Danıştay 6. Dairesi E: 1985/744 K: 1985/1253T: 16/10/1985

Davacının taşınmazının yola ayrılmasını öngören imar planının mahkemece gerekirse bilirkişi incelemesi yaptırılarak incelemeye tabi tutulmadan davanın reddinde isabet bulunmadığı

Dava, taşınmazın bir bölümünün yol olarak belirlenmesine ilişkin imar planı ile taşınmazın bu bölümünün kamulaştırılmasına ilişkin belediye encümeni kararının iptali istemiyle açılmış İdare Mahkemesinin kararıyla, imar planı uyarınca yapılan kamulaştırmada mevzuata aykırılık olmadığı ve planın iptalini gerektirecek bir neden bulunmadığı belirtilerek dava reddedilmiş, bu karar davacılar tarafından temyiz edilmiştir.

İmar planları, planlanan yörenin bugünkü durumunun, olanaklarının ve ilerideki gelişmesinin gerçeğe en yakın şekilde saptanabilmesi için coğrafi veriler, beldenin kullanılışı, donatımı ve mali bilgiler gibi konularda yapılacak araştırma ve anket çalışmaları sonucu elde edilecek bilgiler ışığında, çeşitli kentsel işlevler arasında var olan ya da sağlanabilecek olanaklar ölçüsünde en iyi çözüm yollarını bulmak, belde halkına iyi yaşama düzeni ve koşulları sağlamak amacıyla, kentin kendine özgü yaşayış biçimi ve karakteri, nüfus, alan ve yapı ilişkileri, yörenin gerek çevresiyle ve gerekse çeşitli alanları arasında olan bağlantıları, halkın sosyal ve kültürel gereksinimleri, güvenlik ve sağlığı ile ilgili konular göz önüne alınarak hazırlanır.

İmar planlarının yargısal denetiminde de bütün bu hususlara uyulup uyulmadığının, planlanan yörede bulunan ve ayrı amaçlara ayrılmış olan her parsel için, büyüklük, konum ve işlevi açısından imar planında ayrıldığı amaca şehircilik ilkeleri, planlama esasları ve kamu yararı açısından uygun olup olmadığının ayrı ayrı incelenmesi, gerekirse uyuşmazlık konusunda uzman bilirkişilere inceleme yaptırılarak saptanması gerekirken bu yola gidilmeksizin imar planına yönelik davanın reddine isabet bulunmamaktadır.

Öte yandan, 6785 sayılı Yasanın 32.maddesinin son fıkrasında, herhangi bir sahanın, imar ve yol istikamet planı esaslarına, bulunduğu bölgenin şartlarına ve talimatname hükümlerine aykırı maksatlar için kullanılamayacağı ve üzerine bu maksatlara aykırı yapı yapılamayacağı kurala bağlanmış, Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulunun 29.1.1976 günlü, E: 1974/2, K: 1976/2 sayılı kararıyla da bu durum doğrulanmış ve Kamulaştırma Kanununa dayanılarak yapılan kamulaştırmalarda, kamulaştırma konusu taşınmazların yürürlükteki imar planlarında belirlenen amaç dışında kamulaştırılmalarının ancak imar planlarında bu yolda yapılacak değişiklikle mümkün olabileceği belirtilmiş bulunduğundan, Mahkemece yukarıda belirtilen hususlar dikkate alınarak davanın imar planına yönelik bölümü sonuçlandırıldıktan sonra davanın kamulaştırma işlemine yönelik bölümü hakkında karar verilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle eksik incelemeye dayalı İdare Mahkemesi kararının bozulmasına karar verildi.