Belediyenin imar planı dışındaki sahada mezbaha için kamulaştırma yapabileceği
Dava, davacıya ait taşınmazların mezbaha binası yapmak amacıyla kamulaştırılmasına ilişkin Belediye Encümeni kararının iptali istemiyle açılmış olup, İdare Mahkemesinin kararıyla, plan dışı alanın kamu yararı kararı alınmak suretiyle kamulaştırılmasında 6785 sayılı Yasanın
27, 28/2, 32.maddeleri hükmü ile Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulunun 29.1.1976 günlü, E:1974/2, K:1976/2 sayılı kararın uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle iptal edilmiş olup karar davalı Belediye Başkanlığı tarafından temyiz edilmiştir.
Devlet ve Kamu tüzel kişileri; kamu yararının gerektirdiği hallerde, özel mülkiyette bulunan taşınmaz malların tamamını veya bir bölümünü Kanunla gösterilen esas ve usullere göre kamulaştırmaya yetkilidirler.
Ayrıca mezbaha binası yapımı 1580 sayılı kanunun 15. maddesinin 40. bendi hükmü uyarınca belediyelerin görevidir.
Öte yandan, 6785 sayılı İmar Kanununun 49. maddesinde; iskân hududu dışında kalan arazide yapı yapılmasının yasak olduğu, ancak bu gibi yerlerde, ziraat,eğlence yerleri,sayfiye evleri, turizm ve sair hususi maksatlı işlere ait bina ve tesislerin yapılmasına talimatname hükümleri dairesinde izin verilebileceği hükme bağlanmıştır.
Dava dosyasının incelenmesinden; belediyenin mezbaha binasına ihtiyacı olduğu,buna karşın imar planında mezbaha binası yer almadığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda yukarıda anılan madde hükmü uyarınca imar planı dışında olan sahada hususi maksatlı işlere ait bina yapımı kapsamında mezbaha binası yapımı için kamu yararı kararı alınmak suretiyle kamulaştırmaya gidilmesinde mevzuata aykırılık bulunmamaktadır.
Öte yandan;4.11.1983/gününde kabul edilen ve 8 Kasım 1983/günlü Resmi Gazetede yayınlanan 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun geçici 1.madde sinin birinci fıkrası hükmü ile,bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce verilmiş olan kamu yararı ve kamulaştırma kararları geçerli sayılmış, ancak,henüz kıymet takdir edilmemiş olan işlerde,kıymet takdiri işlemleri ile sonraki işlemlerin bu kanun hükümlerine göre yürütülmesi öngörülmüştür.
2942 sayılı Kanunun geçici 1.maddesinin 2.fıkrasında yer alan “Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce açılmış ve henüz kesin hükme bağlanmamış davalarda bu Kanun hükümleri uygulanır” kuralının ise, 1.fıkra hükmüyle saklı tutulan ve geçerli sayılan işlemler dışındaki işlemler hakkında uygulanabileceği o denli açıktırki, bu açıklık, konuya ilişkin ayrıntılı bir açıklamayı gereksiz kılmaktadır.
Bu davada, kamu yararı kararı ile kamulaştırma kararının ve yasalarda belirtilen biçim ve ölçülere uygun şekilde belirlenen kıymet takdirinin ve kamulaştırmaya ilişkin tebliğ işleminin 6830 sayılı yasanın yürürlükte bulunduğu bir sırada alınmış ve yapılmış olduğu çekişmesizdir
Böyle bir durumda, 2942 sayılı yasanın yürürlüğe girmesinden önce gerçekleştirilmiş olan işlemlerin, 6830 sayılı yasa hükümlerine tabi olduğu ve geçerliliklerinin yukarıda değinilen fıkra hükmüyle korunduğu açık ve seçik bir biçimde ortadadır.
Açıklanan nedenlerle, İdare Mahkemesi kararında 2577 sayılı Kanunun 49.maddesinin (b) bendi hükmüne uyarlık bulunmadığından bozulmasına, dava dosyasının anılan mahkemeye iadesine karar verildi.