2981 sayılı Yasa kuralları uyarınca en fazla 400 m2 yüzölçümlü taşınmaz için tapu tahsis belgesi düzenlenebileceği, miktarın üst sınır olduğu ve asıl amacın yapının işgal ettiği alana uygun büyüklükte yer tahsisi olduğu.
İstemin Özeti : Adana l. İdare Mahkemesinin 20.ll.l992 günlü E: l992/l72, K:l992/827 sayılı kararının usul ve yasaya aykırı olduğu öne sürülerek bozulması istenilmektedir.
Tetkik Hakimi Düşüncesi: Bahçe mesafeleri dikkate alınmaksızın tesis edilen dava konusu işlem mevzuata aykırı olduğundan, İdare Mahkemesi kararının sonucu itibariyle onanması gerektiği düşünülmektedir.
Savcı Düşüncesi: Uyuşmazlık 298l sayılı Yasa uygulaması sonucu davacıya 400 m2 yer verilen tapu tahsis belgesinin iptaline ilişkin davalı bakanlık işleminin iptali istemiyle açılan davada 298l/3290 sayılı Kanunun 8. maddesinin (b) bendinin 2. fıkrası l0. maddesinin (b) bendinin son fıkrasının birlikte incelenmesi sonucunda yasaların amacının, imar ve gecekondu mevzuatına aykırı olarak inşa edilmiş yapılara yasallık kazandırmak suretiyle bu kimselere barınabilecekleri bir konut vermek olduğu, aynı Yasanın 9. maddesinin (b) bendinin 2. fıkrasında da inşaat alanından değil arazi tahsisinden ve verilecek arazinin miktarından söz edildiği, uyuşmazlık konusu tapu tahsis belgesinde de yapının niteliğinin yığma bina ve işgal ettiği yerin 400 m2 olarak belirtildiği ancak röleve planında davacının 29.3 m2’lik inşaat alanı bulunduğunun belirtilmesi nedeniyle 400 m2’lik yer tahsis eden tapu tahsis belgesini iptal ederek 29.3 m2 için tapu tahsis belgesi verilmesi yoluna gidildiği, ancak röleve krokisinden hareketle işlem tesis edilmesi de sözü edilen yasal düzenlemenin amacına ve hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle işlemi iptal eden İdare Mahkemesi kararının bozulması isteminden oluşmaktadır.
298l sayılı İmar Affı Yasasının 3290 sayılı Yasa ile değişik 9. maddesinin b bendinin 2. fıkrası ile bu yasa hükümlerine göre arsa tahsis edilecek kişilere 400 m2 den fazla arazinin tahsis işlemi yapılamayacağı hükme bağlanmış bulunmaktadır. Yasanın 1. maddesinde bu kanunun amacının imar ve gecekondu mevzuatına aykırı inşa edilmiş ve inşaa halindeki bütün yapılar hakkında uygulanacak işlemleri düzenlemek olduğu belirtildiğine göre yasanın kişileri arazi sahibi yapmak gibi bir amacının olmadığı açıktır. Yukarıda sözü edilen yasanın 9. maddesinin b bendinin 2. fıkrası ile yapının üzerinde bulunduğu arsanın 400 m2’den fazla kısmının tahsis edilemeyeceğini belirterek arsa tahsisindeki asgari miktar belirlenmiş bulunmaktadır.
Olayımızda, davanın imar affından yararlanmak üzere yaptığı başvuruda imar mevzuatına aykırı olarak inşaa edilmiş gecekondusunun yeminli teknik büroca çizilmiş röleve planında işgal ettiği yerin 29.3 m2 olması nedeniyle 400 m2’ üzerinden düzenlenen tapu tahsis belgesinin 29.3 m2’lik yer esas alınmak üzere iptal edildiği anlaşılmaktadır.
İmar Hukukuna göre bir yapının işgal ettiği sahayı, bahçe mesafeleri ile birlikte mütalaa etmek gerekir. Bu durumda röleve planına göre 29.3 m2 yer işgal eden yapı için 400 m2 arsa tahsis edilmesinde isabet bulunmadığı gibi, tahsisin sadece binanın dört duvarı esas alınarak 29.3 m2 üzerinden yapılmasında da imar hukukuna uyarlık bulunmamaktadır.
Belirtilen nedenlerle, tapu tahsis belgesini tahsis edilen miktarı 29.3 m2 indirmek suretiyle iptal eden davalı idare işleminin, yapının bahçe mesafeleri de dikkate alınarak belirlenecek miktar üzerinden tahsis yapılmasının hukuka uygun olacağı gerekçesiyle iptal edilmesi gerekirken, ilgilisine 400 m2 yer tahsis edilmesinin yerinde olduğu gerekçesiyle iptal edilmesinde isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, davacıya 29.3 m2 yer tahsisine ilişkin işlemi iptal eden İdare mahkemesi kararı sonucu itibariyle yerinde görüldüğünden onanmasının uygun olacağı düşünülmüştür.
TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince dosyadaki belgeler incelendikten sonra kişin gereği görüşüldü:
Dava, Anamur, Bahçe Mahallesinde, 90 ada 22 parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan gecekondu nedeniyle davacı adına 400 m2 alan için verilen tapu tahsis belgesinin iptal edilmesi ve gecekondunun işgal ettiği alan olarak tespit edilen 29.3 m2’lik kısmın için tapu tahsis belgesi verilmesine ilişkin 20.ll.l99l günlü 4l-4l-35l/604 sayılı davalı idare işleminin iptali istemiyle açılmış, İdare Mahkemesince, davacıya daha önce yasal prosedüre uygun olarak ve binanın işgal ettiği alanın 400 m2 olduğu belirtilerek, l6.2.l988 günlü, 3l4 sayılı… Mal Müdürlüğü işlemi ile verilen tapu tahsis belgesinin yeminli teknik bürolarca çizilen röleve krokisinde binanın 29.3 m2 yer işgal ettiğinin belirlendiğinden bahisle iptal edilmesinde mevzuata uyarlık bulunmadığı gerekçesi ile dava konusu işlemin iptaline karar verilmiş, bu karar davalı idare tarafından temyiz edilmiştir.
Dava dosyasında bulunan bilgi ve belgelerin incelenmesinden, l6.2.l988 günlü tapu tahsis belgesinde yapının işgal ettiği alanın 400 m2 olarak gösterildiği, l5.2.l988 günlü tespit tutanağında, 400 m2’lik taşınmazın 32 m2’lik kısmına tek katlı ev yapıldığının kalanının ise narenciye ağaçları dikilmek suretiyle kullanıldığının belirtildiği, yeminli teknik büro röleve krokisinde ise yapının işgal ettiği alanın 29.3. m2 olarak belirlendiği, dava konusu işlem ile de yeminli teknik bürolarınca çizilmiş röleve planlarının esas alındığından bahisle, belirlenen yapı alanları dışında kalan kısımlar için verilen tapu tahsis belgesinin resen iptaline ve hak sahibi gecekondunun işgal ettiği alanın miktarı olarak belirlenen 29.3 m2 için tapu tahsis belgesi verilmesine karar verildiği anlaşılmaktadır.
298l sayılı Yasanın 9. maddesi (b) bendinde, arsa tahsis edilecek kişilere 400 m2 den fazla arazi için tahsis işlemi yapılmayacağı, 298l sayılı Kanunun Uygulanmasına Dair Yönetmeliğin l9. maddesi © bendinde de arsa tahsis edecek kuruluşun ilgilisi adına en fazla 400 m2 ‘lik arsa tahsisi yaparak “ tapu tahsis belgesi” düzenleyeceği kurala bağlanmıştır. 298l sayılı Yasanın tapu tahsis belgesi verilen gecekondular başlıklı l3. maddesinde ise yapının işgal ettiği arazi de dikkate alınarak ıslah imar planında getirilen ölçülere uygun şekilde arsa veya hisse tahsis edileceği kuralı yer almaktadır.
Davanın, 400 m2 yüzölçümlü taşınmaz için verilen tapu tahsis belgesinin geri alınmasına ilişkin işlemin iptali istemiyle ve 400 m2 yüzölçümlü taşınmaz tahsis edilmesinin mevzuata uygun olduğu iddiası ile açıldığı anlaşıldığından ve bu talebin dışına çıkmak mümkün olmadığından, İdare Mahkemesince davacıya 400 m2 yüzölçümlü taşınmaz tahsis edilip edilemeyeceğinin incelenmesi gerekmektedir. Zira 400 m2’lik miktar tahsis edilebilecek taşınmazın yüzölçümünün üst sınırıdır. Ancak asıl amaç yapının işgal ettiği alana uygun büyüklükte yer tahsis edilmesi olup bu alan 400 m2’yi geçmeyecektir.
Bu durum karşısında, uyuşmazlığın anılan kurallar çerçevesinde ve davacının istemi de göz önünde bulundurulmak suretiyle çözümlenmesi ve karara bağlanması gerektiğinden İdare Mahkemesi kararında yasal isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle Adana l.İdare Mahkemesinin 20.ll.l992 günlü, E:l992/l72, K:l992/827 sayılı kararının BOZULMASINA dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine 23.6.l994 gününde oybirliğiyle karar verildi.