İmar planında ilköğretim alanına ayrılan davacılara ait taşınmazın kamulaştırılmasından vazgeçildiğine ilişkin görüş verilmesi yolundaki başvurunun reddine ilişkin dava konusu edilen Milli Eğitim Müdürlüğü işlemi ise 3194 sayılı Yasanın 13. maddesinin 3. fıkrası uyarınca, mevcut planın değiştirilmesi için belediyelere yapılacak başvurularda bu istem incelenirken ilgili belediyece göz önünde tutulacak bir görüş niteliğinde olduğundan dava konusu edilebilecek kesin ve yürütülmesi gerekli bir işlem niteliğinde değildir.
İstemin Özeti: İstanbul 4. İdare Mahkemesinin 23.12.1993 günlü, E:1992/1035, K:1993/1942 sayılı kararının usul ve yasaya aykırı olduğu öne sürülerek bozulması istenilmektedir.
Tetkik Hakimi Düşüncesi: Dosyanın incelenmesinden, kamulaştırmadan vazgeçilmesi yolundaki başvurunun reddine ilişkin dava konusu Milli Eğitim Müdürlüğü işleminin 3194 sayılı Yasanın 13. maddesi uyarınca başvurular üzerine aranan görüş niteliğinde bir işlem olup idari dava konusu olabilecek kesin ve yürütülmesi zorunlu işlem olmadığı anlaşıldığından, diğer taraftan 21.6.1982/tarihli 1/1000 ölçekli … imar planının iptali isteminin de süresinde bulunup bulunmadığının araştırılması, gerektiğinden, İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Türk Milleti Adına karar veren Danıştay Altıncı Dairesince dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü: Dava, … İlçesi, 17 pafta, 499 parsel sayılı taşınmazın 21.6.1982/günlü, 1/1000 ölçekli … imar planında ilköğretim yeri olarak ayrılmış olmasına rağmen kamulaştırılmadığı nedeniyle kamulaştırılmasından vazgeçildiğine ilişkin görüş verilmesi yolundaki başvurunun reddine ilişkin 3.07.1992 günlü, 715/181384 sayılı Milli Eğitim Müdürlüğü işlemi ile imar planının taşınmazla ilgili kısmının iptali istemiyle açılmış; idare mahkemesince, yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen rapor ile dosyanın değerlendirilmesinden, ilgili kamu kuruluşu olan Milli Eğitim Bakanlığının okul yapımından vazgeçilmesi yolunda bir görüşü bulunmadığı gibi taşınmazın bulunduğu bölgede halen ilkokul alanına ihtiyacın devam ettiğinin anlaşıldığı, bu durumda kamulaştırmadan vazgeçilmesi ve taşınmazların serbest bırakılması yolundaki başvurunun reddi yolunda tesis edilen dava konusu işlemde mevzuata aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, karar davacılar tarafından temyiz edilmiştir.
3194 sayılı İmar Kanununun 13. maddesinde, resmi yapılara, tesislere ve okul, cami, yol, meydan, otopark, yeşil saha, çocuk bahçesi, pazar yeri, hal, mezbaha ve benzeri umumi hizmetlere ayrılan alanlarda, inşaata ve mevcut bina varsa esaslı değişiklik ve ilavelerin yapılmasına izin verilmeyeceği, ancak imar programına alınıncaya kadar mevcut kullanma şeklinin devam edeceği; parsel sahibi imar planlarının tasdik tarihinden itibaren beş yıl sonra müracaat ettiğinde imar planlarında meydana gelen değişikliklerden ve civarın özelliklerinden dolayı okul, cami ve otopark sahası ve benzeri umumi hizmetlere ayrılan alanlardan ilgili kamu kuruluşunca yapımından vazgeçildiğine dair görüş alındığı takdirde, tüm belirli çevredeki nüfus yoğunluk ve donatım dengesini yeniden irdeleyerek hazırlanacak yeni imar planına göre inşaat yapılacağı, bu kanunun yayımı tarihinden önce yapılan imar planlarında, bahsedilen beş yıllık sürenin bu kanunun yürürlük tarihinden itibaren geçerli olduğu hükme bağlanmıştır.
İdari davaya konu olabilecek idari işlemler, idare tarafından bir kamu hizmetinin yürütülmesi dolayısıyla kamu gücü kullanılarak, tek taraflı iradeyle tesis edilen kesin ve yürütülmesi zorunlu işlemlerdir.
İmar planında ilköğretim alanına ayrılan davacılara ait taşınmazın kamulaştırılmasından vazgeçildiğine ilişkin görüş verilmesi yolundaki başvurunun reddine ilişkin dava konusu edilen Milli Eğitim Müdürlüğü işlemi ise 3194 sayılı Yasanın 13. maddesinin 3. fıkrası uyarınca, mevcut planın değiştirilmesi için belediyelere yapılacak başvurularda bu istem incelenirken ilgili belediyece göz önünde tutulacak bir görüş niteliğinde olduğundan dava konusu edilebilecek kesin ve yürütülmesi gerekli bir işlem niteliğinde değildir. Bu nedenle idare mahkemesince bilirkişi incelemesi yaptırılarak işlemin yerinde olduğu yolunda karar verilmesinde isabet görülmemiştir.
Diğer taraftan, davacı tarafından dava konusu Milli Eğitim Müdürlüğü işlemi ile imar planının taşınmaz ile ilgili bölümünün de iptali istemi ile dava açılmışsa da idare mahkemesince kararın hüküm fıkrasında sadece davalı idarece kamulaştırmadan vazgeçilmesi ve taşınmazların serbest bırakılması yolundaki başvurunun reddi yolunda tesis edilen işlemde mevzuata aykırılık bulunmadığının belirtildiği, imar planı hakkında ise karar verilmediği anlaşılmaktadır.
Davacı tarafından … 17 pafta, 499 parsel sayılı taşınmaza ilişkin olarak iptali istenilen 1/1000 ölçekli … imar planının 21.6.1982/tarihinde onaylandığı davanın ise 7.9.1992 tarihinde açıldığı anlaşıldığından, davanın imar planına yönelik bölümünün süresinde açılıp açılmadığının da araştırılması gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, temyize konu İstanbul 4. İdare Mahkemesinin 23.12.1993 günlü, E:1992/1035, K:1993/1942 sayılı kararının BOZULMASINA, 18.1.1995 gününde oybirliğiyle karar verildi.