Bilirkişi incelemesi sonucu bilirkişilerce düzenlenen raporda, dava konusu imar planı değişikliğinin plan bütünlüğü içerisinde değerlendirilmesi yapılıp, şehircilik ilkeleri, planlama esasları ve kamu yararına uygun olup olmadığı ortaya konulmamış, sadece parseldeki yapılaşma nedeniyle davacıların dairelerinin uğrayacağı değer kaybı inceleme konusu yapılmış bulunduğundan, bu rapora istinaden karar verilmesinde isabet yoktur.
İstemin Özeti: 3.2.1984/onay günlü, 1/1000 ölçekli … İmar Planının 6429 ada, 1 parsel sayılı taşınmazla ilgili bölümünün ve bu plana göre aynı parsel için verilmiş inşaat ruhsatının iptali yolundaki … 2.İdare Mahkemesinin 6.4.1988/günlü, E:1986/678, K:1988/391 sayılı kararının davalı tarafından, dava konusu işlemlerin yasal olduğu, davanın süresinde açılmadığı, bilirkişi raporunda konunun imar mevzuatı, 7500 dönümü kapsayan plan bütünlüğü ve belde ihtiyaçları bakımından değerlendirilmeyip, sadece Dede ve Torun Apartmanı sahiplerinin uğrayacağı zararlar bakımından değerlendirildiği; davalı yanında davaya katılanlar tarafından ise, dava dilekçesinde ruhsat iptali istenilmediği halde Mahkemenin istek dışında karar verdiği, bilirkişilerin teknik açıdan inceleme yapmadıkları, raporlarında parselin geçmişteki malikleri ile belediye arasında meydana gelen sürtüşmelerin anlatımıyla yetindikleri, dava konusu olaya ilişkin saptamaların gerçek dışı olduğu, 17.6.1975 günlü, 3408 sayılı Danıştay Altıncı Daire kararıyla o zaman yürürlükte olan plana aykırı düşen ve kendileriyle hiç bir ilgisi bulunmayan inşaat ruhsatının iptali yolundaki işleme yönelik davanın reddedildiği, bu kez ise Danıştay kararı doğrultusunda imar planı değişikliği yapılarak hukuka uygunluğun sağlandığı, davacıların binaları ile kendilerine ait bina arasında 10 m.den fazla arka bahçe mesafesi bulunduğu göz önüne alındığında davacıların ihlal edilmiş, korunacak değerde bir haklarının olmadığının anlaşılacağı, revizyon planında kendilerine ait parsel dışında eski planda çarşı olarak görülen 7 adet parselin daha rantı olmadığı gerekçesiyle zemin katları ticari üst katları konut olarak yapılaşmaya açıldığı, yani plandaki çarşı ilkesinin zemin katlarda korunduğu, …. arkeolojik ve doğal sit alanı ve tesisleri ile parselleri arasında 12 m. den geniş yol geçtiği gibi arazinin doğal yapısı itibariyle de hiçbir ilgisi bulunmadığı, parselleriyle aynı hizada ve …. Caddesine göre 2. sırada çoğu yapılaşmış ve iskana açılmış durumda bir dizi imar parsellerinin daha mevcut olduğu, bilirkişi raporunda ise eksik inceleme ve yanlış değerlendirme sonucu … Caddesi ile … rekreaktif alanı arasında başka imar adası ve yapı bulunmadığının belirtildiği öne sürülerek bozulması istenilmiştir.
TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince dosyadaki belgeler incelendikten sonra temyiz isteminin süresinde olduğu görülerek işin gereği düşünüldü: Duruşma yapılmasına gerek görülmedi. Dava, 3.2.1984/onay günlü, 1/1000 ölçekli …. imar planının 6429 ada, 1 parsel sayılı taşınmazla ilgili bölümünün iptali ve bu plana göre aynı parsel için verilen inşaat izninin yürütülmesinin durdurulması isteğiyle açılmış, İdare Mahkemesince, yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen raporun dosyadaki bilgi ve belgelerle birlikte incelenmesinden dava konusu 1 parsel sayılı taşınmazın …. Parkı yeşil alanları, dinlenme tesisleri, oyun bahçeleri, sosyal tesisleri içinde yer aldığı, parselde yapılacak çarşı alanının hem bu tesisleri tamamlayacağı, hem de parkın özelliğini bozmayacağı, yapılan imar planı değişikliğiyle bu bütünlüğün bozulduğu ve bu nedenlerle dava konusu imar planı değişikliğinin planlama ilkelerine, şehircilik esaslarına ve kamu yararına uygun olmadığı, aynı nedenlerle plan değişikliğine göre verilmiş olan inşaat ruhsatının da imar mevzuatına uygun olmadığı sonucuna varıldığı gerekçesiyle imar planı değişikliği ve inşaat ruhsatının iptaline karar verilmiş, bu karar davalı ve davalı yanında davaya katılanlar tarafından temyiz edilmiştir.
İmar planı insan, toplum, çevre münasebetlerinde kişi ve aile mutluluğu ile toplum hayatını yakından etkileyen fiziksel çevreyi sağlıklı bir yapıya kavuşturmak, yatırımların yer seçimlerini ve gelişme eğilimlerini yönlendirmek ve toprağı koruma, kullanma dengesini en rasyonel biçimde belirlemek amacıyla hazırlanır ve koşulların zorunlu kıldığı biçimde ve zamanda yasalarda öngörülen yöntemlere uygun olarak değiştirilebilir. İmar planlarının yargısal denetiminde de bütün bu hususlara uyulup uyulmadığının taşınmazın yer, büyüklük, konum ve işlevi açısından imar planında ayrıldığı amaca şehircilik ilkeleri, planlama esasları ve kamu yararı açısından uygun olup olmadığının incelenmesi gerekmektedir.
İdare Mahkemesince yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen raporda, 6429 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın zemin kat ticaret, üst katlar konut olmak üzere iki blok halinde beşer katlı yapılaşmaya açılmasına ilişkin imar planı değişikliğinin plan bütünlüğü içerisinde değerlendirmesi yapılıp, şehircilik ilkeleri, planlama esasları ve kamu yararına uygun olup olmadığı ortaya konulmamış, sadece anılan parseldeki yapılaşma nedeniyle davacıların dairelerinin uğrayacağı değer kaybı inceleme konusu yapılmıştır. Her nekadar İdare Mahkemesi kararında 6429 ada, 1 parsel sayılı taşınmazda 1968 onay tarihli imar planı ile öngörülen çarşı alanının ….. parkının tamamlanmış olduğu, dava konusu imar planı değişikliğiyle bu bütünlüğün bozulduğundan söz edilmişse de, bilirkişi raporunda da belirtildiği üzere plan değişikliğiyle zemin katlara ticaret kullanımı verilmek suretiyle bu bütünlük konutların altında zemin katlarda yine gerçekleştirilmiştir.
Bu durum karşısında, 6429 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın zemin kat ticaret üst katlar konut olmak üzere iki blok halinde beşer katlı yapılaşmaya açılmasına ilişkin imar planı değişikliğinin anılan parselle aynı sırada yer alan diğer çok katlı yapılaşmalar da dikkate alınmak suretiyle, imar planı bütünlüğü içinde değerlendirilmesi yapılarak şehircilik ilkeleri, planlama esasları ve kamu yararına uygun olup olmadığının belirlenmesi için İdare Mahkemesince aynı bilirkişi kurulundan ek rapor istenilerek gerekirse yeniden keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılarak bir karar verilmesi gerekmektedir. Açıklanan nedenlerle temyize konu …… 2. İdare Mahkemesinin 6.4.1988/günlü, E:1986/678, K:1988/391 sayılı kararının BOZULMASINA, 5.000 lira temyiz harcı ile fazla yatırılan 3.000 lira harcın …….. Merkez İlçe Belediye Başkanlığına, 3.000 lira harcın davalı yanında davaya katılanlara iadesine, dosyanın adı geçen Mahkemeye gönderilmesine 25.10.1988/gününde oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY İdare Mahkemesince yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen raporda manzara kapanmasından ötürü davacıların dairelerinin uğrayacağı değer kaybı belirtilmiş, bunun dışında imar planı değişikliğinin şehircilik ilkeleri, planlama esasları ve kamu yararına aykırılığı konusunda herhangi bir neden gösterilmemiş olduğundan dava konusu plan değişikliğinde değinilen hususlarda mevzuata aykırılığın söz konusu olmadığı sonucuna varılmıştır. Bu nedenle temyize konu İdare Mahkemesi kararının bozularak davanın reddine karar verilmesi gerektiği oyu ile çoğunluk kararına karşıyım.