Belediyeler esasen belediye malı olan veya imar planı uygulanmasıyla, istimlakten artan ve müstakil inşaata elverişli olmayan parçaları bitişiğindeki arsa veya bina sahibine, bedel takdiri suretiyle satmağa ve mal sahibi, bu bedelle almaktan imtina ederse, şuyulandırılıp sattırmak suretiyle imar planına uygunluğu temine, yükümlü ve yetkilidir.
Müstakilen inşaata elverişli olduğu anlaşılan taşınmazda belediyeye ait payın diğer paydaşa 6785 sayılı Kanunun 41 inci maddesine göre satışı yapılamaz.
İstemin Özeti: Kıymet takdir komisyonunca m2 sine 500.- lira değer takdir edilerek 6.6.1978/günlü, 1408 sayılı belediye encümeni kararıyla davacıya satılmasına karar verilen 1194 ada, 17 parsel sayılı taşınmazın belediyeye ait 211 m2 miktarındaki payının tapu sicilinde davacı adına devri hususundaki isteğin reddedilmesine ilişkin 24.2.1984/günlü C-36 sayılı davalı idare işleminin; satış hakkındaki belediye encümeni kararında bedelin ne süre içinde ödenmesi gerektiğine ilişkin bir kaydın bulunmadığı, satışın iptali hakkında kararda alınmadığı, bedelin bir yıl sonra belediye adına bankaya yatırıldığı, satışın kendisi için kazanılmış hak niteliği taşıdığı öne sürülerek iptali istenilmiştir.
Savcı Düşüncesi: Belediye ait söz konusu yer. 1978/yılında takdir edilen bedelle, encümence davacıya satılmak istenmiş ise de, davacı o zaman bu bedelle bu yeri almamıştır. Şimdi ise, eski bedelle burasının kendisine satılmasını istemektedir.
İmar Yasasının, değişik 41 inci maddesine göre belediyeler esasen belediye malı olan veya imar planı uygulanmasıyla, istimlakten artan ve müstakil inşaata elverişli olmayan parçaları bitişiğindeki arsa veya bina sahibine, bedel takdiri suretiyle satmağa ve mal sahibi, bu bedelle almaktan imtina ederse, şuyulandırılıp sattırmak suretiyle imar planına uygunluğu temine, yükümlü ve yetkilidir. Bu maddeye göre yapılacak, bedel takdirleri ile bu bedellere itiraz şekillerinin, İstimlak Yasası hükümlerine tabi bulunduğu maddenin son fıkrasında belirtilmiştir.
Belediyenin, bu yeri davacıya, günün rayicine göre, istimlak yasası hükümleri uyarınca takdir edilecek bedelle satmak istediği halde, davacının 1978/yılı rayicine göre almak istediği anlaşılmaktadır.
Yine benzer bir olayda belediye encümenince, evvelce bedel takdir edildiği halde aradan uzun bir zaman geçmesine rağmen, herhangi bir işlem yapılmaması üzerine; belediyenin daha sonra, günün rayicine göre yol fazlasının yeniden bedel takdir ettirip, satışına karar vermesinde de Dairenin E: 1970/1224, K: 1972/539 sayılı kararında yasaya bir aykırılık görülmemiştir.
Açıklanan bu nedenlerle, dava konusu işlemde, yasaya bir aykırılık görülmediğinden, davanın reddinin uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği düşünüldü:
KARAR: Dava, 211 m2 miktarındaki payı belediye ait 1194 ada, 17 parsel sayılı taşınmaz malın kıymet takdir komisyonunca takdir edilen bedelle ( m2 si 500.- lira ) söz konusu parselin diğer paydaşı olan davacıya satılmasına ilişkin 6.6.1978/günlü 1408 sayılı belediye encümeni kararı üzerine belediye payının mülkiyetinin davacı adına devri hususundaki 23.2.1981/günlü isteğin, 1980/yılı rayiç fiyatları dikkate alınarak taşınmazın m2 sine 1800.- lira değer konulduğu belirtilerek 1979/yılında bankaya yatırılan 105.500.- liranın 378.800.- liraya tamamlanması gerektiği gerekçesiyle reddedilmesine ilişkin 24.2.1981/günlü, C- 136 sayılı davalı idare işleminin davanın özeti bölümünde belirtilen nedenlerle iptali isteğiyle açılmıştır.
1194 ada, 17 sayılı parseldeki belediye hissesinin 6.6.1978/günlü, 1408 sayılı belediye encümeni kararı ile m2 sine 500.- lira değer takdir edilerek toplam 105.500.- lira üzerinden davacıya satılmasına karar verildiği, davacı tarafından takdir edilen değerin fazla olduğu öne sürülerek bedelin ödenmediği, arsanın rayiç değerinin 1000.- liraya ( m2 si ) yükseldiği 15.8.1979/gününde 105.500.- liranın belediye adına bankaya yatırıldığı, tapu almak için 1980/yılı sonunda belediyeye başvurulduğunda belediye encümenince günün rayiç fiyatları dikkate alınarak arsanın m2 sine 1800.- lira değer konulduğu, 24.2.1981/günlü dava konusu işlemde yatırılan 105.500.- liranın 379.800.- liraya tamamlanmasının istendiği dava dosyasının incelenmesinden anlaşılmıştır.
Olayda ise; belediye malı olan veya imar ve yol istikamet planlarının tatbiki dolayısıyla kamulaştırmadan artan parçalarla istikameti değiştirilen veya kapanan yol ve meydanlarda hasıl olan sahalardan müstakil inşaata elverişli olmayan parçaları bitişiğindeki arsa veya bina sahibine bedel takdiri suretiyle satabileceği yolundaki 6785 sayılı Yasanın 1605 sayılı Yasa ile değişik 41 inci maddesinin uygulanmasını gerektiren bir taşınmaz söz konusu değil müstakil inşaata elverişli olduğu anlaşılan 475 m2 miktarındaki 17 parsel sayılı taşınmazda belediye ait 211 m2 miktarındaki payın diğer paydaşa ( davacıya ) 6785 sayılı Kanununun 41 inci maddesi uyarınca satışı olup, böylesine bir uygulama olay tarihinde yürürlükte olan 2490 sayılı Yasa karşısında yerinde değildir.
Açıklanan nedenlerle iptali istenen karar, satışı engellenmesi açısından sonuç itibariyle yerinde görüldüğünden davanın reddine, peşin ödenen yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına 30.9.1983/gününde oybirliğiyle karar verildi.