775 Sayılı Gecekondu Kanununun 31.maddesi uyarınca 1979 tarihinde İmar ve İskan Bakanlığınca kamulaştırılan ve Hazine adına kaydedilen taşınmazların mülkiyetinin anılan Kanunun 3. maddesine göre kendiliğinden ilgili belediyeye geçmesinin mümkün olmadığı devir konusunda ki yetkininde Maliye Bakanlığına ait bulunduğu.
İstemin Özeti: Ankara 2.İdare Mahkemesinin 10.4.1991 günlü E:1989/3396, K:19921/894 sayılı kararının; dava konusu taşınmazın 775 sayılı Yasanın 31.maddesinin bakanlığa verdiği yetkiye dayanılarak, bedeli aynı yasanın 14.maddesi gereği Bakanlık emrinde kurulu bulunan fondan ödenmek suretiyle 1979/yılında kamulaştırma yoluyla elde edildiği, sözü edilen yasanın amacına uygun olarak kullanılmak üzere imar planı ve plan uygulaması yapılan alanın Hazine adına tapuya tescil ettirildiği, bu alanda Bakanlıkça bizzat konut inşa ettirileceği gibi, yasanın 25.maddesinde aranan şartları taşıyan vatandaşlardan oluşan konut yapı kooperatiflerine Uygulama Yönetmeliğinin 13..maddesi konut üretimini teşvik amacıyla arsa tahsis edildiği ve edilmeye devam edileceği, taşınmazın bir bölümünün Maliye Bakanlığınca Ankara Büyükşehir Belediyesine devri üzerine Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca Asliye Hukuk Mahkemesinde açılan tapu iptali davasının reddedilmiş olmasının bu konuya emsal teşkil etmeyeceği, 775 sayılı yasanın 3.maddesine göre maddede belirtilen kurum ve kuruluşların ancak bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihte mülkiyetinde olan arazi ve arsaların bu yasa amaçlarında kullanılmak üzere belediyelere devredildiği, anılan yasanın 14.maddesinin (f) fıkrası uyarınca da bedeli bakanlık Gecekondu Fonundan karşılanmak suretiyle kamulaştırılan arsa ve arazilerin belediyelere bedelsiz devrinin mümkün olmadığı öne sürülerek bozulması istenilmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince dosyadaki dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü;
Dava, 775 sayılı Yasa’da amaçlanan şekilde kullanılmak üzere 1979/yılında Bayındırlık ve İskan Bakanlığı’nca kamulaştırılarak Hazine adına tapuya tescil ettirilen taşınmazların (2.Nolu Gecekondu Önleme Bölgesi), Sincan Belediyesi mücavir alan sınırları içinde kalan bölümünün Sincan Belediyesine devri isteminin reddi yolundaki 5.10.1989/günlü 21367 sayılı Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Teknik Araştırma ve Uygulama Genel Müdürlüğü işleminin iptali istemiyle açılmış, İdare Mahkemesince 30.7.1966 tarihinde yürürlüğe giren 775 sayılı Gecekondu Kanununun 3.maddesinde, Yasa’nın yürürlüğe girdiği tarihte hazinenin, özel idarelerin ve vakıflar idaresi dışındaki katma bütçeli dairelerin mülkiyetindeki arazi ve arsalardan veya devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden belediye sınırları içinde olanların mücavir alan sınırları içinde kalanlar dahil bu kanunda belirtilen amaçlarda kullanılmak üzere bedelsiz olarak belediyelerin mülkiyetine geçeceğinin açıklandığı, yasanın yürürlüğünden sonra yasada amaçlanan şekilde kullanılmak üzere kamulaştırılan veya satın alma suretiyle İmar ve İskan Bakanlığı’nca temin edilecek yerlerle ilgili 31.maddeden ise; temin edilmiş bu yerlerden gecekonduları ıslah ve tasfiye ve önlenmesi amacıyla Bakanlık ve Bakanlığın izni ile belediyelerin halk konutları, nüve konutları ve geçici olarak kullanılmak üzere misafir konutları inşası dışında kalanların bedelsiz olarak belediyelerin mülkiyetine geçirilmesi gerektiğinin anlaşıldığı, 775 sayılı Kanunda ve bu kanunun bazı hükümlerinin değiştirilmesi hakkındaki 247 ve 250 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamelerde değişiklik yapılması yolundaki 3414 sayılı Kanunun geçici 1.maddesinde 11.6.1985/tarihinden önce Gecekondu Kanunu hükümlerine göre İmar ve İskan Bakanlığı’nın yetkisine dayanılarak başlanmış olan iş ve işlemlerin Bakanlıkca devam ettirilmesi suretiyle bu Kanuna esas olan 250 sayılı kanun hükmünde kararnamenin yayımı tarihi olan 9.9.1985/tarihinden itibaren en geç 5 yıl içinde yani 9.9.1990 tarihine kadar sonuçlandırılması gerektiğinin açıklandığı 3414 sayılı Kanunun geçici 1.maddesinde, Bakanlığın yetkisinde olarak 9.9.1990 tarihine kadar devam etmesi gereken iş ve işlemlerin neler olduğu konusunun 775 sayılı Kanununda öngörülen gecekondu fonunun kurulup, devamlılığının sağlanması, 31.maddede açıklandığı üzere özel mülkiyete konu taşınmazların satın alınması veya kamulaştırılması iş ve işlemlerine devam edilmesi ve maddede tadadi olarak sayılan halk konutları, nüve konutlar ve geçici misafir konutların yapılması gibi iş ve işlemler şeklinde sayılmış bulunduğu sayılanlar arasında kamulaştırma veya satın alınarak 775 sayılı Kanun amacında kullanılmak üzere temin edilmiş taşınmazları, plan ve arazi uygulaması yapılsın veya yapılamasın bu yerlerin arsa ve arazi olarak konut kooperatiflerine tahsisi yolunda Bakanlığa verilmiş herhangi bir yetki yer almadığı, ayrıca 2 no.lu Gecekondu Önleme Bölgesinde kalan ve Büyükşehir Belediye Sınırları içinde yer alan 225 hektarlık arazinin Maliye Bakanlığınca Büyükşehir Belediyesine devredildiği, devir işleminin iptali için davalı Bakanlıkça belediyeye açılan tapu iptali davasının da Ankara 19 uncu Asliye Hukuk Mahkemesince reddedilmiş bulunduğu gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiş, bu karar davalı tarafından temyiz edilmiştir.
775 sayılı Gecekondu Kanununun 3.maddesinde, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte, hazinenin, özel idarelerin ve vakıflar idaresi dışındaki katma bütçeli dairelerin mülkiyetindeki arazi ve arsalardan veya devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden, belediye sınırları içinde olanlar ile 6785 sayılı Kanun’un 45.maddesine dayanılarak tespit edilen mücavir sahalarda bulunanların bu kanunda belirtilen amaçlardan kullanılmak üzere bedelsiz olarak ilgili belediyelerin mülkiyetine geçeceği kurala bağlanmış olup, olayda 775 sayılı Gecekondu Kanununun 30.7.1966 tarihinden çok sonra 1979/yılında yapılan kamulaştırmalar sonucunda hazine adına tapuya tescil ettirilmiş bulunan uyuşmazlığa konu taşınmazların mülkiyetinin 775 sayılı Kanunun 3.maddesine göre kendiliğinden ilgili belediyeye geçmesi mümkün değildir.
Öte yandan; 14.12.1983/günü 18251 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren maliye ve Gümrük Bakanlığı’nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 13.maddesini (d) bendinde; Devletin Özel Mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden kamu hizmeti için kullanılması gerekli olanları, genel, katma ve özel bütçeli idarelere tahsis etmek ve tahsis amacının ortadan kalkması veya amaç dışı kullanılması halinde tahsisi kaldırmak Milli Emlak Genel Müdürlüğü’nün görevleri arasında sayılmış olduğundan; Bayındırlık ve İskan Bakanlığı’nca hazine adına kamulaştırılıp, hazine adına tapuya tescil ettirilen taşınmazların mülkiyetinin ilgili belediyeye devredilip devredilmemesi konusunda yetki Bayındırlık ve İskan Bakanlığına değil, Maliye Bakanlığı Milli Emlak Genel Müdürlüğüne ait bulunmaktadır. İdare Mahkemesince konunun bu çerçeve içinde incelenerek bir karar verilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle temyize konu Ankara 2. İdare Mahkemesinin 10.4.1991 günlü, E:1989/3396, K:1991/894 sayılı kararının BOZULMASINA, dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine 8.10.1991 gününde oybirliğiyle karar verildi.