Yukarda belirtilen mevzuat hükümleri uyarınca, tapu kaydı terkin edilen yerlerin belediye adına şerh konulmak suretiyle belediyeye devredilmesi durumunda belediyece, bu nitelikteki bir yerin fuzulen işgal edilmesi halinde ecrimisil istenebileceği açıktır. Aksi durumda ise, tapuda tescil dışı bırakılan ve belediye adına terkin edilmeyen yerlerin Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunması nedeniyle bu nitelikteki bir yerin fuzulen işgal edilmesi halinde ecrimisil Hazine tarafından istenebilecektir.
Dava; İstanbul İli, Eminönü İlçesi, Mimar Kemalettin Mahallesi, Koca Ragıppaşa Caddesi, 25/27 numarada bulunan 224,58 m² yüzölçümlü taşınmazın bina ve merdiven yapılmak suretiyle fuzulen işgal edildiğinden bahisle 1.11.1999-31.8.2002 tarihleri arasındaki dönem için 47.520,00 TL ecrimisil istenilmesine ilişkin 2.4.2008 tarih ve 74-84/2817 sayılı ecrimisil ihbarnamesinin iptali istemiyle açılmıştır.
İstanbul 8. İdare Mahkemesince, belediyelere kendi mülkiyetlerindeki taşınmazların fuzulen işgali nedeniyle 2886 sayılı Yasa’nın 75. maddesine göre ecrimisil tahakkuk ve tahsil yetkisi veren 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 15. maddesinin yürürlük tarihinin 13.7.2005 olması nedeniyle, davalı belediyenin ancak bu tarihten sonra ecrimisil isteme yetkisinin bulunduğu, bu tarihten önceki dönemler için belediyece ecrimisil istenilemeyeceğinden, dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Davalı idarece, hukuka aykırı olduğu ileri sürülen anılan İdare Mahkemesi kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 75. maddesinin işlem tarihinde yürürlükte bulunan halinde, “Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz malların, gerçek ve tüzel kişilerce işgali üzerine, fuzuli şagilden, bu Kanunun 9 uncu maddesindeki yerlerden sorulmak suretiyle, 13 üncü maddesinde gösterilen komisyonca takdir ve tespit edilecek ecrimisil istenir. Ecrimisil talep edilmesi için, Hazinenin işgalden dolayı bir zarara uğramış olması gerekmez ve fuzuli şagilin kusuru aranmaz. Ecrimisil fuzuli şagil tarafından rızaen ödenmez ise, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil olunur.” hükmü yer almaktadır.
3194 sayılı İmar Kanunu’nun 11. maddesinde; “İmar planlarında; meydan, yol, park, yeşil saha, otopark, toplu taşıma istasyonu ve terminal gibi umumi hizmetlere ayrılmış yerlere rastlayan Vakıflar Genel Müdürlüğüne ait gayrimenkuller ile askeri yasak bölgeler, güvenlik bölgeleri ile ülke güvenliği ile doğrudan doğruya ilgili Türk Silahlı Kuvvetlerine ait harekat ve savunma amaçlı yerler hariç Hazine ve özel idareye ait arazi ve arsalar belediye veya valiliğin teklifi, Maliye ve Gümrük Bakanlığının onayı ile belediye ve mücavir alan sınırları içinde belediyeye; belediye ve mücavir alan hudutları dışında özel idareye bedelsiz terk edilir ve tapu kaydı terkin edilir. Ancak, bu yerlerin üzerinde bina bulunduğu takdirde, arsası hariç yalnız binanın halihazır kıymeti için takdir edilecek bedel ödenir. Bedeli ve ödeme şekli taraflarca tespit olunur. Bu suretle maledilen arazi ve arsalar belediye veya özel idare tarafından satılamaz ve başka bir maksat için kullanılamaz. Bu hususta tapu kütüğünün beyanlar hanesine gerekli şerh konur.” hükmü düzenlenmiştir.
13.7.2005 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 15. maddesinde, belediye mallarına karşı suç işleyenlerin Devlet malına karşı suç işlemiş sayılacağı, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 75. maddesi hükümlerinin belediye taşınmazları hakkında da uygulanacağı hükme bağlanmıştır.
4721 sayılı Türk Medenî Kanunu’nun 715. maddesinde ise, sahipsiz yerler ile yararı kamuya ait malların Devletin hüküm ve tasarrufu altında olduğu kuralına yer verilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden; İstanbul İli, Eminönü İlçesi, Mimar Kemalettin Mahallesi, Koca Ragıppaşa Caddesi, 25/27 numarada bulunan 224,58 m² yüzölçümlü taşınmazın bina ve merdiven yapılmak suretiyle fuzulen işgal edildiğinden bahisle 1.11.1999-31.8.2002 tarihleri arasındaki dönem için 47.520,00 TL ecrimisil istenildiği, bunun üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Yukarda belirtilen mevzuat hükümleri uyarınca, tapu kaydı terkin edilen yerlerin belediye adına şerh konulmak suretiyle belediyeye devredilmesi durumunda belediyece, bu nitelikteki bir yerin fuzulen işgal edilmesi halinde ecrimisil istenebileceği açıktır. Aksi durumda ise, tapuda tescil dışı bırakılan ve belediye adına terkin edilmeyen yerlerin Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunması nedeniyle bu nitelikteki bir yerin fuzulen işgal edilmesi halinde ecrimisil Hazine tarafından istenebilecektir.
Olayda, İstanbul İli, Eminönü İlçesi, Mimar Kemalettin Mahallesi, Koca Ragıppaşa Caddesi, 25/27 numarada bulunan 224,58 m² yüzölçümlü taşınmazın, davalı idarece düzenlenen 22.4.2005 tarihli tutanakta, ‘yol fazlası belediye malı’ olduğunun belirtildiği, ancak dosyada herhangi bir tapu belgesi ya da belediye lehine yapılmış bir terkin bulunmadığı, dolayısıyla ecrimisile konu taşınmazın mülkiyet durumunun net bir şekilde ortaya konulamadığı görülmektedir.
Bu durumda, İdare Mahkemesince, gerekli araştırma ve inceleme yapılarak dava konusu taşınmazın mülkiyet durumu net bir şekilde belirlendikten sonra ortaya çıkacak duruma göre bir karar verilmesi gerekmektedir.
Öte yandan, yapılacak inceleme sonucunda taşınmazın belediyeye ait olduğunun tespit edilmesi halinde, 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 15. maddesi ile, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 75 inci maddesi hükümlerinin belediye taşınmazları hakkında da uygulanacağı hükme bağlandığından, belediyenin taşınmazının 13.7.2005 tarihinden önce fuzulen işgal edilmiş olması durumunda, işlem tarihinin 13.7.2005 tarihinden sonra olması koşuluyla, bu tarihten önceki dönemler için de belediyelerin ecrimisil isteyebileceğinde duraksama bulunmamaktadır.