Uyuşmazlığa konu taşınmazın bulunduğu bölgeye ilişkin 1/1000 ölçekli imar planı değişiklikleri ile bu tarihe kadar uygulanmakta olan imar planının yürürlükten kalktığı, bu plana dayalı olarak verilmiş olan proje ve inşaat ruhsatlarının da geçerliliğini yitireceği, her ne kadar imar planı değişiklikleri Danıştay Altıncı Dairesinin kararlarıyla iptal edilmişse de, bunun sonucunda yürürlükte bulunmayan önceki planın yeniden geçerlilik kazanamayacağı, anılan kararlar doğrultusunda yapılacak yeni planlar uyarınca yeniden ruhsat verilmesi gerekeceği.
İstemin Özeti: İstanbul 2.İdare Mahkemesinin 3.7.1996 günlü. E: 1994/837 K: 1996/949 sayılı kararının usul ve yasaya aykırı olduğu öne sürülerek bozulması istenilmektedir.
Tetkik Hakimi Aylin Arıkan’ın Düşüncesi: Dosyanın incelenmesinden, dava konusu … Büyükşehir Belediye Başkanlığı işleminin idare mahkemesinin 111.1995 günlü, E:1994/836, K:1995/1531 sayılı kararıyla iptal edildiği anlaşıldığından, aynı işlemin iptaline yönelik olarak bu davada karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerekmektedir. … Belediye Başkanlığı’nın işlemine gelince; uyuşmazlığa konu taşınmaz üzerindeki inşaat için verilen ruhsatların ve onaylanan projenin dayanağı olan 1987/tarihli imar planının. 1992/onay tarihli imar planı değişiklikleri ile yürürlükten kalkmış olduğu anlaşıldığından, verilen ruhsat ve projenin de geçerliliğinden söz edilemeyeceği nedeniyle, her ne kadar yeni planlar Danıştay Altıncı Dairesince iptal edilmişse de iptal kararı sonucu önceki planın yeniden yürürlüğe girmesine olanak bulunmadığından, iptal kararı doğrultusunda hazırlanacak olan yeni plan koşulları uyarınca yeniden ruhsat verilmesi zorunluluğu karşısında, yürürlükte bulunmayan plan uyarınca tesis edilen işlemlerin iptalinde hukuka aykırılık bulunmamaktadır. Söz konusu işlemler büyükşehir belediye başkanlığı işlemi üzerine tesis edilmişse de büyükşehir belediye başkanlığı işleminin iptali sonucunda ilçe belediyesinin yetkisinde bulunan konularda usulüne uygun olarak tesis edilmiş olan işlemlerin dayanağının kalmadığı gerekçesiyle iptali yoluna gidilmesinde isabet görülmemiştir.
Belirtilen nedenlerle, aksi yöndeki idare mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Savcı Düşüncesi: … mahallesi 78 pafta. 755 ada. 12 parselde inşa olunan yapının proje tasdik işleminin ve 20.5.1992 tarihli ruhsat temdidi işlemlerinin iptali ile yeni ruhsat alınıncaya kadar mühürlenerek durdurulmasına ilişkin … Büyükşehir Belediye Meclisinin 10.12.1992 günlü. 975 sayılı kararı ile bu karara dayalı … Belediye Başkanlığının 15.12.1992 günlü onayı ile 17.12.1992 günlü yapı tatil tutanağının iptali istemiyle açılan dava sonucunda İstanbul 2.İdare Mahkemesince dava konusu işlemlerin iptali yolunda verilen kararın temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
İdare Mahkemesinin E:94/836 sayılı dava dosyasında. … Büyükşehir Belediyesince 3030 sayılı Uygulama Yönetmeliğinin değişik 10.maddesi uyarınca alınan 1.12.1992 günlü ve 975 sayılı Kararın iptaline karar verilmiş olduğundan; aynı kararın iptali istemine yönelik olarak bu davada karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerekmektedir.
… Belediye Başkanlığının işlemine gelince: dava konusu işlemin söz konusu inşaatın plan şartlarına aykırı olduğundan bahisle … Büyükşehir Belediye Meclisi kararına dayalı olarak tesis edildiği; idare mahkemesince büyükşehir belediye meclisinin 10.12.1992 günlü kararının iptaline karar verildiğinden, bu karara dayanılarak
… Belediye Başkanlığınca tesis olunan ruhsat temdidi ve proje onayının iptaline ilişkin onayla birlikte inşaatın mühürlenmesine dair yapı tatil tutanağının dayanağının kalmadığı; öte yandan taşınmazla ilgili 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planı ve bu plan uyarınca hazırlanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliklerinin iptaline karar verildiği bu durumda plan koşullarına aykırı inşaattan söz edilemeyeceğinden bu planlar uyarınca proje onayı ve ruhsat temdidi işlemlerinin iptaline ilişkin işlemlerde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçeleriyle dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmiştir. 3030 sayılı Yasa hükümleri ile 3194 sayılı İmar Kanunu hükümlerinin birlikte incelenmesinden anlaşılacağı üzere, ilçe belediyesi hudutları içinde kalan bir inşaatla ilgili proje onayı; ruhsat verilmesi, ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı bir inşaatın mühürlenerek durdurulması, ruhsat iptali ve yıkıma karar verilmesi gibi işlemleri tesis etmek görev ve yetkisi ilçe belediyesine ait olup, … Belediye Meclisi kararından sonra … Belediye Başkanlığınca da bu konuda işlem tesis edildiğinden ve b işlemlerin ilçe belediyesinin yetkisi dahilinde olduğundan, … Belediye Başkanlığı işlemi hukuka uygunluk yönünden incelenirken dayanağı büyükşehir belediyesi meclis kararının iptal edildiğinden bahisle işlemin dayanaksız kaldığı gerekçesiyle iptal kararı verilmesi yerinde görülmemiştir. Ancak taşınmazla ilgili 1/5000 ve 1/1000 ölçekli planların iptaline karar verilmiş olduğundan plan koşullarına aykırı inşaattan söz edilemeyeceğinden bu gerekçeyle işlemin iptaline karar verilmesi uygun bulunmaktadır.
Açıklanan nedenlerle idare mahkemesi kararının; dava konusu … Büyükşehir Belediye Meclisi Kararına yönelik olarak bozulması; … Belediye Başkanlığı işlemine ilişkin olarak da yukarıda belirtilen gerekçelerle onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince tetkik hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
Dava, … Man. 78 pafta, 755 ada, 12 parsel sayılı taşınmaz üzerindeki inşaata ilişkin proje tasdiki ve ruhsat temdidi işlemlerinin iptali ile yeni ruhsat alınıncaya kadar mühürlenerek durdurulmasına ilişkin 10.12.1992 günlü. 975 sayılı büyükşehir belediye meclisi kararının, bu karara dayanılarak tesis edilen 15.12.1992 günlü. 622 sayılı … Belediye başkanlığı işleminin ve 17.12.1992 günlü, 0785 sayılı yapı tatil tutanağının iptali istemiyle açılmış; idare mahkemesince, dava konusu büyükşehir belediye başkanlığı işleminin iptali istemiyle açılan davada mahkemenin 1.11.1995 günlü, E:1994/836 K:1995/1531 sayılı kararıyla, imar uygulamaları konusunda işlem tesis etme yetkisinin ilçe belediyelerine ait bulunması nedeniyle büyükşehir belediye başkanlığınca tesis edilen işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle iptaline karar verildiği, bu durumda büyükşehir belediye başkanlığının dava konusu işlemin tesisi hususunda yasal yetkisi bulunmadığı gibi, taşınmazla ilgili 27.10.1992 onay tarihli 1/5000 ölçekli nazım imar planı ve bu plan uyarınca hazırlanan 4.11.1992 onay tarihli 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliklerinin Danıştay Altıncı
Dairesince iptal edilmesi karşısında plan koşullarına aykırı inşaattan söz edilemeyeceğinden, bu planlar uyarınca proje onayı ve ruhsat temdidi işlemlerinin iptali ylundaki büyükşehir belediye meclisi kararında hukuka uyarlık bulunmadığı, bu karar doğrultusunda … Belediye Başkanlığı’nca tesis edilen işlemin ve yapı tatil ttanağının büyükşehir belediye meclisi kararının mahkemece iptal edilmesi nedeniyle dayanağının kalmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmiş, karar davalı idareler tarafından temyiz edilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, uyuşmazlığa konu taşınmaz üzerindeki inşaat için 23.10.1983/tarihli plan uyarınca 27.5.1987/günlü temel ruhsatı verildiği, taşınmazın turizm merkezi olarak ilan edilmesi üzerine 23.10.1987/günlü, imar planı değişikliğinin yapıldığı ve bu plan uyarınca 13.11.1987/tarihinde temel için yapı izin belgesi, 24.1.1989/tarihinde tadilat ruhsatı, 20.5.1992 tarihinde ruhsat temdidi ve 9.11.1992 tarihinde de temel üstü ruhsatı işlemlerinin tesis edildiği, büyükşehir belediyesince yapılan incelemede inşaatın proje onayı ve ruhsat temdidi işlemlerinin 1987/onay tarihli imar planına, 27.10.1992 onay tarihli 1/5000 ölçekli nazım imar planı ve 4.11.1992 onay tarihli 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliklerine aykırı olduğunun, temdit edilen projenin eski projeden farklı olduğunun saptanması üzerine 3030 sayılı Yasanın Uygulama Yönetmeliğinin değişik 10.maddesi gereğince bu işlemlerin iptali ve inşaatın mühürlenmesinin … Belediye Bakanlığı’ndan istenilmesine karşın işlem yapılmaması nedeniyle dava konusu işlemin tesis edildiği, bu işlem sonucu da … Belediye Başkanlığı onayıyla proje tasdik ve ruhsat temdidi işlemlerinin iptal edilerek inşaatın 17.12.1992 günlü yapı tatil tutanağı ile mühürlendiği anlaşılmaktadır.
İdare Mahkemesinin 1.11.1995 günlü, E:1994/836,K:1995/1531 sayılı kararıyla, … Büyükşehir Belediye Meclisinin 10.12.1992 günlü, 975 sayılı kararının iptaline karar verilmiş olduğundan, aynı davacı tarafından aynı kararın iptali istemiyle açılan bu davada karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerektiği nedeniyle idare mahkemesince işlemin iptaline karar verilmesinde isabet görülmemiştir.
Dava konusu … Belediye Başkanlığı işlemi ile yapı tatil tutanağına gelince;
Uyuşmazlığa konu taşınmazın da yer aldığı bölgeye ilişkin 27.10.1992 onay tarihli 1/5000 ölçekli nazım imar planı ve 4.11.1992 onay tarihli 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişiklikleri ile bu tarihe kadar uygulanmakta olan 23.10.1987/günlü imar planının yürürlükten kalkmış olması nedeniyle bu plana dayanılarak verilmiş olan projelerin ve inşaat ruhsatlarının da geçerliliğini yitireceği açıktır. Her ne kadar yeni plan değişiklikleri Danıştay Altıncı Dairesinin 6.6.1995 günlü,
E:1994/3774 K:1995/2218 ve aynı günlü E:1993/124. K:1994/2219 sayılı kararlarıyla iptal edilmişse de, bu planların iptali sonucunda yürürlükte bulunmayan önceki planın yeniden geçerlilik kazanıp yürürlüğe gireceğinin kabulüne olanak bulunmadığı gibi anılan iptal kararlan doğrultusunda yapılacak olan yeni planlar uyarınca yeniden ruhsat verilmesi gerekeceğinden, 1987/tarihli plan uyarınca verilmiş bulunan ruhsatın ve proje onayı işlemlerinin iptali ve yeni ruhsat alınıncaya kadar inşaatın mühürlenerek durdurulmasına ilişkin işlemlerde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
… Belediye Başkanlığı’nca her ne kadar, dava konusu, 15.12.1992 günlü başkanlık onayı ile proje tasdik ve ruhsat temdidi işlemlerinin iptali ve bunun sonucu olarak da 17.12.1992 günlü yapı tatil tutanağı ile inşaatın mühürlenerek durdurulması işlemlerinin, büyükşehir belediye başkanlığı tarafından, 10.12.1992 günlü büyükşehir belediye meclisi kararı uyarınca 3030 sayılı Yasa ve uygulama yönetmeliği hükümleri doğrultusunda karar gereğinin yerine getirilmesinin istenilmesi üzerine tesis edildiği öne sürülmekte ise de, 3030 ve 3194 sayılı Yasa hükümleri uyarınca büyükşehir belediye sınırları içerisinde imar uygulamaları konusunda işlem tesis etme yetkisi ilçe belediyelerine ait bulunduğundan, … Belediye Başkanlığı’nın yetkisinde olan ruhsat ve proje onaylarının iptali ve inşaatın durdurulmasına yönelik konularda usulüne uygun olarak tesis edildiği ve yeni plan şartlarına göre yeniden ruhsat alınması gerektiğini de içeren bir Yazı ile belediye başkam adına teknik başkan yardımcısı imzasını taşıyan 92/6922 sayılı yazı ile davacı şirkete duyurulduğu anlaşılan işlemlerin hukuka uygunluk denetimi yapılmaksızın, büyükşehir belediye meclisi kararının iptal edilmesi nedeniyle anılan işlemlerin dayanağının kalmadığı gerekçesiyle iptalinde isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, İstanbul 2.İdare Mahkemesinin 3.7.1996 günlü. E:1994/837 K: 1996/949 sayılı kararının bozulmasına dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine 18.2.1997 gününde oybirliğiyle karar verildi