Islah imar planı yapılıp uygulaması da tamamlanarak imar parselleri oluşturulan yerlerde, onanmış ıslah imar planında yapılan maddi bir hatanın düzeltilmesi dışında, ıslah imar planı tadilatı adı altında yeniden ıslah imar planı şeklinde değişiklik yapılması mümkün değildir.
İstemin Özeti: İstanbul 1. İdare Mahkemesinin 25.5.1995 günlü, E: 1994/496, K: 1995/522 sayılı kararının usul ve yasaya aykırı olduğu öne sürülerek bozulması istenilmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü: Dava, … Mahallesi, 78 pafta, 45 ada, 4 parsel sayılı taşınmazın 2.4.1987/günlü, 1/1000 ölçekli … Islah İmar Planında konut alanında kalmakta iken yapılan değişiklikle akaryakıt istasyon alanına ayrılmasına ilişkin belediye meclisinin 28.5.1992 günlü, 44 sayılı kararının iptali istemiyle açılmış, idare mahkemesince; mahkemenin 1992/760 esas sayılı aynı nitelikli dava dosyası için yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen rapor ile dosyada yer alan bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, ıslah imar planında yapılan değişiklik sonucu konut alanında kalan bir taşınmazın akaryakıt alanına ayrılmasında şehircilik ilkeleri ve planlama esaslarına aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, bu karar davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
2981 sayılı İmar ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Yapılara Uygulanacak Bazı İşlemler ve 6785 Sayılı İmar Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun’un 13. maddesinin (c) bendinde “Islah imar planları belediye veya valiliklerce mümkün olduğu kadar fiili durum dikkate alınarak ve yapılanma şartları da belirlenerek yapılır veya belediye veya valiliklerce yeminli özel teknik bürolara yaptırılır. En geç (1) ay içinde belediye meclislerince kabul edilenler belediye meclislerince, büyük şehir yönetiminde ilçe belediye meclislerince kabul edilenler ilçe belediye meclislerince, il idare kurullarınca kabul edilenler valilikçe tasdik edilerek yürürlüğe girer. Bu plan tescili de (1) ay içinde ivedilikle ve öncelikle yapılır.
İmar planı olan yerlerde mevcut imar planları gerektiği takdirde ıslah imar planları şeklinde yeniden düzenlenir.” hükmü kurala bağlanmış, 3290 sayılı Kanun ile Bazı Maddeleri Değiştirilen ve Bazı Maddeler Eklenen 2981 sayılı Kanunun Uygulanmasına Dair Yönetmeliğin Tanımlar ve Kısaltmalar başlığını taşıyan 4. maddesinin 24. bendinde ıslah imar planları “ıslah imar planı düzensiz ve sağlıksız biçimde oluşmuş yapı topluluklarının veya yerleşme alanlarının, sınırları belli edilmek suretiyle, mevcut durumu da dikkate alınarak dengeli, düzenli ve sağlıklı hale getirilmesi amacıyla, halihazır haritalar üzerine yapılan ve yapılanma şartlarını da belirleyen imar planıdır” şeklinde tanımlanmış, yine aynı yönetmeliğin 20. maddesinde “ıslah imar planları yapılacak yerler” ıslah imar planı;
a) Bir yerleşme alanı ya da yapı topluluğu niteliği kazanmış gecekondu alanlarında,
b) Üzerinde bir yerleşme alanı ya da yapı topluluğu niteliği kazanmış imar mevzuatına aykırı yapılar bulunan hisseli arsa veya arazilerde,
c) Üzerinde imar planı ve mevzuat hükümlerine aykırı yapılanmalar bulunan ve bu nedenle, uygulama kabiliyeti kalmamış olan imar planı olan alanlarda,
d) Islah imar planı olabilecek nitelikleri taşımadığı belediye ya da valilikçe belirlenen, özel parselasyon planı bulunan alanlarda yapılır.” ifadesi ile belirlenmiş, anılan yönetmeliğin 24. maddesinde de 2981 sayılı Yasanın 13. maddesine paralel hükmü getirilerek ıslah imar planlarının yürürlük biçimi kurala bağlanmış bulunmaktadır.
Islah imar planlarının amacı sağlıksız ve düzensiz yapılaşmayı mevcut durum dikkate alınarak ıslah etmek olduğundan başka bir amaçla ıslah imar planı yapılması ve kapsama alınması gereken yapılanmaların bulunduğu bölgelerle bütünleştirilmesi amacına dönük ıslah imar planı sınırlarının genişletilmesi ya da onanlı ıslah imar planında yapılan maddi bir hatanın ortaya çıkması durumunda bu hatanın giderilmesine yönelik değişiklik yapılması dışında mevcut ıslah imar planlarının ıslah imar planı tadilatı adı altında değişikliğe konu edilmesi mümkün olmayıp, bu planları geliştiren planların yürürlükte bulunan 3194 sayılı İmar Kanunu ve 3030 sayılı Kanun hükümlerine uygun olarak yapılması gerekir.
Bu nedenle 2981 sayılı Yasa ve uygulama yönetmeliğinin hükümlerine aykırı biçimde yapılan ıslah imar planı tadilatında hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle İstanbul 1. İdare Mahkemesinin 25.5.1995 günlü, E:1994/496 K:1995/522 sayılı kararının (BOZULMASINA), dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine 19.9.1996 gününde oybirliğiyle karar verildi.