İmar mevzuatında özel kişilerin yaptıkları inşaatlarda sürveyan bulundurulmasını zorunlu kılan herhangi bir hüküm bulunmadığı
… İdare Mahkemesinin … günlü, 1996/1531 sayılı kararının usul ve yasaya aykırı olduğu öne sürülerek bozulması istenilmektedir.
Dava, davacının yapı ruhsatı verilmesi sırasında sürveyanlık hizmetlerini gören fen adamlarının da imzasının aranması yolundaki isteminin yanıt verilmemek suretiyle reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmış; İdare Mahkemesince, 3194 sayılı Yasanın 38. maddesi, 3030 sayılı Kanun Kapsamı Dışında Kalan Belediyeler Tip İmar Yönetmeliğinin 58. maddesi, İmar Kanununun 38. maddesinde sayılan Mühendisler, Mimarlar ve Şehir Plancıları Dışında Kalan Fen Adamlarının Yetki, Görev ve Sorumlulukları Hakkında Yönetmeliğin 10. maddesinin birlikte değerlendirilmesinden, belediyeler tarafından verilen yapı ruhsatlarında sürveyanlık hizmetini üstlenecek olan fen adamının isminin bulunacağı, bu kişilerin yapı, elektrik tesisatı, sıhhi tesisat ve ısınma, makina harita ve bina aplikasyonu gibi meslek dallarında sürveyanlık hizmetlerinden faydalanacağı ve fen adamlarının da sorumluluğunu aldığı işlerin imar ve vaziyet planına, tatbikat projesine, yürürlükteki mevzuat, fen ve sanat kaidelerine uygun olarak yaptırılmasından belediyelere karşı sorumlu olacağı, bu durumda davacının yapı ruhsatı verilmesi sırasında sürveyanlık hizmetlerini gören fen adamlarının da imzasının aranması isteminin yanıt verilmemek suretiyle reddedilmesine ilişkin işlemde mevzuata uyarlık görülmediği gerekçesiyle iptaline karar verilmiş, bu karar davalı idare tarafından temyiz edilmiştir.
3194 sayılı İmar Kanunu’nun ruhsat alma şartları başlıklı 22. maddesinde; yapı ruhsatiyesi almaları için belediye, valilik bürolarına yapı sahipleri veya kanuni vekillerince dilekçeyle müracaat edileceği, dilekçeye sadece tapu (istisnai hallerde tapu senedi yerine geçecek belge) mimari proje, statik proje, elektrik ve tesisat projeleri, resim ve hesapları, röperli veya yoksa ebatlı kroki eklenmesi gerekli olduğu belirtilmiş, Fenni mesuller ve mesuliyetleri ile müteahhit sicilleri başlıklı 28. maddesinde ise; “Yapının fenni mesuliyetini üzerine alan meslek mensupları yapıyı ruhsat ve eklerine uygun olarak yaptırmaya, ruhsat ve eklerine aykırı yapılması halinde durumu üç iş günü içinde ruhsatı veren belediyeye veya valiliklere bildirmeye mecburdurlar. Bu ihbar üzerine 32 nci maddeye göre işlem yapılır.
Yapının nev’ine, ehemmiyetine ve büyüklük derecesine göre proje ve eklerinin tanziminin ve inşaatın kontrolünün 38 nci maddede belirtilen meslek mensuplarına yaptırılması mecburidir. Yapının, fenni mesuliyetini üzerine almış olan meslek mensubu, bu vazifeden çekildiği takdirde, tatil günleri hariç, üç gün içinde, mucip sebepleriyle birlikte keyfiyeti yazılı olarak ilgili idareye bildirmekle mükelleftir, aksi takdirde kanuni mesuliyetten kurtulamaz. Fenni mesulün herhangi bir sebeple istifası halinde istifa tarihinden önce yapılan işlerde sorumluluğu devam eder. Fenni mesuliyeti üzerine alanın istifa veya ölümü halinde başka bir meslek mensubu fenni mesuliyeti deruhte etmedikçe yapının devamına müsaade edilmez. Belediye ve mücavir alan sınırları içinde özel inşaat yapan müteahhitlerin sicilleri belediyelerce, bu hudutlar dışında özel inşaat yapanların sicilleri de valiliklerce tutulur.” kuralı hükme bağlanmıştır.
3194 sayılı Yasanın 38. maddesinin ikinci fıkrasında ise, “Yapıların, mimari, statik ve her türlü plan, proje, resim ve hesaplarının hazırlanmasını ve bunların uygulanmasıyla ilgili fenni mesuliyetleri, uzmanlık konularına ve ilgili kanunlarına göre mühendisler, mimarlar ile görev ve sorumlulukları yönetmelikle düzenlenecek fen adamları deruhte ederler.” kuralı yer almaktadır.
3030 sayılı Kanun Kapsamı Dışında Kalan Belediyeler Tip İmar Yönetmeliği’nin Yapı Ruhsat İşleri başlıklı 57. maddesinde, yeni inşaat, ilave ve esaslı tadil işlerinde; yapı ruhsatiyesi almak için yapı sahipleri veya kanuni vekillerince dilekçeyle yapılan başvurularda dilekçeye eklenmesi gereken tapu, plan, proje ve resimler belirlenmiş; 58. maddesinde de 57. madde de sözü geçen belgelerin hangi tür bilgileri içereceği bu projeleri düzenleyen, yapının fenni mesuliyetini alacak ve sürveyan hizmetlerini görecek olan elemanlar hakkındaki gerekli detayların yer alacağı belirtilmiş bulunmaktadır.
Yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerinin ve standart yapı ruhsatı formatının birlikte değerlendirilmesinden, ruhsat ekinde olması gereken belgelerde sürveyanlık hizmetlerini görecek olanlar hakkında gerekli bilgilerin yer alması gerektiği vurgulanmış olup, ruhsatta imza zorunluluğu ile ilgili bir husus yer almamıştır.
Buna göre, özel kişilerin yaptıkları inşaatlarda sürveyan bulundurulmasını zorunlu kılan herhangi bir hüküm bulunmamaktadır. Özel kişilere ait yapılarda müteahhit ve inşaat sahibinin gerekli görmesi halinde sürveyan istihdam edilmesi mümkündür. Bu durumda ruhsat ve eki projelerde sürveyanlarla ilgili gerekli bilgiler yer alacaktır.
Bu durumda davalı idare tarafından tesis edilen zımni ret işleminde mevzuata aykırılık bulunmadığından aksi yöndeki mahkeme kararında hukuki isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, … İdare Mahkemesinin … günlü, 1996/1531 sayılı kararının BOZULMASINA, karar verildi.