Kamulaştırılan taşınmaza karşılık köy orta malı olan bir yerin kamulaştırılan taşınmaz sahibine verilmesi konusunda tesis edilen işlemin, köy sakini olan davacıların menfaatini ihlal edeceğinden mahkemece davanın ehliyet yönünden reddinde isabet yoktur.
İstemin Özeti: … Köyü ihtiyar meclisinin 12:5.1984/günlü, 7 sayılı kararıyla 2942 sayılı Yasanın 26.maddesi uyarınca yapılan ve …….. Valiliğinin 14.5.1984/günlü onayıyla yürütülen trampa yoluyla kamulaştırma işleminin iptali istemiyle köy sakinleri tarafından açılan davanın ehliyet yönünden reddi yolundaki … İdare Mahkemesinin 9.1.1986/günlü, E:1985/556; K:1986/2 sayılı kararının söz konusu taşınmazın köyün orta malı olduğu, bu nedenle de dava açmakta menfaatleri bulunduğu öne sürülerek bozulması istenilmektedir.
Danıştay Savcısı O.D.’ın Düşüncesi: İstimlakle ilgili uyuşmazlık hakkında … İdare Mahkemesi kararının, söz konusu taşınmaz malın, köyün ortak malı olduğu, yolundaki iddialarla temyizen bozulması istenilmiş ise de; 2577 sayılı Yasanın 46 ncı maddesi uyarınca İdare Mahkemelerinin nihai kararlarına karşı yapılan temyiz isteminde; öne sürülen; hususlar, anılan Yasanın 49 ncı maddesinin 1. fıkrasında belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymadığından, İdare Mahkemesince verilen kararın dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında, anılan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemektedir.
Açıklanan nedenle temyiz isteminin reddiyle İdare Mahkemesi kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince dosyadaki belgeler incelendikten sonra temyiz isteminin süresinde olduğu görülerek işin gereği düşünüldü:
K: Dava, … Köyü İhtiyar Meclisinin 12.5.1984/günlü, 7 sayılı kararıyla 2942 sayılı Yasanın 26. maddesi uyarınca yapılan ve …….. Valiliği’nin 14.5.1984/günlü onayıyla yürütülen trampa yoluyla kamulaştırma işlemin iptali istemiyle açılmış, … İdare Mahkemesince, iptal davalarının, idari işlemlerden dolayı menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılabileceği, dava konusu kararda sözü edilen taşınmazla davacıların mülkiyet ya da zilyetlik açısından bir ilgileri bulunmadığı, bu durumda da dava konusu idari işlemle davacılar arasında bir menfaat bağı olmadığı gerekçesiyle dava ehliyet yönünden reddedilmiş, bu karar davacılar vekili tarafından temyiz edilmiştir.
2577 sayılı Yasanın 2. maddesinin 1. fıkrasının ( a ) bendinde; iptal davaları idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan davalar olarak tanımlanmıştır.
Olayda, köy halkından bir kişiye ait tapulu taşınmazın köy camiinin avlusuna katılmak amacıyla kamulaştırılması üzerine anılan taşınmazın kamulaştırma bedeli karşılığında köy orta malı olan bir taşınmazın 2942 sayılı Yasanın 26. maddesi uyarınca bu kişiye verildiği, köy sakinlerinden olan davacıların da söz konusu işlemin iptali dileğiyle.bu davayı açtığı dosyanın incelenmesinden anlaşılmaktadır.
Bu durumda, tüm köyün ve köylünün yaşama düzeni, yerleşimi ve gelişimini yakından ilgilendiren köy orta malının sadece bir kişinin kullanımına verilmesi işleminin köy sakini davacıların menfaatlerini ihlal ettiği gözetilmeksizin zilyetlik ya da mülkiyet ilişkisinden söz edilerek davanın ehliyet yönünden reddine usul ve yasaya uyarlık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle davanın ehliyet yönünden reddi yolundaki temyize konu … İdare Mahkemesinin 9.1.1986/günlü, E:1985/556, K:1986/2 sayılı kararının bozulmasına, 3000.- lira temyiz harcı ile fazla yatırılan 1800.- lira harcın temyiz isteminde bulunana iadesine, dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine 18.11.1986/gününde oybirliğiyle karar verildi.