Köy sınırları içerisinde ruhsat alınmaksızın yapılabilecek yapının valilikçe denetlenebileceği, mevzuata aykırı olması halinde yapının durdurulabileceği
Davacı tarafından Valiliğin inşaatı ancak fen ve sağlık yönünden denetleme yetkisine sahip olduğu ileri sürüldüğünden 2577 sayılı Yasanın 3622 sayılı yasayla değişik 54. maddesinin (c) bendine göre Dairemizin 1992/2931 sayılı kararı kaldırılarak işin esası incelendi.
Dava, davacının Köyünde yaptığı inşaatın 3194 Sayılı Yasanın 32. maddesi uyarınca durdurulmasına ilişkin Karaman Valiliği Bayındırlık ve İskan Müdürlüğü işleminin iptali istemiyle açmıştır. İdare Mahkemesince; 3194 sayılı Yasanın 27. maddesi ile Belediye ve Mücavir Alan Sınırları içinde ve dışında planı Bulunmayan Alanlarda Uygulanacak İmar Yönetmeliğinin 57. maddesi hükümlerine göre belediye mücavir alan sınırı dışında planı bulunmayan köy ve mezraların yerleşik alanlarında, köy nüfusuna kayıtlı ve köyde sürekli oturanlarca yapılan konut amaçlı yapıların inşaat ve yapı kullanma iznine tabi bulunmadığı, olayda davacının Köyünde konut amaçlı yaptığı inşaatın kaçak olarak başlandığı yerin inşaata elverişli olmadığı, 3194 sayılı yasada belirtilen komşu bahçe mesafesine uyulmadığı belirtilerek durdurulduğunun anlaşıldığı, ancak 20.3.1990 tarihli Köy İhtiyar Heyeti kararı ile inşaata başlaması uygun görülen davacının yaptığı inşaatın ruhsata tabi olmaması nedeniyle durdurulmasında hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiş, bu karar davalı idare ve müdahil vekili tarafından temyiz edilmiştir.
3194 Sayılı yasanın 27.maddesinde “Belediye ve mücavir alanlar dışında köy nüfusuna kayıtlı ve köyde sürekli oturanların köy yerleşik alanları ve mezralarda yaptıracağı konut hayvancılık veya tarımsal amaçlı yapılar için inşaat ve iskan ruhsatı aranmaz. Ancak, yapının Fen ve Sağlık kurallarına uygun bulunması ve muhtarlıktan izin alınması gerekir.” hükmü yer almaktadır.
Dosyanın incelenmesinden; davacının 20.3.1990 tarihli köy ihtiyar heyeti kararı üzerine ruhsatsız olarak inşaata başladığı, yapı yerinin inşaata elverişli olmadığı ve yapının 3194 sayılı yasada belirtilen komşu bahçe mesafesine uygun alarak yapılmadığından tespit edilmesi nedeniyle durdurulduğu anlaşılmıştır.
Yukarıda yer alan yasa maddesi uyarınca köy sınırları içinde kalan dava konusu yapı için ruhsat gerekmemektedir. Ancak, ruhsata tabi olmasa da yapının imar mevzuatı ile fen ve sağlık koşullarına uygun yapılıp yapılmadığının valiliklerce denetleneceği açıktır.
Dava konusu olayda Valilikçe inşaatın fen ve sağlık koşullarına uygun olmadığının saptanması üzerine sözü edilen tespitin doğal bir sonucu olarak inşaatın durdurulması yukarıda yer alan yasa hükmü gereğidir.
Bu durumda, Valilikçe yapılan tespitin yerinde ve doğru olup olmadığı, diğer bir deyişle yapının imar mevzuatı ile fen ve sağlık koşullarına uygun bulunup bulunulmadığı hususunun araştırılarak bir karar verilmesi gerekirken, anılan ruhsata tabi olmaması nedeniyle inşaatın durdurulmasına ilişkin dava konusu işlemin iptal edilmesinde hukuka uyarlık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, temyize konu Konya İdare Mahkemesinin 1991/49 sayılı kararının bozulmasına karar verildi.