Özeti: 1/1000 ölçekli uygulama imar planının 1/5000 ölçekli nazım imar planına aykırı olamayacağı, üst ölçekli nazım imar planının alt ölçekli uygulama imar planı esas alınarak şekillendirilemeyeceği bu şekilde bir düzenlemenin nazım imar planının objektif niteliğiyle bağdaşmadığı hakkında.
Dava, Mersin Merkez Yalınayak Köyü … ada … ve … parseller ile … ada … ve … parseller için davacı tarafından yapılan 1/5000 ölçekli plan tadilatı teklifinin reddine ilişkin Mersin Büyükşehir Belediye Meclisi’nin 15.09.2006 günve 674 sayılı kararının iptali istemiyle açılmış, İdare Mahkemesince davaya konu alanın 1/5000 ölçekli planda sağlık tesis alanı ve yeşil alanda kaldığı, bu kullanımların konut bölgeleri içinde yoğunluğu dengeleyici ve kentin uzun erimli gereksinimlerini karşılamaya yönelik olarak belirlendiği, imar planındaki bir sosyal altyapının kaldırılabilmesinin de bu alanın hizmet gördüğü bölge içinde eşdeğer yeni bir alanın ayrılması suretiyle yapılabileceği, yeşil alanın konut alanına dönüştürülmesi istemiyle yapılan teklifin bu hususlara uyulmadan yapıldığından reddine ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, bu karar davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8. maddesinin b fıkrasında imar planları, nazım imar planı ve uygulama imar planından meydana geldiği mevcut ise bölge planı ve çevre düzeni plan kararlarına uygunluğu sağlanarak, belediye sınırları içinde kalan yerlerin nazım ve uygulama imar planları ilgili belediyelerce yapılacağı veya yaptırılacağı, belediye meclisince onaylanarak yürürlüğe gireceği düzenlemesine yer verilmiştir.
Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmeliğin 3. maddesinde ise ” 1) (Değişik bent: 02/09/1999 – 23804 sayılı R.G. Yön/2. md.) Nazım İmar Planı: Onaylı halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olan, varsa bölge ve çevre düzeni planlarına uygun olarak hazırlanan ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere 1/2000 veya 1/5000 ölçekte düzenlenen, detaylı bir raporla açıklanan ve raporu ile bir bütün olan plandır.
2) (Değişik bent: 02/09/1999 – 23804 sayılı R.G. Yön/2. md.) Uygulama İmar Planı: Onaylı halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olan ve nazım imar planına uygun olarak hazırlanan ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve esaslarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren ve 1/1000 ölçekte düzenlenen raporuyla bir bütün olan plandır.” hükmü yer almıştır.
Yukarıda anılan yasa ve yönetmelik maddelerinden alt ölçekli imar planlarının üst ölçekli imar planlarına uygun olması gerektiği sonucuna varılmıştır.
Olayda 1/5000 ölçekli nazım plan tadilatına konu parsellerin sağlık tesis alanı ve yeşil alanda kaldığı, 04.10.1996 günlü 83 sayılı Toroslar Belediye Meclisi kararıyla sağlık tesis alanının 1/1.000 ölçekli planda konut alanına dönüştürüldüğü ve davacının bu nedenle sözkonusu alanda inşaatlar yaptığını belirtilerek 1/5000 ölçekli planda da değişiklik yapılarak bölgenin konut alanına dönüştürülmesini talep ettiği, dava konusu işlemle bu talebin reddi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Alt ölçekli planda konut alanında kalan bir saha üst ölçekli planda farlı bir kullanıma ayrılmışsa bu aykırılığın alt ölçekli planın üst ölçekli plana uydurularak giderilebileceği yoksa üst ölçekli 1/5000 ölçekli planın alt ölçekli 1/1000 ölçekli plan esas alınarak şekillendirilmesinin 1/5000 ölçekli nazım imar planının objektif niteliğine aykırı olacağı şüphesizdir.
Davacı tarafından yapılan 1/5000 ölçekli plan tadilatı teklifinin de bu bağlamda ele alındığında bireysel yarara hizmet ettiği, bu istemle yapılacak bir plan tadilatının objektiflik niteliği ağır basan üst ölçekli 1/5000 ölçekli planın kamu yararı niteliğine aykırı olduğu, davacı isteminin reddine ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı anlaşıldığından davanın reddine ilişkin idare mahkemesi kararında sonucu itibariyle isabetsizlik görülmemiştir.