Turizm alan ve merkezlerinde planlama yetkisinin bayındırlık ve iskan bakanlığına verilmesi konusunda başbakanlık işleminin mevzuata uygun bulunmadığı
Dava, İstanbul-Anatepe Turizm Merkezi, İstanbul-Akaretler Turizm Merkezi Tevzii, İstanbul-Galata Kulesi ve Çevresi Turizm Merkezi, İstanbul Maçka Turizm Merkezi, İstanbul-Ataköy Turizm Merkezi, İstanbul Sarıyer İstinye Turizm Merkezi, İstanbul-Kalamış Zühtüpaşa Turizm Merkezi, İstanbul- Taksim Turizm Merkezi, İstanbul-Kartal Turizm Merkezinde, 3194 sayılı İmar Kanununun 9.maddesi ve bu maddeye 3394 sayılı Kanunun 7. maddesi ile eklenen fıkra hükmü uyarınca resen plan yapma, yaptırma, değiştirme ve onaylama yetkisinin 3 yıl süre ile Bayındırlık ve İskan Bakanlığına verilmesine ilişkin Başbakanlık işlemi ile Bayındırlık ve İskan Bakanlığı işleminin iptali istemiyle Kamu hukuku ilkelerine göre yetki bir kamu düzeni sorunu olup, kanun koyucu tarafından kime verilmiş ise ancak onun tarafından o ölçüde kullanılabilir. Yine Kanunun açık izni olmadıkça yetkili merci bu yetkisini devredemez.
3194 sayılı İmar Kanununun 8.maddesinde, belediye ve mücavir alanları içerisinde nazım ve uygulama imar planlarının ilgili belediyelerce yapılacağı veya yaptırılacağı ve belediye meclisince onaylanarak yürürlüğe gireceği hükme bağlanmıştır. Aynı Yasanın 9.maddesi ile de maddede sayılan hallerde plan yapma yetkisi istisnai olarak Bayındırlık ve İskan Bakanlığına verilmiştir. Daha sonra yürürlüğe giren ve 3194 sayılı Yasanın bu maddesine 3394 sayılı Yasa ile eklenen fıkra uyarınca gerekli görülen hallerde, 3030 sayılı yasaya tabi belediyeler dahil, imar planı yapma hususunda belediyelere verilen yetkilerin Başbakan’ın onayı ile geçici olarak Bayındırlık ve İskan Bakanına verilebileceği, bu durumda Bakanın bölge çevre düzeni planları bulunan alanlar dahil mücavir alan, belediye ve imar sınırları içindeki çevre düzeni, nazım ve uygulama imar planları ile revizyonlarının tamamen veya kısmen ada ve parsel bazına kadar resen yapma, yaptırma, değiştirme ve onaylamaya yetkili olduğu belirlenmiştir. Başbakanlık işlemi ise anılan yetkiye dayanılarak turizm alan ve merkezi ilan edilen yerlerde resen plan yapma, yaptırma, değiştirme ve onama yetkisinin üç yıl süre ile Bayındırlık ve İskan Bakanı tarafından kullanılmasına ilişkin bulunmaktadır.
Ancak, 3194 sayılı Yasanın 4.maddesinde, 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu, diğer özel kanunlar ile belirlenen veya belirlenecek olan yerler de bu kanunun özel kanunlara aykırı olmayan hükümlerinin uygulanacağı kurala bağlanmış bulunduğundan, turizm alan ve merkezi olarak belirlenen alanlarda 3194 sayılı yasanın 2634 sayılı yasaya aykırı olan hükümlerinin uygulanamayacağı ve sonuç olarak planlama yetkisinin Başbakanlık onayı ile Bayındırlık ve İskan Bakanına verilemeyeceği kuşkusuzdur.
Öte yandan; 2634 sayılı Yasanın 7.maddesinde, Turizm alan ve merkezlerinde Turizm Bakanlığınca yapılan veya yaptırılan nazım planların Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca onaylanacağı, keza bu planlara uygun olarak hazırlanacak turizm amaçlı imar uygulama planlarının da Turizm Bakanlığınca onaylanacağı veya değiştirileceği hükme bağlanmıştır.
Olayda ise dava konusu Başbakanlık işlemi ile plan yapma, yaptırma, değiştirme ve onaylama yetkisinin Bayındırlık ve İskan Bakanlığına devredildiği 13.9.1989/günlü, 20281 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 30. 8.1989/günlü, 89/14499 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki liste ve krokisinde yerleri, mevkileri ve sınırları belirtilen adları yazılı yerlerin 2634 sayılı Yasa uyarınca “Turizm Merkezi” olarak belirlendiği dosyanın incelenmesinden anlaşılmaktadır.
Bu durumda, yukarıda değinilen mevzuat kuralları uyarınca Turizm Alan ve Merkezlerinde 2634 sayılı yasaya aykırılık bulunan durumlarda 3194 sayılı İmar Kanununun uygulanmasının mümkün bulunmaması karşısında, anılan yasanın 9.maddesine 3394 sayılı kanunun 7.maddesi ile eklenen fıkra hükmüne dayanılarak tesis edilen dava konusu işlemlerde hukuka ve yasaya uyarlık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, Başbakanlık işleminin dava konusu Turizm Merkezleri ile ilgili kısmının iptaline karar verildi.