Vergi, resim ve harç niteliğinde olmayan, imar mevzuatına aykırı yapı yapılması nedeniyle verilen para cezasının tahsili için düzenlenen ödeme emrinin iptali istemiyle açılan davanın idari yargı alanında ve görevli idare mahkemesinde çözümlenmesi gerekir.
İstemin Özeti: 3194 sayılı Yasanın 42 nci maddesi uyarınca verilen para cezasının tahsili için düzenlenen ödeme emrinin iptali dileğiyle açılan davanın görev yönünden reddi yolundaki İçel 2 nci Vergi Mahkemesinin 24.7.1989/günlü, E: 1989/283 K: 1989/246 sayılı kararının; 3194 sayılı Yasanın 42 nci maddesinde sadece para cezasına karşı yapılan itirazın Sulh Ceza Mahkemesince incelenip karara bağlanacağı ve bu kararların kesin olduğunun belirtildiği, ancak bu cezanın ödeme süresine, vade tarihine ve tahsiline ilişkin bir hükme yer verilmediği, öte yandan 6183 sayılı Yasanın 37 nci maddesinde amme alacaklarının hususi kanunlarda belli edilen zamanlarda ödeneceği, ödeme zamanı tespit edilmemiş amme alacaklarının 1 ay içinde ödeneceği, aynı Yasanın 55 inci maddesinde amme alacağını vadesinde ödemeyenlere 7 gün içinde borçlarını ödemeleri için ödeme emri düzenlenerek tebliğ olunacağının kurala bağlandığı, bu durumda 3194 sayılı Yasanın 42 nci maddesine göre verilen para cezalarına karşı adli Yargıda Sulh Ceza Mahkemelerinde dava açılması, bu konuda düzenlenen ödeme emri ve ihbarnamelere karşı açılacak davaların ise idare mahkemelerinde çözümlenmesi gerektiğinden dava konusu ödeme emrinin iptali için idari yargıda açılan davanın görev yönünden reddedilmesinde isabet bulunmadığı, diğer taraftan 2576 sayılı Yasanın 6 ncı maddesinin (a) bendinde Vergi Mahkemelerinde genel bütçeye, il özel idareleri, belediye ve köylere ait vergi, resim ve harçlarla benzeri mali yükümler ve bunlara ilişkin zam ve cezalar ile tarife uyuşmazlıklarının (b) bendinde de 6183 sayılı Yasanın uygulanmasından doğan tüm uyuşmazlıkların çözümleneceği kurala bağlanmışken anılan Yasada 3410 sayılı Yasayla yapılan değişiklikle vergi mahkemelerinin sadece 6 ncı maddenin (a) bendindeki konularda 6183 sayılı Yasanın uygulanmasına ilişkin davalara bakacağının kurala bağlandığı, dolayısıyla anılan Yasanın 6 ncı maddesinin (a) bendinde belirtilen konuların dışında bulunan imar mevzuatına aykırı yapı yapılması nedeniyle kesilen para cezasının vadesinde ödenmemesi nedeniyle düzenlenen ödeme emrinin iptali istemiyle açılan davanın idari yargı alanında ve görevli idare mahkemesinde incelenip çözümlenmesi gerektiği gerekçesiyle Danıştay Başsavcılığı tarafından temyizen kanun yararına bozulması istenilmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince yukarıda tarih ve sayısı yazılı Vergi Mahkemesi kararının Danıştay Başsavcılığınca temyizen bozulması istemi incelenerek gereği düşünüldü:
Dava, 3194 sayılı Yasanın 42 nci maddesi uyarınca verilen para cezasının tahsili için düzenlenen ödeme emrinin iptali istemiyle açılmış, İçel 2 nci Vergi Mahkemesinin 24.7.1989/günlü, E: 1989/283 K: 1989/246 sayılı kararıyla, 2576 sayılı Yasanın 5 inci maddesinde İdare Mahkemelerinin, 6 ncı maddesinde de Vergi Mahkemelerinin görevlerinin belirlendiği, 3194 sayılı Yasanın 42 nci maddesinin ise imar mevzuatına aykırı yapılar hakkında kesilecek para cezalarına Sulh Ceza Mahkemelerinin karar vereceğini hüküm altına aldığı, konusu itibariyle vergi mahkemelerinin ve idare mahkemelerinin görevi dışında kalan uyuşmazlıkların adli yargının görev alanına girdiği ve bu konunun özel kanununda (3194 sayılı imar Kanunu) açıkça belirtildiği gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar verilmiş temyiz edilmeyerek kesinleşen bu kararın Danıştay Başsavcısı tarafından Kanun yararına bozulması isteminde bulunulmuştur.
3194 sayılı Yasanın 42 nci maddesine göre verilen para cezalarına karşı Sulh Ceza Mahkemelerine dava açılması gerekmekte ise de dosyanın incelenmesinden imar mevzuatına aykırı yapı yapılması nedeniyle 2.5.1989/günlü, 68 sayılı belediye encümeni kararıyla 3194 sayılı Yasanın 42 nci maddesine göre davacı adına 18.000.000 lira para cezasına hükmedildiği, söz konusu para cezasına karşı Mersin 2 nci Sulh Ceza Mahkemesine yapılan itirazın 5.7.1989/günlü, 52 sayılı kararla reddedilmesi üzerine anılan cezanın tahsil edilebilmesi amacıyla ödeme emri düzenlenerek tebliğ edildiği ve davanın bu ödeme emrine karşı açıldığı anlaşılmaktadır. Dolayısıyla davanın konusunun bir idari işlem olduğu ve idari yargı alanında çözümlenmesi gerektiği açıktır. 2576 sayılı Yasanın 6 ncı maddesinin (a) bendinde Vergi Mahkemelerinin genel bütçeye, il özel idarelerine, belediye ve köylere ait vergi, resim ve harçlar ile benzeri mali yükümler ve bunların zam ve cezaları ile tarifelere ilişkin davaları, (b) bendinde de 6183 sayılı Yasanın uygulanmasından doğan tüm uyuşmazlıkları çözümleyeceği kurala bağlanmışken anılan Yasada 3410 sayılı Yasa ile yapılan değişiklikle Vergi Mahkemelerinin sadece 6 ncı maddesinin (a) bendindeki konularda 6183 sayılı Yasa uygulanmasına ilişkin davaları çözümleyeceği kurala bağlanmıştır.
Bu durumda vergi, resim ve harç niteliğinde olmayan, 2576 sayılı Yasanın 6 ncı maddesinin (a) bendinde belirtilen konuların dışında bulunan imar mevzuatına aykırı yapı yapılması nedeniyle verilen para cezasının tahsili için düzenlenen ödeme emrinin iptali istemiyle açılan davanın idari yargı alanında ve görevli idare mahkemesinde çözümlenmesi gerektiğinden adli yargı yerinin görevli olduğu yolunda Vergi Mahkemesince verilen kararda isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenle Danıştay Başsavcılığının temyiz isteminin kabulüne, kesinleşmiş bulunan İçel 2 nci Vergi Mahkemesinin 24.7,1989/günlü, E: 1989/283 K: 1989/246 sayılı kararının 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 51 inci maddesine göre kanun yararına ve hükmün hukuki sonuçlarına etkili olmamak üzere BOZULMASINA; kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığı ile Danıştay Başsavcılığına gönderilmesine ve Resmi Gazete’de yayınlanmasına 11.10.1990 gününde oybirliğiyle karar verildi.