Mülkiyeti Vakıflar Genel Müdürlüğüne ait taşınmazın zemininin 1934 yılında yol amacıyla kamulaştırılması yapıldıktan sonra aynı zemin üzerinde bulunan yapının sahibinin Vakıflar Genel Müdürlüğü olamayacağı nedeniyle 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 30 uncu maddesi kapsamındaki bir uyuşmazlıktan söz edilemeyeceği.
Vakıflar Genel Müdürlüğü ile aralarında çıkan uyuşmazlığın 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 30 uncu maddesi hükmüne göre çözümlenmesi isteğine ilişkin İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığının 23.10.2000 günlü yazısında aynen:
“1-İzmir, Konak, Anafartalar Caddesi’nde mülkiyeti Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne ait 93 kapı nolu zemini kamuya terk edilmiş zeminüstü taşınmaz İmar Planında yol gövdesinde kaldığından, 2942 sayılı Kanun’un 30.maddesi gereği 08.08.2000 tarih ve 06.931 sayılı Belediyemiz Encümen Kararı ile Vakıflar Genel Müdürlüğüne gönderilip, taşınmazın devrinin sağlanması için muvafakat verilmesi istenmiştir.
Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün 11.09.2000 tarih ve 3028 sayılı yazısıyla devir talebimizin uygun görülmediği belirtilmiştir.
Devir talebimizin reddedilmesi nedeniyle, söz konusu taşınmazın Belediyemize devrine karar verilmesini talep etmekteyiz.
2-Anafartalar Caddesi ile Gaziosmanpaşa Bulvarı kesişimindeki 93 kapı nolu taşınmaz 2×10.78=21.56 m2 yüzölçümlü olup, işyerleri ve konutların yoğun olarak bulunduğu bu bölgede yoğun bir trafik akışı mevcuttur. Taşınmaz iki ana caddenin kesişiminde yolu daraltması nedeniyle trafik akışını engelleyerek büyük bir sorun yaratmaktadır.
Açıklanan nedenlerle söz konusu taşınmazın Belediyemize devrinde kamu yararı mevcuttur. Bu nedenle çekişmeli taşınmazın Belediyemize devrine karar verilmesini talep zorunluluğu doğmuştur.
SONUÇ VE İSTEM: Açıklanan nedenlerle; İzmir, Konak İlçesi, Anafartalar Caddesi’nde mülkiyeti Vakıflar Bölge Müdürlüğü’ne ait 93 kapı no’lu zeminüstü taşınmazın 2942 sayılı Yasa’nın 30.maddesi uyarınca Belediyemize devrine karar verilmesini vekaleten saygı ile arz ve talep ederim.” denilmektedir.
Dairemizce yapılan çağrı üzerine gelen Vakıflar Genel Müdürlüğü Emlak Dairesi Şube Müdürü Sadık Ursavaş, Avukat Semra Yasal ile İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı Avukatı Raci Hatipoğlu’nun sözlü açıklamaları dinlendikten sonra, Gereği Görüşülüp Düşünüldü:
2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 30 uncu maddesinde, kamu tüzelkişileri veya kurumlarının sahip oldukları taşınmaz mal, kaynak ve irtifak haklarının diğer bir kamu tüzelkişisi ya da kurumunca kamulaştırılamayacağı, bunlara ihtiyacı olan idarenin ödeyeceği bedeli de belirterek mal sahibi idareye yazılı olarak başvuracağı, mal sahibi idare devire muvafakat etmez veya altmış gün içinde cevap vermez ise anlaşmazlığın isteyen idarenin başvurusu üzerine Danıştay ilgili İdari Dairesince incelenerek kesin karara bağlanacağı hükmü yer almaktadır.
İzmir İli, Konak İlçesi, Kasaphızır Mahallesi, Anafartalar Caddesi ile Gaziosmanpaşa Bulvarının kesiştiği köşede, 48 pafta, 296 ada, 4 parsel sayılı taşınmazın üzerinde bulunan mülkiyeti Vakıflar Genel Müdürlüğüne ait 24.56 m2 alanlı, 93 kapı nolu binanın imar planında yol alanında kaldığından bahisle 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 30 uncu maddesi hükmü gereğince Belediyeye devri istenmekte ise de, sözkonusu binanın üzerine inşa edildiği arsanın Belediye tarafından 1934 yılında yol yapımı amacıyla kamulaştırıldığı ve taşınmazın Vakıflar Genel Müdürlüğüne ait tapu kaydının 16.7.1934 tarih ve 1108 yevmiye numarasıyla yola kalbedildiği şerhi ile kapatıldığı Konak Bölge Tapu Sicil Müdürlüğünce düzenlenen 27.11.2000 günlü tapu kayıt suretinden anlaşılmıştır.
743 sayılı Türk Medeni Kanununun 619 uncu ve 644 üncü maddelerine göre, bir taşınmaz mal üzerinde bulunan bina, ağaç gibi yapılan veya dikilen şeyler o şeyin ayrılmaz parçasıdır (Mütemmin cüzüdür). Bunlar, zeminden ayrı tutulmak suretiyle mülkiyete konu olamazlar. Bu nedenle 2942 ayılı Kanun uyarınca zeminden ayrı olarak kamulaştırılmayacakları gibi aynı Kanununun 30 uncu maddesi kapsamında devir konusu da yapılamazlar.
Bu durumda, zemini belediye tarafından 1934 yılında kamulaştırılmış bulunan sözkonusu binanın Medeni Kanunun yukarıda belirilen hükümleri karşısında Vakıflar Genel Müdürlüğünün mülkiyetinde bulunduğunun kabulüne olanak görülmediğinden, bu binanın 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 30 uncu maddesi kapsamında devir işlemine tabi tutulması hukuken mümkün değildir.
Açıklanan nedenlerle, istem konusu taşınmazın Kamulaştırma kanununun 30 uncu maddesi uyarınca İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığına devrine ilişkin istem hakkında karar verilmesine yer olmadığına ve dosyanın Danıştay Başkanlığına sunulmasına 20.12.2000 gününde oybirliğiyle karar verildi.