı kararı ile iptal edilen ruhsatın geçerli kabul edilmesi ve inşaatın devamına izin verilmesi yolunda tesis olunan işlemin mevzuata aykırılığı açık olup, adı geçen İdare Mahkemesince iptaline karar verilmesi gerekirken sonradan yürürlüğe giren 2981 sayılı Yasanın 22/b maddesine göre davanın düşmüş olduğu gerekçesiyle karar verilmesine yer olmadığı yolunda … karar verilmesinde isabet bulunmamaktadır.
Ancak, 2805 sayılı Yasanın 8.3.1984/gününde yürürlüğe giren 2981 sayılı Yasa ile yürürlükten kaldırılmış olması karşısında 2981 sayılı Yasaya göre tespit ve değerlendirme yapılacağı açıktır.
Yukarıda belirtilen nedenlerle … İdare Mahkemesinin 23.3.1984/günlü, E: 1983/156 sayılı kararının bozulmasına, 2577 sayılı Yasanın 49. maddesinin 2. fıkrası uyarınca incelenen davanın Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Belediyeler Teknik Hizmetleri Genel Müdürlüğünün 22.6.1983/günlü, 08481 sayılı işlemine yönelik bölümü hakkında anılan işlemin kaldırılmış olması nedeniyle karar verilmesine yer olmadığına; … Belediye Başkanlığının 25.7.183 günlü, 4/685 sayılı işleminin de yukarıda belirtilen gerçeklerle iptaline, aşağıda dökümü yazılı 13.180_lira yargılama giderinin yarı yarıya davalı idarelerden alınarak davacılara verilmesine, ikinci kez yürütmenin durdurulması hakkında bir karar verilmediğinden 750 lira harcın ve fazladan yatırılan 6000 lira temyiz başvurma harcının istendiğine temyiz isteminde bulunana iadesine, dosyanın … İdare Mahkemesine gönderilmesine 5.11.1984/gününde oybirliğiyle karar verildi.