Eski otopark yönetmeliğinin iptali istemi hakkında karara yer olmadığı, eski yönetmelik döneminde ruhsat alınmadığı nedeniyle yeni ücret tarifesinin uygulanmasının yerinde olduğu
Dava, 25 Mayıs 1981/günlü, 17350 sayılı Resmi Gazetede “otoparklara ilişkin belediyelerin İmar Yönetmeliklerine Ek Yönetmelik” adı altında yayınlanarak yürürlüğe giren yönetmeliğin otopark bedellerinin hesabı ve tahsili başlıklı 11.maddesinin (d) ve (f) bentleri ile bu yönetmeliğe dayanılarak İstanbul Belediye Başkanlığınca saptanıp Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca onanan otopark bedeli tarifesinin ve anılan tarife gereğince … lira otopark bedeli tahsil edilmesine ilişkin işlemin davanın özeti bölümünde belirtilen nedenlerle iptali isteğiyle açılmıştır.
6785 sayılı Yasaya 1605 sayılı yasa ile eklenen ek 1.maddenin 1.fıkrasında, imar planlarının düzenlenmesinde planlanan beldenin ve bölgenin şartları ile müstakbel ihtiyaçları göz önünde tutularak gerekli otopark yerleri ayrılacağı, 2.fıkrasında da otopark yapılmasını gerektiren tesislerin neler olduğu, otopark ihtiyacının miktarı ölçü ve diğer şartları ile ihtiyacın nasıl giderileceğinin de imar yönetmeliklerinde belirleneceği, 4.fıkrasında da otopark ihtiyacı bulunan tesislere gerekli otopark yeri ayrılmadıkça yapı izni, otopark tesis edilmedikçe de kullanım izni verilemiyeceği kurala bağlanmıştır.
Yasa ve yönetmeliğin amacı bina ve tesisler için gerekli otopark yerinin parseli içinde tesis edilmesi, bunun mümkün olmaması halinde otopark ihtiyacının bölge otoparklarından karşılanmasıdır. bina sahiplerine yüklenen otopark yeri ayırma ve yapma yükümünün bina sahibince yerine getirilmemesi nedeniyle belediyelerce yaptırılacak bölge otoparklarında binanın ihtiyacı kadar otopark yeri ayrılmasının karşılığı olarak belediye tarafından hazırlanarak Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca onaylanan ücret tarifesi uyarınca belirli bir bedelin katkı niteliğinde olmak üzere ödenmesi yönetmelik gereğidir.
Davacılar tarafından 25 Mayıs 1981/günlü Resmi Gazetede yayınlanan yönetmeliğin otopark bedellerinin hesabı ve tahsili başlıklı 11.maddesinin (d) ve (f) bentlerinin iptali talep edilmekteyse de, dava konusu yönetmelik 26.4.1984/günlü 16393 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan otopark yönetmeliği ile tümüyle Yürürlükten kaldırılmış bulunduğundan, davanın bu kısmının konusu kalmamıştır.
Davanın otopark bedeline ilişkin tarifi ve davacılardan bu tarife gereğince … lira otopark bedeli tahsiline dair işleme yönelik kısmına gelince;
Olayda, davacıların taşınmazlarına ruhsat almak için belediyeye proje ibraz ettikleri sırada otopark birim maliyet bedelinin 30000 lira olarak belirlendiği, tarife gereğince toplam 420.000 lira otopark bedeli tahakkuk ettirildiği, tahakkuk ettirilen bedelin % 40’ının temel ruhsatı, % 60’ının da temel üstü ruhsatının alındığı sırada ödenmesinin şart koşulduğu, 22.5.1981/gününde projenin onaylandığı, ancak inşaat ruhsatı alınmadan 25.5.1981/gününde yeni yönetmeliğin yürürlüğe girdiği anılan yeni yönetmelik uyarınca hazırlanıp ilgili bakanlıkça onanan tarifede de otopark birim maliyet bedelinin 237.000 lira olarak saptandığı dosyada yer alan belgelerin incelenmesinden anlaşılmış olup, inşaat ruhsatının verildiği sırada yeniden belirlenen miktar üzerinden otopark ücreti istenmesinde mevzuata aykırılık bulunmamaktadır.
Her ne kadar, davacılar tarafından projenin onaylandığı tarihte eski tarifenin yürürlükte bulunduğu, kendilerinden yeni tarifeye göre bedel istenmesinin kazanılmış haklarını ihlal ettiği ileri sürülmekteyse de otopark bedelinin bir kısmının temel ruhsatının alındığı sırada ödenmesi gerektiğinden ve davacılar tarafından da böyle bir ödeme yapılarak inşaat ruhsatının alındığı iddia edilmediği gibi projenin onaylanmasının inşaat ruhsatı verildiği anlamına da gelmeyeceği cihetle bu savlarının kabulüne olanak görülmemiştir.
Öte yandan, İstanbul Belediyesi sınırları içerisinde uygulanmak üzere imar planlarına göre saptanan bölge otoparklarına ilişkin arsa bedellerinin kıymet takdir komisyonlarınca takdir edilen değerleri ile metraj hesapları ve keşif özetlerinin birim fiyatlarla karşılaştırılması sonucu otopark birim maliyet bedelinin tarifeye bağlandığı, keza dosyanın incelenmesinden anlaşılması karşısında yeni tesbit edilen miktarın fahiş olduğu yolundaki davacı iddiaları da işlemi kusurlandıracak nitelikte değildir.
Açıklanan nedenlerle, 25 Mayıs 1981/günlü 17350 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan yönetmeliğin 11.maddesinin (d) ve (f) bentlerinin iptali isteğiyle açılan davanın konusu kalmaması nedeniyle davanın bu bölümü hakkında karar verilmesine yer olmadığına oybirliğiyle anılan yönetmeliğe dayanılarak düzenlenen birim maliyet bedelinin saptanmasına dair tarife ile bu tarife gereğince otopark bedeli tahsil edilmesine ve ilişkin belediye başkanlığı işlemine yönelik davanın da reddine oyçokluğuyla karar verildi.
AZLIK OYU: Dosyanın incelenmesinden, davacıların taşınmazlarına ruhsat almak için başvuruları üzerine 22.5.1981/gününde yapının projesinin onaylandığı, bu aşamada o tarihte yürürlükte olan tarife gereğince toplam 420.000 lira otopark bedeli tahakkuk ettirilerek ita fişine bağlandığı, davacıların böylece yükümlülüklerini yerine getirdiği, ancak bu tarihten üç gün sonra yeni yönetmeliğin yürürlüğe girmesi üzerine inşaat ruhsatının alınması aşamasında, sonradan yürürlüğe giren tarifenin uygulanması yoluna gidildiği böyle bir işlem tesis edilmesinde ise hukuka ve hakkaniyet esaslarına uyarlık bulunmadığı, bu nedenle dava konusu 2.6.1982/günlü, 1290 sayılı Belediye Başkanlığı işleminin iptali gerektiği oyuyla kararın bu kısmına karşıyım.