Uyuşmazlık konusu olayda; yapı tatil zaptındaki tespit ve dosyada yer alan fotoğraftan, işleme konu ilavenin Taşınmazın brüt alanını arttırmayan kapalı alan oluşturmayan, yanları açık ve cephe görünümünü değiştirmeyen yapı tatil zaptında ve işlemde belirtildiği gibi sundurma niteliğinde olduğu anlaşılmakta olup, yukarıda açıklanan mevzuat hükümleri uyarınca sundurmanın ruhsata tabi olmadığı açık olduğundan, dava konusu işlemde hukuka uyarlık, aksi yöndeki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.
İstemin Özeti: Mersin 1. İdare Mahkemesinin 25/11/2011 günlü E:2011/860 K:2011/1696 sayılı kararının; usul ve yasaya uygun olmadığı ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA Hüküm veren Danıştay 14. Dairesince, işin gereği görüşüldü:
Dava; Mersin İli, Mezitli İlçesi, Menderes Mahallesi, Limon Caddesi, 408 Sokak, No:13 adresinde bulunan Yörem 27 isimli işyerinin ön kısmında bulunan ahşap sundurmanın, 3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesi uyarınca süresi içerisinde ruhsat eki projesine uygun hale getirilmediğinden bahisle, yıkımına ve yıkım masraflarının ilgilisinden tahsiline, aynı Kanunun 42. maddesinin 3. fıkrası uyarınca 2.000,00.-TL para cezası verilmesine ilişkin 28.4.2011 günlü, 94 sayılı Mezitli Belediye Encümeni kararının iptali istemiyle açılmış, İdare Mahkemesince; sundurmanın ruhsata tabi olduğu ve bu nedenle dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş; bu karar, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
3194 sayılı İmar Kanununun 5. maddesinde; yapı; karada ve suda, daimi veya geçici resmi ve özel, yeraltı ve yerüstü inşaatı ile bunların ilave, değişiklik ve tamirlerini içine alan sabit ve hareketli tesisler olarak tanımlanmış, 20. maddesinde; “Yapı; a) Kuruluş veya kişilerce kendilerine ait tapusu bulunan arazi, arsa veya parsellerde, b) Kuruluş veya kişilerce Kendisine ait tapusu bulunmamakla beraber kamu kurum ve kuruluşlarının vermiş oldukları tahsis veya irtifak hakkı tesis belgeleri ile, İmar planı, yönetmelik, ruhsat ve eklerine uygun olarak yapılabilir.” hükmüne yer verilmiş, 21. maddesinin birinci fıkrasında; bu Kanunun kapsamına giren bütün yapılar için 26. maddede belirtilen istisna dışında Belediye veya Valiliklerden yapı ruhsatiyesi alınmasının mecburi olduğu, aynı maddenin 3. fıkrasında; ancak, derz, iç ve dış sıva, boya, badana oluk, dere, doğrama, döşeme ve tavan kaplamaları Elektrik ve sıhhi tesisat tamirleri ile çatı onarımı ve kiremit aktarılması ve yönetmeliğe uygun olarak mahallin hususiyetine göre belediyelerce hazırlanacak imar yönetmeliklerinde belirtilecek taşıyıcı unsuru etkilemeyen diğer tadilatlar ve tamiratların ruhsata tabi olmadığı hüküm altına alınmış, 32. maddesinde ise; “Bu Kanun hükümlerine göre ruhsat alınmadan yapılabilecek yapılar hariç; ruhsat alınmadan yapıya başlandığı veya ruhsat ve eklerine aykırı yapı yapıldığı ilgili idarece tespiti, fenni mesulce (…) tespiti ve ihbarı veya herhangi bir şekilde bu duruma muttali olunması üzerine, belediye veya valiliklerce o andaki inşaat durumu tespit edilir. Yapı mühürlenerek inşaat derhal durdurulur. Durdurma, yapı tatil zaptının yapı yerine asılmasıyla yapı sahibine tebliğ edilmiş sayılır. Bu tebligatın bir nüshası da muhtara bırakılır. Bu tarihten itibaren en çok bir ay içinde yapı sahibi, yapısını ruhsata uygun hale getirerek veya ruhsat alarak, belediyeden veya valilikten mühürün kaldırılmasını ister. Ruhsata aykırılık olan yapıda, bu aykırılığın giderilmiş olduğu veya ruhsat alındığı ve yapının bu ruhsata uygunluğu, inceleme sonunda anlaşılırsa, mühür, belediye veya valilikçe kaldırılır ve inşaatın devamına izin verilir. Aksi takdirde, ruhsat iptal edilir, ruhsata aykırı veya ruhsatsız yapılan bina, belediye encümeni veya il idare kurulu kararını müteakip, belediye veya valilikçe yıktırılır ve masrafı yapı sahibinden tahsil edilir.” hükmü yer almış bulunmaktadır.
Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğinin 16/43. (Ek:RG-1/6/2013-28664) (Değişik:RG-8/9/2013-28759) maddesinde; pergola; bahçede, bina cephelerini değiştirmemek kaydıyla terasta, hafif yapı malzemelerinden dikme ve sık kirişleme ile yapılan ve üzerine yeşil bitki örtüsü sardırılan Etrafı açık, gölgelik amaçlı, yapı ruhsatı olmaksızın inşa edilebilen yapılar, 16/54. (Ek:RG-1/6/2013-28664) maddesinde; sundurma; yağmurdan, güneşten ve rüzgardan korunmak için çekme mesafelerine tecavüz etmemek şartıyla binaya bitişik olarak hafif malzemeden yapılan bölme duvarları olmayan en az bir tarafı açık örtüler olarak tanımlanmış, 63. maddesinde (Değişik:RG-2/9/1999-23804); basit tamir ve tadiller ile korkuluk, pergola ve benzerlerinin yapımı ile bölme duvarı, bahçe duvarı, duvar kaplamaları, baca, saçak ve benzeri elemanların tamirlerinin ruhsata tabi olmadığı, bunlardan iskele kurmayı gerektirenler için Belediyeye yazılı müracaat edilmesi zorunlu olduğu, bu kapsamda kalmakla birlikte binanın ısı yalıtımını etkileyen işlemler yapılamayacağı düzenlenmiştir.
Yukarıda yer verilen hükümlerin birlikte değerlendirilmesinden; pergola ve benzerlerinin yapımının ruhsata Tabi olmadığı, ancak bu nitelikteki imalatların ruhsata tabi olmadığının kabul edilebilmesi için; genel olarak İmar Kanununda düzenlenen, yapı tanımı kapsamında inşa edilmemiş olması, dolayısıyla kapalı alan oluşturmayacak şekilde, güneş ve yağmurdan korunma amacına yönelik olarak ve taşıyıcı unsuru etkilemeyecek, çekme mesafelerine tecavüz etmeyecek şekilde, hafif yapı malzemeleri ile yapılmış olması gerekmektedir.
Dosyanın incelenmesinden; 22.3.2011 günlü yapı tatil tutanağı ile; “Mersin İli, Mezitli ilçesi, Menderes Mahallesi, Limon Caddesi, 408 Sokak, No: 13 adresinde bulunan Yörem 27 isimli işyerinin ön kısmında 3 metre yüksekliğinde 4,00×9.70m =38.80m2 büyüklüğünde ahşap sundurmanın ruhsat eki projeye aykırı olarak yapıldığının tespit edildiği, yapının ruhsat ve eki projeye uygun hale getirilmesi için davacıya 30 günlük süre verildiği, 28.4.2011 günlü, 94 sayılı Mezitli Belediye Encümeni kararı ile verilen süre içerisinde yapının ruhsatın eki projesine uygun hale getirilmediğinden bahisle sundurmanın yıkımına ve yıkım masraflarının ilgilisinden tahsiline, 2.000,00.-TL para cezası verilmesine karar verildiği Encümen kararının iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlık konusu olayda; yapı tatil zaptındaki tespit ve dosyada yer alan fotoğraftan, işleme konu ilavenin Taşınmazın brüt alanını arttırmayan Kapalı alan oluşturmayan, yanları açık ve cephe görünümünü değiştirmeyen yapı tatil zaptında ve işlemde belirtildiği gibi sundurma niteliğinde olduğu anlaşılmakta olup, yukarıda açıklanan mevzuat hükümleri uyarınca sundurmanın ruhsata tabi olmadığı açık olduğundan, dava konusu işlemde hukuka uyarlık, aksi yöndeki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, Mersin 1. İdare Mahkemesinin 25/11/2011 günlü E:2011/860 K:2011/1696 sayılı kararının bozulmasına, dosyanın Mahkemesine gönderilmesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 06/05/2014 tarihinde oybirliği ile karar verildi.