Binanın önünden geçen yolun imar planı değişikliği yapılarak oto üst geçidine bağlanmak suretiyle yükseltilmesi sonunda binanın ön yüzünde eski yol ile hemzemin bulunan giriş ve iki dükkanın yol zemininden aşağıda kalması sonucu uğranılan zararın tazmini gerektiği
Dava, davacının … ile birlikte hisseli olarak yaptırdıkları binanın ön yüzünde eski yol ile hem zemin bulunan giriş ve iki dükkanın yol zemininden aşağıda kalması sonucu uğranıldığı öne sürülen zarar ve değer kaybından davacının payına düşen kısmının tazmini isteğiyle açılmış, İdare Mahkemesince, idari hizmetlerin görülmesi sırasında, yürütülen hizmetle ilgili olarak genel külfetler dışında kişilerin özel mülkiyetine yapılacak zararların fiil ve zararlı sonuç arasında illiyet bağının bulunması koşuluyla ayrıca idarenin kusuru aranmadan hizmet sahibi idarelerden tazmin edilmesinin hukukun genel kuralları ve hakkaniyet gereği olduğu, imar planı değişikliği ile davacıya ait binanın önünden geçen yol kotunun yükseltilmesiyle zemin altında kalan dükkanlarda bir değer kaybı olup olmadığı, olmuş ise miktarının belirlenmesi için mahallinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu Karadeniz Üniversitesi İnşaat Mühendisliği bölümü öğretim üyeleri Doç.Dr. …, Doç. DoK: …, Yrd.Doç.Dr. … tarafından düzenlenen raporda, “davacılar tarafından bina ve dükkan girişindeki yükleme-boşaltma kolaylığının karayollarına ait istinat duvarının yıkılmasıyla sağlandığı, bu duvarın karayolları tarafından kaldırılması ile ilgili bir belgeye rastlanılmadığından tazminat talebinin yerinde bulunmadığı” doğrultusunda görüş belirtildiği, söz konusu rapora davacı tarafından yapılan itirazlar yerinde görülerek yeniden keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verildiği, yeniden yapılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda Karadeniz Üniversitesi İnşaat Mühendisliği bölümü Öğretim üyeleri tarafından düzenlenen raporda, “belediyenin sorumluluğunda yapılan yol nedeniyle davacının dükkanında % 7 oranında bir değer kaybı olduğu, bunun tutarı olan 625.000 liranın ödenmesi gerektiğinin belirtildiği, davacının bu raporda sözü edilen % 7 lik değer düşüklüğünün dükkanların yol zemininde 1.75 m. aşağıda kalmasına göre çok az olduğu yolundaki itirazı mahkemece uygun görülerek 3.kez bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilerek yapılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu İnşaat Mühendisleri … dan oluşan bilirkişi kurulunca hazırlanan raporda, belediyenin yol kotunun yükseltilmesi işinden dolayı davacıya verdiği zarardan sorumlu bulunduğu, gerekli dolgu işlemleri yapılmak suretiyle bina girişi ve dükkanların yolla yeniden hemzemin hale getirilmesinin mümkün bulunduğu, buna rağmen asma katlı dükkanların tek katlı hale gelmesiyle % 20 lik bir değer kaybına uğradığı, yapım giderleri ve değer kaybının davacı hissesine düşen kısmının … lira olduğu doğrultusunda görüş bildirdikleri, anılan bilirkişi raporunun dava dosyasındaki bilgi ve belgelerle birlikte incelenmesinden davacıya ait binanın önünden geçen yol seviyesinin yükseltilmesi ile zemin altında kalan bina girişi ve dükkanlar için uğranılan zarar olarak 1.696.371 lira tazminatın dava tarihi olan 3.10.1983/gününden itibaren hesaplanarak faizi ile birlikte … Belediyesince ödenmesi uygun bulunduğundan tazminat davasının 1.696.371 liralık kısmının kabulüne, fazlaya ilişkin kısmının reddine, hukuki bir sorumluluğu bulunmadığı anlaşıldığından Karayolları Genel Müdürlüğünün hasım mevkiinden çıkarılmasına, reddedilen miktar üzerinden hesaplanan avukatlık ücretinin davacıdan alınarak tamamının davalı belediye başkanlığına verilmesine karar verilmiş ve bu kararın davanın kabulüne ilişkin kısmı Belediye Başkanlığınca, reddedilen miktar üzerinden hesaplanan avukatlık ücreti ile ilgili kısmı da Karayolları Genel Müdürlüğünce temyiz edilmiştir.
Temyize konu İdare Mahkemesi kararının, tazminat isteğinin yukarıda özetlenen gerekçeyle 1.696.371 liralık kısmının kabulüne ilişkin bölümünde 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49.maddesinin 1.fıkrasında sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından Belediye Başkanlığının bozma istemi yerinde görülmemiştir.
Karayolları Genel Müdürlüğünün temyiz istemine gelince; Karar safhasına kadar hasım mevkiinde kalan ve savunmada bulunan Karayolları Genel Müdürlüğü lehine de avukatlık ücretine hükmedilmesi gerekirken, reddedilen tazminat miktarı üzerinden hesaplanan avukatlık ücretinin tamamının davalı belediye lehine hükmedilmesinde isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle , temyize konu İdare Mahkemesinin kararının tazminat isteminin kısmen kabulüne ilişkin bölümünün onanmasına oyçokluğuyla; anılan mahkeme kararının reddedilen tazminat miktarı üzerinden hesaplanan avukatlık ücreti ile ilgili bölümünün bozulmasına ve reddedilen miktar üzerinden hesaplanan nisbi avukatlık ücretinin davacıdan alınarak yarı yarıya Karayolları Genel Müdürlüğü ile davalı Belediye Başkanlığına verilmesine karar verildi.
KARŞI OY: Dosyanın incelenmesinden, İdare Mahkemesince üç kez ayrı bilirkişi kurulları oluşturularak keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırıldığı ve son bilirkişi kurulunun düzenlediği rapor doğrultusunda tazminat istemi hakkında karar verildiği anlaşılmaktadır. Bilirkişi kurulunun değiştirilmesi için geçerli bir neden bulunmalıdır. Dava konusu olayda ise böyle bir neden yoktur.
Karadeniz Üniversitesi Mühendislik Bölümü Öğretim Üyelerinden oluşan ilk bilirkişi Kurulu Mahkemenin yerine geçerek davacının tazminat talebinin yerinde olmadığı yolunda rapor düzenlemişse de, mahkemenin aynı bilirkişi kurulundan zararı ve niteliği saptayarak ek rapor düzenlenmesini istemesi gerekirken yeniden bilirkişi kurulları oluşturmasında isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle ilk bilirkişi kurulundan ek rapor istenerek bu rapor doğrultusunda bir karar verilmesi gerektiğinden, yeniden bilirkişi kurulları oluşturularak, son bilirkişi kurulunun düzenlediği rapor doğrultusunda verilen kararın bozulması gerektiği oyu ile onama kararına karşıyız.