Etrafı yapılaşmış bir parselin, sırf bu nedenle yoğunluğun getireceği yeşil alan gereksiniminin karşılanması için konum itibariyle çok yoğun olmasa dahi yeşil alana dönüştürülmesinin kişi ve kamu yararı gereğini gidereceği nedeniyle uygun olmadığı.
İstemin Özeti: İstanbul 4.İdare Mahkemesinin 24.5.1995 günlü, E:1994/302, K:1995/706 sayılı kararının usul ve yasaya aykırı olduğu öne sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savcı Düşüncesi: 8.11.1993 gün onaylı 1/5000 ölçekli … Nazım imar planının … taşınmazla ilgili kısmının iptali istemiyle açılan davayı “bilirkişi raporunun yeşil alan gereksiniminin mahalle bazında komşuluk birimine hizmet verecek şekilde çözümlenmesinin yeterli olabileceği yolundaki sonuç kısmına mahkememizce iştirak edilmemiştir, bu nedenle planda şehircilik ilkelerine planlama esaslarına aykırılık bulunmadığı” gerekçesiyle reddeden İstanbul 4.İdare Mahkemesinin 24.5.1995 günlü E:94/302 K:95/706 sayılı karan davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Temyiz dosyasının incelenmesinden idare mahkemesince yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen bilirkişi raporunda; dava konusu l sayılı parselin % 35 nin veya en fazla % 50 sinin bedelsiz olarak terkedilmesiyle elde edilecek 2500 m2.1ik alanın yeşil alan gereksinimini karşılayabileceği tamamının yeşil alana ayrılmasının gerekli olmadığı açıkça belirtilmiş olmasına karşın idare mahkemesince gerekçe göstermeksizin bilirkişi raporunun nazara alınmayarak veya eksik inceleme nedeniyle yeniden ek bir rapor alınmaksızın davanın reddedilmesinde isabet bulunmamaktadır. Açıklanan nedenle temyiz isteminin kabulüyle idare mahkemesi kararının bozulmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
Dava, … sayılı taşınmazın 8.11.1993 onay tarihli 1/5000 ölçekli nazım imar planında yeşil alana ayrılmasına ilişkin kısmının iptali istemiyle açılmış; idare mahkemesince, mahallinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen rapor ile dosyada yer alan bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, 1/5000 ölçekli … Nazım İmar Planı kapsamı içindeki alanda kişi başına düşen yeşil alan miktarının standartların altında olduğu, 1/5000 ölçekli planda nüfusun artırılmaması ilke olarak benimsenmekle birlikte plan kararıyla bu ilkeye uyulmadığından gelecekte anılan bölgede yoğunluğun artacağı, bu nedenle bilirkişi raporunun yeşil alan gereksiniminin mahalle bazında komşuluk birimine hizmet verecek şekilde çözümlenmesinin yeterli olabileceği şeklindeki sonuç bölümünün benimsenmesinin mümkün olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, bu karar davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, davanın 27.7.1993 günlü, 345 sayılı Büyükşehir Belediye meclisi kararıyla onaylı 1/5000 ölçekli … Nazım İmar Planının … sayılı taşınmazla ilgili kısmının iptali istemiyle açıldığı, bu plan gereğince anılan parselin tamamının: yeşil alana ayrıldığı anlaşılmaktadır.
İdare mahkemesince 1/5000 ölçekli planın dava konusu parselle ilgili kısmının, parselin çevre ile ilişkileri, yörenin bütünü dikkate alınarak şehircilik ilkeleri ile planlama esaslarına uygun bulunup bulunmadığı hususlarının incelenmesi amacıyla taşınmazın mahallinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen raporda özetle; dava konusu parselinde yer aldığı … Mahallesinde bu parsel hariç olmak üzere kişi başına l m2 yeşil alan düştüğü, bu mahallede kişi başına düşen yeşil alan standardı düşük olmakla birlikte, 200 metre ötesinde komşu mahalle sınırları içerisinde planlanan alandaki en büyük spor kompleksi, olan yaklaşık 2,5 hektarlık bir alanın bulunduğu, bu alanda değerlendirildiğinde yaklaşık kişi başına 2 m2 yeşil alan düştüğü, diğer yandan plan sınırı içerisinde yer almayan ancak boğaz ile dava konusu parselin yer aldığı … mahallesi arasında bulunan mahalle büyüklüğüne eş değerdeki … Korusunun bulunduğu, mahallenin yürüme mesafesinde olan b korunun toplumsal ve fiziksel, psikolojik yeşil alan işlevini mahalle için üstenmesinin yanı sıra … hava koridoru olan boğaz ile mahallenin arasında havalandırma kanalı görevini de yerine getirdiği, 1/5000 ölçekli nazım imar planı raporunun bir maddesinde; 1/1000 ölçekli uygulama imar planıyla, ada içerisindeki parsellerin % 3’i kullanılmak suretiyle park ve çocuk bahçesi alanlarının düzenlenmesi suretiyle yeşil alanların artırılacağının belirtildiği, yeşil alanların yer seçiminde göz önünde bulundurulması gereken ilkelerden birinin de yeşilin sürekliliği olmasına rağmen planlanan alanda kemikleşmiş yoğun yapılaşma nedeniyle böyle bir yeşil alan sürekliliğinden bahsedilmeyeceği, dolayısıyla böyle bir ilke nedeniyle de parselin tamamının yeşil alana ayrılmasının söz konusu olamayacağı, kamu yararı ilkesi v kişi mülkiyeti arasındaki dengenin sağlanması açısından da. yapılaşmış alanlarda hakkını kullanmış olanlara ek haklar verilirken, bu yoğunluk artırımının doğuracağı yeşil alan gereksiniminin karşılanması için yapılanma hakkını hiç kullanmamış boş parsellerin konum itibariyle çok uygun olmasalar dahi yalnızca yeşil alan standardını yükseltmek amacıyla yeşil alana dönüştürülmesi, kişi ve kamu yaran dengesini zedelediği, bu tür yapılaşmış alanlarda yeşil alanların oluşturulmasında geniş katılımın sağlanmasının gerektiği, sonuç olarak, çevre mahallelerdeki yürüme mesafesinde ulaşılabilecek spor alanlarının ve gezinti, dinlenme gereksinimlerine cevap veren ve havalandırma işlevlerini üstlenen … korusunun mahalle komşuluğunda bulunması, mahalle içinde yer alan çocuk bahçesi gibi yeşil alanların mahalle alt grupları bağlamında değerlendirilmesi sonucunda dava konusu parselin tamamının yeşil alan olarak ayrılmasının gerekli olmadığının bildirildiği, bu durumda 1/5000 ölçekli planla davacıya ait taşınmazın tamamının yeşil alana ayrılmasında şehircilik ilkelerine, ve planlama esaslarına uyarlık bulunmadığı açıktır.
Bu nedenle, idare mahkemesince, 1/5000 ölçekli planın dava konusu parsele ilişkin kısmında şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmesinde hukuka uyarlık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle İstanbul 4. İdare Mahkemesinin 24.5.1995 günlü, E:1994/302, K:1995/706 sayılı kararının BOZULMASINA, dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine 19.9.1996 gününde oybirliğiyle karar verildi.