İmar Kanunun 45. maddesi uyarınca bir belediyenin sınırları içindeki bir alanın başka bir belediyeye mücavir alan olarak verilmesinin mümkün olmadığı … Köyünün … Belediyesi mücavir alanına alınmasına ilişkin bayındırlık ve iskan bakanlığının 25.5.1989 günlü işlemine dava açılmış olmasının idarenin zaman içinde değişen koşulları gözönünde bulundurmak suretiyle işlem tesis etmesine engel olmadığı, bu işlemin yetkili yargı mercilerince iptal edilmediği ve idarece geri alınmadığı sürece hukuk aleminde varlığını sürdürdüğünün kabulünun zorunlu olduğu hk.
İstemin Özeti:… İdare Mahkemesinin … günlü, … sayılı kararının taraflarca usul ve yasaya aykırı olduğu öne sürülerek bozulması istenilmektedir.
Davacının ve Davalı İdarenin Savunmalarının Özeti:Temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbiri bulunmadığından usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerektiği savunulmaktadır.
Davalı Yanında Davaya Katılanın Savunmasının Özeti:Savunma verilmemiştir.
Tetkik Hakimi Nejdat Bayram’ın Düşüncesi: Temyize konu idare mahkemesi kararının dava konusu işlemin … Çiftliklerine ilişkin kısmının iptali yolundaki bölümünde isabetsizlik bulunmamaktadır. … Köyüne ilişkin kısmına gelince, … günlü işlemle … Köyü … belediyesi mücavir alanına dahil edildiğinden, bu işlem yetkili yargı mercilerince iptal edilmediği ve idarece işlem geri alınmadığı sürece hukuk aleminde varlığını sürdürmekte olduğunun kabulü zorunlu olduğu gibi işlemin hiç tesis edilmemiş gibi düşünülmesi mümkün değildir.Bu itibarla “… Köyünün … Belediyesi mücavir alanında olması nedeniyle hukuken … Belediyesinin mücavir alanında olmadığı” yolundaki idare mahkemesi kararında isabet bulunmamaktadır.
Diğer taraftan, dosyada bulunan … günlü bilirkişi raporunda ilgili Belediyelerin idari ve teknik donanımları, coğrafi konumları, hizmetin mücavir alanlarına götürülmesi imkanları ve plan durumlarının değerlendirilmesinin yapılması sonucu … Belediyesinin … Belediyesine göre daha iyi durumda bulunduğu ve Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca dava konusu işlemin yeterli inceleme ve araştırmaya dayandırılmadan tesis edildiği görüşü belirtildiğinden idare mahkemesince bu husus gözönünde bulundurularak karar verilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle temyize konu idare mahkemesi kararının anılan kısmının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Savcı Tülin Özgenç’in Düşüncesi: Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49.maddesinin 1.fıkrasında belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymayıp idare mahkemesince verilen kararın dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında anılan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemektedir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin reddiyle idare mahkemesi kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay 6. Dairesisince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten işin gereği görüşüldü:
Dava, … Çiftlikleri ile … Köyüne ait alanların … Belediyesi mücavir alanına alınmasına ilişkin … günlü, … sayılı Bayındırlık ve İskan Bakanlığı işleminin iptali istemiyle açılmış; İdare Mahkemesince, Bayındırlık ve İskan Bakanlığının … günlü, … sayılı işlemi ile … Köylerinin … Büyükşehir Belediyesi mücavir alanına, aynı bakanlığın … günlü, … sayılı işlem ile de … Köyünün … Belediyesi mücavir alanına alındığı, bu işlemin iptali için … Büyükşehir Belediye Başkanlığınca Bayındırlık ve İskan Bakanlığına ve … Belediye Başkanlığına karşı … İdare Mahkemesinde açılan davada … günlü, … sayılı kararı ile davanın reddine karar verilerek … Köyünün … Belediyesi mücavir alanında olduğuna hükmedildiği, bu kararın Danıştay 6. Dairesisince kararın onandığı ve kararın düzeltilmesi isteminin … tarihinde reddedilerek yargı kararının kesinleştiği, ayrıca … günlü, … sayılı üçlü kararname ile kurulan … Belediye Meclisinin … günlü, … sayılı kararı ile … Belediyesi sınırları içine alındığı ve bu kararın … İl İdare Kurulunca onandığı, bunun üzerine … Çiftliği mevkiinde bulunan bir şirketin malik olduğu taşınmazların toplam alanı olan … m2 nin … Belediyesi sınırları içinde değil … Köyü sınırları içinde olduğu iddiasıyla,yine … İdare Mahkemesinde … Belediye sınırlarını belirleyen işleme karşı açılan davada mahkemenin … günlü … sayılı kararı ile işlemin … Belediyesi sınırları içine alınan … Çiftliğinin … m2 lik arazisinin … Köyü sınırları içinde olduğu gerekçesiyle … Belediyesi sınırları içine alınmasına ilişkin bölümünün iptal edildiği, bu kararın Danıştay 8.Dairesinin . günlü, … sayılı kararıyla onandığı, bu davalar devam ederken Bayındırlık ve İskan Bakanlığının … günlü işlemi ile 3194 sayılı Yasanın 45.maddesi uyarınca … Köyünün tümünün … Belediyesinin mücavir alanına verildiği, daha sonra … tarihinde … Belediyesinin kurulduğu, dava konusu işlemle de … Köyü ve … Çiftliklerinin … Belediyesinin mücavir alanından alınarak … Belediyesinin mücavir alanına dahil edildiği, … ve … Çiftliğinin … İdare Mahkemesinin … günlü, … sayılı kararının iptale ilişkin bölümüne konu olmayan kısmının … Belediyesi sınırları içinde olduğuna mahkemece karar verildiğinden,İmar Kanununun 45.maddesine göre bir belediyenin sınırları içindeki alanın bir başka belediyeye mücavir alan olarak verilmesinin mümkün olmadığı, … Çiftliğinin İdare Mahkemesince … Köyüne ait olduğu ortaya konulan … dönüm araziyide kapsayan… Köyünün hukuki duruma gelince; … Köyünün hangi belediyenin mücavir alanı olacağına ilişkin dava sonuçlanmamışken ve aynı davada taraf konumunda bulunan davalı bakanlık tarafından bu durum bilinmesine rağmen … Köyünün … günlü işlemle … Belediyesi mücavir alanına alındığı, bu işleme karşı her ne kadar dava açılmamış ise de 1994 yılında kesinleşen yargı kararıyla … Köyünün … Belediyesi mücavir alanda olduğunun hüküm altına alındığı, yargı kararlarına uyma zorunluluğu gereği … Köyünün … Belediyesinin mücavir alanında olduğunun kabulünün gerekeceği, iptal davasına konu işlemin 1989 tarihli, … Köyünün … Belediyesi mücavir alanına alınma işleminin ise 1992 tarihli olması nedeniyle bu işlemin yeni bir durum yarattığını söylemek mümkün gibi gözüküyorsa da yargı denetimi başlamış bu nitelikteki bir işlemde yargı kararını beklemenin ve kararın sonucuna göre yeni işlemler oluşturmanın zorunlu olduğu, … günlü işlemin hukuki sakatlık taşıdığı ve henüz hangi belediyenin mücavir alanında olduğu bile belli olmayan yeri bir başka belediyenin mücavir alanına almanın hukuki dayanağının olamayacağı ve bu işlemin … Belediyesine kazanılmış hak yaratmayacağı, bu itibarla hukuken … Belediyesi mücavir alanında olmayan… Köyünün… Belediyesi mücavir alanından çıkartılarak … Belediyesi mücavir alanına alınmasının hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle dava konusu işlemin …-… Çiftliğine ilişkin kısmının iptaline, davanın … Köyüne yönelik kısmının reddine karar verilmiş; bu karar redde ilişkin kısmı davacı, iptale ilişkin kısmı davalı ve davalı yanında davaya katılan tarafından temyiz edilmiştir.
Temyiz edilen idare mahkemesi kararının dava konusu işlemin … … Çiftlikleri ile ilgili kısmının iptali yolundaki bölümünde 2577 sayılı Yasanın 49.maddesinde belirtilen bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmamaktadır.
İdari işlemler kendiliğinden ya da ilgililerin başvuruları üzerine tesis edilirler. İdarenin belirli bir konuda işlem tesis ederken öznel ve nesnel koşullara göre değerlendirme yapıp sonucuna göre karar alabileceği, başka bir deyişle idarenin takdir yetkisini var olan koşullar çerçevesinde, çeşitli seçeneklerden birini yeğleyerek kullanabileceği zaman içinde değişen koşulların idarenin öncekinden farklı karar almasını gerektirebileceği açıktır. Ancak idarenin bu takdir yetkisinin mutlak olmayıp, kamu yararı ve hizmet gerekleriyle sınırlı olduğu, takdire dayanan işlemlerin sebep ve maksat bakımından yargı denetimine tabi bulunduğu hususu idare hukukunun bilinen ilkelerindendir.
… Köyünün… Belediyesi mücavir alanına alınmasına ilişkin Bayındırlık ve İskan Bakanlığının … günlü, … sayılı işlemine karşı … Büyükşehir Belediyesince … İdare Mahkemesinde dava açıldığı ve mahkemenin … günlü, … sayılı kararıyla davanın reddine karar verildiği,dava devam etmekte iken Bayındırlık ve İskan Bakanlığının … günlü işlem ile 3194 sayılı Yasanın 45.maddesi uyarınca … Köyünü … Belediyesi mücavir alanı kapsamına aldığı ve bu kararın dava konusu yapılmadığı, dava konusu işlemle de … Köyünün … Belediyesi mücavir alanından çıkarılarak … Belediyesinin mücavir alanına alındığı anlaşılmıştır.
Bayındırlık ve İskan Bakanlığının … günlü işlemine karşı … Büyükşehir Belediyesince dava açılmış olması, idarenin zaman içinde değişen koşulları gözönünde bulundurmak suretiyle işlem tesis etmesine engel değildir. Nitekim idare, açılan davanın uzun bir zaman sürecinde sonuçlanmaması karşısında var olan koşullar çerçevesinde takdir yetkisini kullanmak suretiyle … günlü işlemini tesis etmiş olup, bu işlemin yetkili yargı mercilerince iptal edilmediği ve idarece geri alınmadığı sürece hukuk aleminde varlığını sürdürdüğünün kabulü zorunlu olduğu gibi işlemin hiç tesis edilmemiş gibi düşünülmesi mümkün değildir.Bu itibarla “… Köyünün … Belediyesi mücavir alanında olması nedeniyle hukuken … Belediyesinin mücavir alanında olmadığı” yolundaki idare mahkemesi kararında isabet görülmemiştir.
Diğer taraftan, dosyada bulunan … günlü bilirkişi raporunda ilgili Belediyelerin idari ve teknik donanımları, coğrafi konumları, hizmetin mücavir alanlarına götürülmesi imkanları ve plan durumlarının değerlendirilmesinin yapılması sonucu … Belediyesinin … Belediyesine göre daha iyi durumda bulunduğu ve Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca dava konusu işlemin yeterli inceleme ve araştırmaya dayandırılmadan tesis edildiği görüşü belirtildiğinden idare mahkemesince bu husus gözönünde bulundurularak karar verilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle,… İdare Mahkemesinin… günlü,… sayılı kararının dava konusu işlemin… Çiftliklerine ilişkin kısmının iptali yolundaki bölümünün ONANMASINA 16.11.1999 gününde oybirliğiyle karar verildi.