3030 sayılı yasa ile büyükşehir belediye başkanına ilçe belediye meclisi kararlarını tadilen onama yetkisi verilmediği ve yasa ile verilmemiş olan bir yetkinin yönetmelikle düzenlemesi olanağı bulunmadığından büyükşehir belediyelerinin yönetimi hakkında 3030 sayılı kanununun uygulanması ile ilgili yönetmeliğin 42.maddesinin, 2.fıkrasının 2. Cümlesinde yer alan “… Veya tadilen …” ibaresinde yasa ve hukuka uyarlık bulunmadığı
… parsel sayılı taşınmazlara ilişkin olarak düzenlenen inşaat ruhsatlarının, söz konusu taşınmazlar yönünden imar planı değişikliği yapılması yolundaki istemin reddine ilişkin 16.8.1995 günlü, … sayılı… Belediye Meclisi kararını tadilen onayan 26.9.1995 günlü … Büyükşehir Belediye Başkanlığı işleminin ve bu işlemin dayanağını oluşturan Büyükşehir Belediyelerinin Yönetimi Hakkında 3030 sayılı Kanununun Uygulanması ile İlgili Yönetmeliğin 42.maddesinin, Büyükşehir Belediyesinin inşaat ruhsatı verme yetkisinin bulunmadığı, 16.8.1995 günlü belediye meclisi kararının tadilen plan değişikliği yapacak şekilde onandığı, 3030 sayılı Yasanın 14.maddesi uyarınca Büyükşehir Belediye Başkanının tadilen onama yetkisinin bulunmadığı, Yasa hükmüne göre tadilen onama yetkisi bulunmadı- ğından işlemin Yönetmeliğin 42. maddesine dayandırıldığı,yasaya aykırı Yönetmelik hükmünün uygulama olanağının bulunmadığı öne sürülerek iptali istenilmektedir.
Mersin Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nın Savunmasının Özeti: Davacıların subjektif menfaat ve dava ehliyetlerinin bulunmadığı, iptali istenilen işlemlere aynı dilekçe ile dava açılamayacağı, ilçe belediyeleri arasında koordinasyonu sorumluluk ve hizmetlerde birlik ve beraberliği sağlamak, denetim ve etkin yönetimi gerçekleştirmek gibi görevleri bulunan Büyükşehir Belediye Başkanlarının yönetimde güdülen amaçlara ulaşılması için tadilen onama yetkilerinin bulunmasının zorunlu olduğu, tadilen onanan planın şehircilik ve planlama ilkelerine uygun bulunduğu öne sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
İçişleri Bakanlığı’nın Savunmasının Özeti:Nazım imar planlarını yapma ve uygulama görevinin Büyükşehir Belediyelerine ait olduğu, kent bütününde hazırlanan bu planlara işlerlik kazandırılması için büyükşehir belediyelerine, ilçe belediye meclisince onaylanan uygulama imar planlarının aynen veya tadilen onaylama yetkisinin verilmesinin yerinde olduğu, kamu yararı amacıyla tesis edilen dava konusu işlem ve bu işlemin dayanağı Yönetmelik hükmünde yasaya aykırılık bulunmadığı öne sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
Davalı İdare Yanında Davaya Katılan SS Kasım Ekenler Konut Yapı Kooperatifi’nin Savunmasının Özeti: Davacıların dava açma ehliyetlerinin bulunmadığı, iptali istenilen işlemlere aynı dilekçe ile dava açılamayacağı, arsa satın alınmadan önce plan tadilatı yapılarak ruhsat verilmiş olduğu, inşaatın plana uygun olarak yapıldığı, bu güne kadar inşaatla ilgili herhangi bir işlem yapılmayarak devamına izin verildiği, kazanılmış hakları bulunduğu, tadilen onanan planının şehircilik ve planlama ilkelerine uygun olduğu ileri sürülereke davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
Davalıların ehliyet ve usule ilişkin diğer def’ileri yerinde görülmemiştir.
Dava, … parsel sayılı taşınmazlara ilişkin olarak düzenlenmiş olan inşaat ruhsatlarının, söz konusu taşınmazlar yönünden imar planı değişikliği yapılması yolundaki istemin reddine ilişkin 16.8.1995 günlü, … sayılı … Belediye Meclisi kararını tadilen onayan 26.9.1995 günlü … Büyükşehir Belediye Başkanlığı işleminin ve bu işlemin dayanağını oluşturan Büyükşehir Belediyelerinin Yönetimi Hakkında 3030 sayılı Kanun’un uygulanması ile ilgili Yönetmeliğin 42.maddesinin iptali isteğiyle açılmıştır.
3030 sayılı Büyükşehir Belediyelerinin Yönetimi Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek kabulü Hakkında Kanunun 6/A maddesinde, ilçe belediyelerinin nazım plana uygun olarak hazırlayacakları tatbikat imar planlarını onaylamak ve uygulamasını denetlemek görevi büyükşehir belediyelerine verilmiş aynı Yasanın büyükşehir belediye başkanının görevlerini düzenleyen 14.maddesinin 3. ve 4.fıkralarında da, büyükşehir ve ilçe belediye meclislerince alınan bütün kararların büyükşehir belediye başkanına gönderileceği, büyükşehir belediye başkanının konunun meclislerde tekrar görüşülmesini isteyebileceği, meclislerin kararlarında ancak 2/3 çoğunlukla ısrar edebilecekleri ve bu hallerde meclis kararının kesinleşmiş olacağı hükme bağlanmıştır. 12.12.1984/günlü, 18603 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Büyükşehir Belediyelerinin Yönetimi Hakkında 3030 sayılı Kanunun Uygulanması ile İlgili Yönetmeliğin 42.maddesinin 2.fıkrasında, “Büyükşehir belediye başkanları, büyükşehir belediye meclisi ile ilçe belediye meclisi kararlarını tetkikle aynen veya tadilen tasdik veyahut meclislerde tekrar görüşülmesini isteme görev ve yetkilerini kullanmada Belediye Kanununun, meclis kararlarının tetkik ve tasdiki konusunda yetkili idari vesayet makamlarına tanıdığı süreleri göz önünde bulundurur ve aynı şekilde iş ve işlem yaparlar.” hükmü yer almıştır.
Yukarıda anılan Yasa ve Yönetmelik hükümlerinin değerlendirilmesinden 3030 sayılı Yasanın 14.maddesiyle büyükşehir belediye başkanlarına, 1/1000 ölçekli planlara ilişkin ilçe belediye meclisi kararlarını tadilen onama yetkisi verilmediği sonucuna varılmaktadır. 3030 sayılı Yasanın Uygulaması ile ilgili Yönetmeliğin 42.maddesinde, büyükşehir belediye başkanlarının büyükşehir ile ilçe belediye meclisi kararlarını tetkikle aynen veya tadilen tasdik yetkisi bulunduğu kurala bağlanmışsa da, ilgili olduğu Kanunun uygulanmasını sağlamak üzere bu Kanuna aykırı olmamak koşuluyla çıkarılan Yönetmelikte Yasa ile verilmemiş olan bir yetkinin düzenlenmesi olanağı bulunmadığından dava konusu yönetmeliğin 42.maddesinin 2.fıkrasının 2.cümlesinde yer alan “…veya tadilen…” ibaresinde Yasa ve hukuk kurallarına uyarlık bulunmamaktadır.
Dosyanın incelenmesinden, uyuşmazlığa konu taşınmazların bulunduğu imar adası içindeki yolun kaldırılarak doğu ve batıdaki yola eklenmesi istemiyle verilen plan tadilat teklifinin 16.8.1995 günlü, 129 sayılı ilçe belediye meclisi kararıyla reddedildiği, bu kararın 26.9.1995 günlü Büyükşehir Belediye Başkanlığı işlemi ile 12 metrelik yolun ada bütünlüğünü bozduğu, mimari bakımdan site yapımına uygun olmadığı gerekçesiyle kaldırıldığı ve işlemin eski zaiyat oranına göre parselin doğu ve batısından 10 metrelik yol bırakılması şartıyla 3030 sayılı Kanununun 14.maddesi ve bu Kanununun Uygulama Yönetmeliğinin 42. maddesi uyarınca tadilen onandığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda Yasaya aykırı olan Yönetmelik hükmüne dayanılarak imar planı değişikliği yapılması isteminin reddi yolundaki 16.8.1995 günlü, … sayılı … Belediye Meclisi kararını tadilen onaylayan 26.9.1995 günlü … Büyükşehir Belediye Başkanlığı işleminde ve bu işlem ile tadil edilen imar planı uyarınca düzenlenmiş olan inşaat ruhsatlarında da hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu Yönetmelik hükmünde sözü geçen ibarenin, planın tadilen onanması ile bu planlara dayalı ruhsat verme işlemlerinin İPTALİNE, karar verildi.