Danıştay 6. Dairesi E: 1979/1757 K: 1983/648 T: 16/02/1983

Dava konu edilen imar planı davanın açılmasından sonra değiştirilmiş ise de davacıya ait taşınmazın yeni planda da aynı amaca ayrılmış olması nedeniyle yeni plan için ayrıca dava açılmasına gerek olmadığı, dava konusu plan ile yeni planın birlikte incelenebileceği;

Dava, davacıya ait parselin 1/5000 ölçekli nazım imar planında okul yeri olarak ayrılmasına ilişkin 11.1.1979/tasdik tarihli imar planı değişikliğinin iptali istemiyle açılmıştır.

Her ne kadar davalı idare, davacı taşınmazının bulunduğu alanın okul yeri olarak ayrılmasına ilişkin dava konusu 11.1.1979/tasdik tarihli planın 3.2.1982/tasdik tarihli planla değiştirildiğini iddia etmişse de, yürürlükte planda da taşınmazın bulunduğu sahanın okul yeri olarak ayrılmış olduğu Dairemizin ara kararına verilen cevaptan anlaşılmakta olup, anlaşmazlığın çözümü özde söz konusu taşınmazın okul yeri olarak ayrılmış olmasının şehircilik esaslarına, planlama ilkelerine ve kamu yararına uygun bulunup bulunmadığının saptanmasıyla mümkündür.

Bu amaçla Dairemizin ara kararı ile davacı taşınmazının okul yeri olarak ayrılmasına ilişkin 11.1.1979/tasdik tarihli imar planı değişikliğinin yukarda sözü edilen ilke ve esaslara uygunluk bulunup bulunmadığının saptanması amacıyla mahallinde keşif ve bilirkişi incelemesi yapılmasına karar verilmiş, bu karar uyarınca tarafların bilirkişi seçimi hususunda anlaşamamaları üzerine Naip Üye … tarafından re’sen seçilen bilirkişiler Prof. …, Prof. …, Prof. …’nun katılmasıyla mahallinde yapılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda bilirkişilerce hazırlanan raporda özetle “Mevzubahis parsel Bakırköy ilçesi Avcılar bucağında Deniz Köşkler mahallesinde 23 pafta, 4069 sayılı taşınmaz olup, 5190 m2 büyüklüğündedir.

Plan üzerinde yapılan ölçmelere ve plan lejandında verilen en yüksek yoğunluk kabulüne göre mahallenin (planda ABCDEFG harfleri ile gösterilen alanın) büyüklüğü 72 ha olup önerilen yüksek yoğunluğu 300 ki/ha alındığında 1990/senesinde 216000 kişi nüfus barındıracağı varsayılmıştır. Eğer düşük yoğunluk olan 180 ki/ha alındığında yörenin 1990/da sadece 12960 kişiye hizmet edeceği görülmektedir.

1/5000 ölçekli 1979/tarihli onanlı Avcılar nazım planı tadilatında, Deniz Kökler mahallinde, 11 ilkokul yeri sosyal donatım alanı olarak ayrılmıştır. Yerinde yapılan tespitlerde mahallede çok yoğun bir gelişme izlenmemiştir…

Şehircilik planlama ilkelerine göre bu mahallede 1990/da yaşayacak en fazla yoğunluğa göre hesaplanan 21600 kişi için, planda gösterilen donatım alanlarının okul yeri yönünden çok fazla ayrıldığı söylenebilir.

Son senelerde yöre, gelişme göstermesine rağmen İstanbul’un dinlenme ve tatil alanı içindedir. Yaz nüfusu kışa nisbetle fazladır. Oysa plan lamada okul alanlarının hesabında kış nüfusunun gözönüne alınması gerekir. Şehircilik planlama ilkelerine göre 5000 nüfusa bir ilkokul yeri ayrılmaktadır. Ülke gerçekleri gözönüne alındığında 10000 kişiye çift tedrisatlı bir ilkokul konmaktadır. Bu hesaba göre Deniz Köşkler mahallesinin 21600 nüfusu için 11 okul yerine en çok tek tedrisatlı 4 okul veya çift tedrisatlı iki okul yeterli olacaktır. DPT: Şehirleşmiş alan larda çifte tedrisat yapılabileceği şeklindeki değerlendirmeside bu konu için bir ölçüt olabilir.

1/5000 ölçekli nazım plan üzerinde yapılan incelemelere göre, okul yeri adedi kadar aralarındaki mesafe ve büyüklükler yönünden de belirli kriterlerin gözönüne alınmadığı görülmektedir.

Deniz Köşkler mahallesinde ki 11 okul yerinin belirli mesafeler içinde olmadığı çoğunun 100 m.den küçük hatta yan yana yer aldığı görülmektedir. Oysa şehircilik ve planlama ilkelerine göre, yoğun iskan bölgelerinde her okulun etki alanının 350-400 m.lik yarıçaplı bir iskan alanı olması ve her iki okul arasındaki mesafenin (bu hesaba göre) 700, 800 m. olması gerekmektedir. Okul büyüklükleri yönünden İmar İskan Bakanlığı standartlarına göre kişi başına 1 m2 ayrılması gereken ilk okul yeri için, Deniz Köşkler mahallesinde çok fazla yer ayrıldığı, ayrıca herbir okulun değişik büyüklükteki parseller üzerinde yer aldığı görülmektedir.

Belediye meclisi kararı ve İmar ve İskan Bakanlığı ile 1977 tarihli nazım planda yer alan pek çok parselin sosyal donanım alanından çıkarılarak konut alanı olarak değiştirilmesine, buna mukabil evine bir çok parselin de konut alanından sosyal donatım alanı olarak dönüşümüne karar verilmiştir. Bu değişiklikte hangi kriterlerin rol oynadığı anlaşılamamıştır.

… parsel sayılı taşınmazın nazım imar planında okul yeri olarak ayrılmasına ilişkin 11.1.1979/tasdik tarihli imar planı değişikliğinin söz konusu alana yakın bir okulun da mevcut olmasından ötürü şehircilik esaslarına, planlama ilkelerine ve kamu yararına uygun olmadığını ve Dairenizin 1979/1755 ve 1979/3987 esas sayılı dosyalarında ve bu planda ayrılmış diğer okul yerlerini de gözönüne alarak Deniz Köşkler mahallesi içinde yer alan okul yerlerinin adedinin azaltılarak planın yeniden etüd edilmesinin gerekliliği kanısında olduğumuzu bilirkişi heyeti olarak saygı ile arz ederiz.” denilmektedir.

Yukarıda özetlenen bilirkişi raporu davanın taraflara tebliğ edilmiş, davalı idareler tarafından yapılan itirazlar yerinde görülmemiştir.

Bilirkişi raporunun, dava dosyasında yer alan bilgi ve belgelerle incelenmesi sonucunda, davacıya ait olan parselin okul yeri olarak ayrılmasına ilişkin planda planlama ve kamu yararı ilkelerine uygunluk bulunmadığı kanısına varılmıştır.

Yukarıda açıklanan nedenlerle davacıya ait taşınmazın okul yeri olarak ayrılmasına ilişkin imar planı değişikliğinin iptaline karar verildi.