İmar planında bir bölümü terminal ve otopark yerine ayrılan taşınmazın belediyece tümü pazar yeri için kamulaştırıldığından, terminal ve otoparkın pazar yerinin işlevini yürütmesi açısından gerekip gerekmediğinin, bu yönden plana aykırılık bulunup bulunmadığının keza yapıya değer biçilmediği yolundaki iddianın mahkemece incelenmesi gerektiği
Dava, imar planının … parsel sayılı taşınmazın terminal garajı, otopark ve açık pazar yeri olarak belirlenmesine ilişkin bölümü ile anılan taşınmazın tamamının açık pazar yeri olarak kamulaştırılmasına ilişkin belediye encümeni kararının iptali isteğiyle açılmış olup, İdare Mahkemesince, davacıya ait taşınmazın konumu itibariyle şehrin merkezinde bulunması nedeniyle bu yerde trafiğin oldukça yoğun olabileceği hususu da göz önüne alınırsa şehir halkının alış veriş, ulaşım gibi zaruri ihtiyaçlarının kolaylıkla karşılanmasını sağlamak durumunda bulunan bu taşınmazın terminal garajı, otopark ve açık pazar yeri olarak belirlenmesine ilişkin imar planında şehircilik esasları, planlama ilkeleri, hizmet icapları ve imar mevzuatına aykırılık bulunmadığı, öte yandan 1580 sayılı Yasanın 15,maddesinde belediyelerin yapmakla yükümlü olduğu görevler sayılmış, 19.maddesinin 10.ek fıkrasında da bu görevler doğrultusunda imar planına uygun olarak yapılacak tesislerin meydana getirilmesi konusunda belediyelere kamulaştırma yetkisi verilmiş olduğundan imar planının uygulanması için yapılan kamulaştırmada hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş ve bu karar davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Temyiz edilen İdare Mahkemesi kararının imar planına ilişkin bölümünde 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49.maddesinin 1.fıkrasında sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından bozma istemi yerinde görülmeyerek anılan mahkeme kararının onanmasına,
Temyize konu Mahkeme kararının kamulaştırma işlemine ilişkin bölümüne gelince;
6785 sayılı Yasanın 32.maddesinin son fıkrasında, herhangi bir sahanın, imar ve yol istikamet planı esaslarına, bulunduğu bölgenin şartlarına ve talimatname hükümlerine aykırı maksatlar için kullanılamayacağı ve üzerine bu maksatlara aykırı yapı yapılamayacağı kurala bağlanmış, Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulunun 29.1.1976 günlü, E:1974/2, K:1976/2 sayılı kararıyla da bu durum doğrulanmış ve Kamulaştırma Kanununa dayanılarak yapılan kamulaştırmalarda, kamulaştırma konusu taşınmazların yürürlükteki imar planlarında ancak imar planlarında bu yolda yapılacak değişiklikle mümkün olabileceği belirtilmiştir.
Olayda ise, davacıya ait taşınmazın bir bölümünün imar planında terminal garajı ve otopark yerinde kalmasına karşın tamamının pazar yeri olarak kamulaştırıldığı anlaşılmakta olup İdare Mahkemesinin terminal garajı ve otoparkın pazar yeri ile bir bütün arz edip arz etmediğini, pazar yerinin işlevini yürütmesi için bu iki ünitenin gerekip gerekmediğini, dolayısıylaterminal garajı ve otoparka ayrılan yerlerin de pazaryeri için kamulaştırılmasının imar planına aykırı olup olmadığını araştırarak bir karar vermesi gerekmektedir.
Öte yandan; kamulaştırmasının idari aşamasında, kıymet takdir komisyonunca olay tarihinde yürürlükte bulunan 6830 sayılı yasanın ve 8.11.1983/gününde yürürlüğe giren 2942 sayılı Yasanın 10,11 ve 12.maddelerinde öngörülen usul ve esaslara göre yapılan kıymet takdiri kamulaştırma işleminin bir unsurunu oluşturmakta ve bu unsurdaki sakatlık ve kanuna aykırılık dolayısıyla işlem aleyhine açılacak iptal davalarının idari yargı yerinde görülmesi ve çözümlenmesi gerekmektedir. Bu durumda kamulaştırmaya konu taşınmaz üzerindeki yapıya değer biçilmediği yolundaki davacı savının Mahkemece incelenerek, geçici ruhsatla yapılmış ise (işlem dosyasında söz konusu taşınmaza geçici inşaat ruhsatı verilmesi yolunda belediye encümeni kararı mevcut olduğundan) 6785 sayılı yasanın 11.maddesinde öngörülen 10 yıllık sürenin dolup dolmadığı göz önünde bulundurularak bu hususların kamulaştırma işleminin iptaline neden olup olmayacağının takdir edilmesi gerekirken, bu savın inceleme konusu yapılmamasında isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenle İdare Mahkemesi kararının kamulaştırma işlemine ilişkin bölümünün bozulmasına karar verildi.