Davacının ihalesi yapılacak taşınmaz üzerinde bulunan gecekondusu için 2981 sayılı Kanun uyarınca hak sahipliği kabul edilerek adına tapu tahsis belgesi düzenlendiğinden, davacıya ait söz konusu yapı yerinde korunamıyorsa başka bir ıslah veya gecekondu bölgesinden ya da alanda üretilecek konutlardan davacıya tahsis yapılması gerektiği sonucuna ulaşıldığından, bu tahsis yapılmadan taşınmazın ihale yoluyla satışının yapılamayacağı
İSTEMİN_KONUSU: … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: … ili, … ilçesi, … Mahallesi, … Sokak adresinde gecekondusu bulunan davacı tarafından, söz konusu taşınmazı da içine alan … ada … parselin tarafından satışa çıkartılmasına ilişkin ihale kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen kararda; dava konusu taşınmazın da içinde bulunduğu alanda yer alan yapıların varlığını sürdürmesinin proje kapsamında mümkün olmadığı, davacının tapu talebinin zımnen reddedildiği ve bu işleme karşı açılan davanın da reddedilerek davacının anılan gayrimenkul üzerinde ayni hakkının bulunmadığının mahkeme kararı ile sabit olduğu, davacının gecekondusu için 2981 sayılı Kanun kapsamında aldığı tapu tahsis belgesi ile hak sahipliğinin aynı yerden tapuya çevrilmesi için yaptığı başvurunun zımnen reddine ilişkin işleme karşı açılan davanın reddedilmesi karşısında davacı ile arasında mülkiyet ilişkisi bulunmayan taşınmazın satışı için ihaleye çıkılmasına ilişkin işlemde mevzuata aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davacı tarafından, gecekondunun bulunduğu alanın kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı olarak ilan edilmesinin, davalı idarenin 2981 sayılı Kanun’dan kaynaklanan yükümlülüğünü ortadan kaldırmadığı, gecekondunun bulunduğu alandan imar parseli tahsis edilebileceği, gecekondunun bulunduğu alanın 5393 sayılı Kanun’un 73. maddesindeki şartları haiz olmadığına ve kentsel dönüşüm ve değişim proje alanı kararının iptaline ilişkin kesinleşmiş idari yargı kararı bulunduğu, … Büyükşehir Belediye Meclisi’nin … tarihli kararı uyarınca, tapu tahsis belgesinin tapuya çevrilmesi sonrasında 120 m² konut almak amacıyla sözleşme yapılmasının her zaman mümkün olduğu, aynı mahalledeki iki hak sahibinin açtığı davalarda işlemin iptal edildiği, davalı tarafından hem taşınmazın ihale ile üçüncü kişilere satılması yönünde işlem tesis edildiğinin kabul edildiği, hem de dava konusu ihalenin Kentsel Dönüşüm Projesinde konut bekleyen kişilere konut sağlama amacına yönelik olduğunun belirtildiği, halbuki taşınmazın kat karşılığı inşaat sözleşmesi yapılması amacıyla değil, satış amacıyla ihale edildiği, davalı tarafından kamu yararı düşünülmeksizin … Vadisi rant kapısı olarak görülerek taşınmaz sahiplerinin ve 2981 sayılı Kanun uyarınca hak sahibi olanların haklarının gasp edilebilmesi için Belediye Kanunu’nun 73. maddesinin değiştirildiği, Bakanlar Kurulu’nun 07/07/2010 tarihli kararıyla “… Vadisi Son Etabın Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanı” olarak ilan edilmesinin sağlandığı, bir alanın Bakanlar Kurulu kararıyla kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı ilan edilebilmesi için kamunun mülkiyetinde veya kullanımında olması gerektiği, somut olayda ilan edilen yerde birçok özel mülkiyete konu taşınmazın bulunduğu, ayrıca belediye ve Hazine taşınmazları üzerinde de 2981 sayılı Kanun’dan yararlanan yüzlerce hak sahibi olduğu, gecekondunun bulunduğu alan 6306 sayılı Kanun kapsamında “riskli alan” niteliğinde ise, bu alanın konut ve ticaret olarak yapılaşması amacıyla “Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanı” olarak ilan edilmemesi gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Davalı idare tarafından savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY: …16/07/2010 tarih ve … sayılı kararı ile kentsel dönüşüm alanı olarak ilan edilmiş, daha sonra değiştirilen imar planları onanarak kesinleşmiştir. Kesinleşen imar planlarına ilişkin olarak hazırlanan parselasyon planı … Büyükşehir Belediye Encümeni’nin … tarih ve … sayılı kararı ile onaylanmıştır.
… Büyükşehir Belediye Meclisi’nin … tarihli ve … sayılı kararı ile belirlenen kentsel dönüşüm projesine ilişkin uygulama esasları kapsamında bulunan davacı, gecekondusu yıkılarak yerine yeni yapılacak konut verilmesi konulu sözleşme çağrısını reddetmiş, söz konusu gecekondu için 2981 sayılı Kanun gereğince hak sahibi olduğundan, hak sahipliğinin tapuya çevrilmesi suretiyle gecekondusunun bulunduğu yerden arsa verilmesi istemiyle idareye başvuruda bulunmuş, ancak bu başvuru süresi içinde cevap verilmeyerek zımnen reddedilmiştir.
Bu işlemin iptali için açılan davanın reddine karar verilmesinin ardından, davalı idare tarafından söz konusu taşınmazı da içine alan … ada … parselin ihaleyle satışa çıkartılması üzerine, bu işlemin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2981 sayılı İmar ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Yapılara Uygulanacak Bazı İşlemler ve 6785 sayılı İmar Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun’un 13/b maddesinde, “Hazine, belediye, il özel idarelerine ait veya Vakıflar Genel Müdürlüğünün idaresinde olan veya bu Kanun uyarınca mülkiyetlerine geçen arsa veya araziler üzerinde, ıslah imar planları ile meydana getirilen imar parselleri içinde hak sahiplerine, yapılarının işgal ettiği arazi de dikkate alınarak ıslah imar planında getirilen ölçülere uygun şekilde arsa veya hisse tahsis edilir. Gecekondusu muhafaza edilemeyen hak sahiplerine aynı bölgede veya diğer gecekondu ıslah veya önleme bölgesinde başka bir arsa veya hisse verilir.” kuralına yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden, 2981 sayılı Kanun gereğince hak sahibi olan davacının, hak sahipliğinin tapuya çevrilmesi suretiyle gecekondusunun bulunduğu yerden arsa verilmesi istemiyle idareye başvuruda bulunduğu, ancak başvuruya süresi içinde cevap verilmeyerek zımnen reddedildiği, bu işleme karşı … İdare Mahkemesi’nde dava açıldığı, Mahkeme’nin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararıyla davanın reddedildiği, bunun üzerine anılan taşınmazın bulunduğu parselin davalı idare tarafından ihale yoluyla satışının yapılmasına ilişkin olarak alınan kararın iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Temyize konu kararın dayanağı olan … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararının davacı tarafından temyizi üzerine, Danıştay 14. Dairesi’nin 09/05/2016 tarih ve E: 2014/9910, K: 2016/3681 sayılı kararıyla anılan Mahkeme kararı bozulmuş, bunun üzerine Mahkemenin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararıyla bozma kararına uyularak, “Olayda, davacının gecekondusu için 2981 sayılı Yasa uyarınca hak sahipliği kabul edilerek adına tapu tahsis belgesi düzenlendiği, bu durumda davacının tapu verilmesi isteminin, yukarıda anılan yasa maddesinde yer alan koşullar dikkate alınarak değerlendirilmesi ve yapı yerinde korunamıyorsa başka bir ıslah veya gecekondu bölgesinden ya da alanda üretilecek konutlardan davacıya tahsis yapılması gerekirken, kentsel dönüşüm alanında ne zaman yapılacağı belli olmayan konutlardan daire tapusu verileceğinden bahisle tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.” gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiş, bu karara karşı yapılan temyiz başvurusu Danıştay 6. Dairesi’nin 22/03/2019 tarih ve E: 2019/9225, K: 2020/3026 sayılı kararıyla reddedilerek anılan Mahkeme kararı onanmıştır.
Bu durumda, davacının ihalesi yapılacak taşınmaz üzerinde bulunan gecekondusu için 2981 sayılı Kanun uyarınca hak sahipliği kabul edilerek adına tapu tahsis belgesi düzenlendiğinden, davacıya ait söz konusu yapı yerinde korunamıyorsa başka bir ıslah veya gecekondu bölgesinden ya da alanda üretilecek konutlardan davacıya tahsis yapılması gerektiği sonucuna ulaşıldığından, bu tahsis yapılmadan taşınmazın ihale yoluyla satışının yapılamayacağı sonucuna varıldığından, dava konusu işlemde hukuka uygunluk, davanın reddi yönündeki İdare Mahkemesi kararında hukukî isâbet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
- Davacının temyiz isteminin kabulüne;
- 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararının BOZULMASINA,
- DAVA KONUSU İŞLEMİN İPTALİNE,
- Ayrıntısı aşağıda gösterilen ilk derece ve temyiz yargılama giderleri toplamı …-TL ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca …-TL vekâlet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
- Posta giderleri avansından artan tutarın ve istemi hâlinde ilk derece aşamasında kullanılmayan …-TL yürütmeyi durdurma harcının davacıya iadesine,
- Dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
- 2577 sayılı Kanun’un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 22/06/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.