Elektrik iç tesisleri projelerinde ve tatbikatında bütünlük sağlanabilmesi açısından alçak gerilim projesinde yapılacak merkezi kompanzasyon sisteminin elektrik iç tesisler yönetmeliği kapsamına alınmamasında ve fen adamlarının gördükleri mesleki ve teknik öğrenim seviyelerine göre yetkilendirilmeleri nedeniyle kompanzasyon projesinin ve uygulamaların fen adamları tarafından yapılmasında mevzuata aykırılık yoktur.
İstemin Özeti : Enerji ve Tabı Kaynaklar Bakanlığının 10.8.1998 günlü. B.15.0.E6M.0.01. 03/4202 sayılı işlemi ile bu işleme dayanak yapılan 12.7.1998 günlü. 23400 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Elektrik iç Tesisleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’in 1., 2. ve 3. maddelerinin: yapılan değişiklikle alçak gerilim kompanzasyon tesislerinin iç Tesisler Yönetmeliği kapsamına alındığı, fakat bu konunun iç tesisler yönetmeliği kapsamına alınamayacağı gibi alçak gerilim kompanzasyon tesislerinin fen adamlarının yetkisine verilmesinin sakıncalı olduğu, kompanzasyon sisteminin yapının normal işleyişi için zorunlu olmadığı ve yalnızca enerji tasarrufuna yönelik olduğu, ayrıca kompanzasyonun konutlarda gerekli olmadığı, yanlış projelendirmelerin patlamalara ve yaralamalara yol açabileceği, daha ziyade alçak gerilimli tesisleri kapsayan iç tesisler yönetmeliğinde kompanzasyonun dahil edilmemesinin gerektiği, kompanzasyonun yüksek matematik bilgisi gerektirdiği, fen adamlarının düzeylerinin ise buna yeterli olmadığı öne sürülerek iptali istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Davanın süresinde açılmadığı, 10.8.1998 günlü dava konusu işlemin idari davaya konu olabilecek işlem niteliğinde bulunmadığı, alçak gerilim tesislerinde mahalli yerel veya dağıtım tablosunda yapılacak değişikliklerin elektrik iç tesisatının bir parçası olduğu, elektrik iç tesisatının binanın giriş sigortasından başlayarak bina içerisindeki her türlü alçak gerilim tesisini kapsayacağı, yönetmelik değişikliği ile elektrik iç tesisleri ve projelerinin uygulanmasında bütünlük sağlamanın amaçlandığı, binalarda kompanzasyon sistemi kurulmasının zorunlu olduğu, fen adamlarının yetki, görev ve sorumluluklarının 3194 sayılı Yasama 44. maddesi gereğince Bayındırlık ve İskan Bakanlığı ile Killi Eğitim Bakanlığınca düzenlendiği, bu madde uyarınca çıkartılan yönetmelik ile fen adamlarının mesleki ve teknik eğitim seviyelerine göre belirlenen güç sınırları dahilinde elektrik iç tesisleri plan, proje ve hesaplarının hazırlanmasında ve tesisatların yapılmasında yetkilendirildiğini, bu konuda bakanlığın işlem tesis etme yetkisinin bulunmadığı, bu nedenlerle dava konusu işlemin mevzuata uygun olduğu belirtilerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
Tetkik Hakimi Nejdet Bayram’ın Düşüncesi: Elektirik iç tesisleri projelerinde ve tatbikatlarımla bütünlük sağlanabilmesi için alçak gerilim projelerinde yapılacak merkezi kompanzasyon sisteminin yönetmelik kapsamına alınarak elektrik enerjisi üretiminin iletimi ve dağıtım sisteminin daha elverişli hale getirilmesinin amaçlandığı, elektirik iç tesisleri kapsamında olan işlerin fen adamlarının yetkileri dahilinde olduğu ve fen adamlarının gördükleri mesleki ve teknik öğrenim seviyelerine göre yetkilendirilmeleri nedeniyle kompanzasyon projesinin ve uygulamalarının fen adamları tarafından yapılmasının teknik yönden sakıncalı olmadığı anlaşıldığından dava konusu yönetmelik değişikliğinde ve buna dayalı işlemde isabetsizlik bulunmamaktadır.
Savcı Aynur Şahinok’un Düşüncesi: Dava; Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca tesis edilen 10.8.1998,günlü. B.15.0.E6M.0.01. 03/4202 sayılı işlem ile bu işleme dayanak yapılan 12.7.1998 günlü. 23400 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliğinde Değişiklik yapılmasına Dair Yönetmelik’in 1.2.ve 3. maddelerinin iptali istemiyle açılmıştır.
Dava dosyasının incelenmesinden; Elektrik İç Tesisleri projelerinde ve tatbikatında bütünlük sağlanabilmesi açısından alçak gerilim panosunda yapılacak merkezi kompanzasyon sisteminin yönetmelik kapsamına alınmasında; mevzuata aykırılık bulunmadığı gibi anılan sistem sayesinde elektrik enerjisi üretiminin iletimi ve dağıtımın sisteminin daha elverişli hale geleceği, fen adamlarının gördükleri mesleki ve teknik öğrenim seviyelerine göre yetkilendirilmeleri nedeniyle kompanzasyon projelerinin ve uygulanmalarının fen adamları tarafından yapılmasının teknik yönden sakıncalı olmadığı anlaşıldığından söz konusu düzenlemede isabetsizlik bulunmamaktadır. Açıklanan nedenlerle davanın reddi gerekeceği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
KARAR : Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığının 10.8.1998 günlü. B.15.0.E.6.M.01-03/4202 sayılı işleminin kesin ve yürütülmesi zorunlu nitelikte bir işlem olmadığı ve davanın süresinde açılmadığı yönündeki iddiaları yerinde görülmeyerek esasın incelenmesine geçildi.
Dava, Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığının 10.8.1998 günlü. B.15.0.E6M. 0.01. 03/4202 sayılı işlemi ile bu işleme dayanak yapılan 12.7.1998 günlü. 23400 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’in 1.. 2. ve 3. maddelerinin iptali istemiyle açılmıştır.
12.7.1998 günlü. 23400 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 1. maddesiyle Elektrik İç Tesisler Yönetmeliğinin 1. maddesinin a bendi değiştirilerek sürekli elektrik tesisleri kapsamına alçak gerilim kompanzasyon tesisleri de dahil edilmiş, aynı yönetmeliğin 2. maddesiyle Elektrik İç Tesisler Yönetmeliğinin 51. maddesinin ilk cümlesi Dağıtım Tabloları Sayaç Altıkları ve zil Transformatörleri ile Alçak Gerilim kompanzasyon tesisleri şeklinde değiştirilerek bu maddeye “Elektrik iç tesisleri kapsamında yapılacak alçak gerilim kompanzasyon tesislerinin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca 1.2.1998 günlü. 20006 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Enerji projelerinin Tekrarlanması ve Elektrik Tesislerinin Gerçekleştirilmesi Süresince Güç Faktörünün işletilmesi ile İlgili Tebliğin A.G’de kompanzasyon bölümlerinde yer alan ilgili hükümleri doğrultusunda projelendirileceği ve tesis edileceği” hükmünü içeren ( m ) fıkrası eklenmiş, 3. maddesiyle de aynı yönetmeliğin 53. maddesinin ( b ) bendinin ( 6 ) numaralı alt bendi değiştirilecek elektrik iç tesislerinde kullanılacak boşalmalı ( deşarj ) lambalar ( Florasan, civa ve sodyum buharlı lambalar ve benzerleri ) ve klima, kazan daireleri ile kalorifer tesisatlarında kullanılan motorlar, iç tesisleri kapsamında bulunan benzeri yerlerde kullanılan tüm elektrik motorları ve cihazları Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca 1.12.1998 tarihli 2?006 sayılı Resim Gazetede yayımlanan anılan tebliğin hükümleri doğrultusunda öncelikli mahalli ( yerel ) veya merkezi kompanzasyon tesisi ile projelendirilmesi ve güç faktörünü bu tebliğde belirtilen değere yükseltecek şekilde kompanzasyon yapılması gerektiği hükme bağlanmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, anılan değişiklikle elektrik iç tesisleri projelerinde ve tatbikatında bütünlük sağlanabilmesi açısından alçak gerilim projesinde yapılacak merkezi kompanzasyon sisteminin Elektrik İç Tesisler Yönetmeliği kapsamına alındığı, elektrik enerji sistemlerinin ve elektrik talebinin özelliklerinden kaynaklanan reaktif gücün uygun şekilde müdahale edilmediği takdirde sistem yatırım maliyetlerini olumsuz yönde etkileyen, sistem aktif enerji kayıplarını artıran ve sistem kalitesini bozucu etkiler yapan bir unsur olduğu, kompanzasyon sistemi ( reaktif güç kompanzasyonu ) yapılmaz ise gerilim seviyelerinin düşeceği, tüketicilerin rahatsız olacağı, hatta teçhizatlarının hasar görebileceği, elektrik üretim, iletim ve dağıtım kapasiteleri reaktif güçle doldurulacağı için zannından önce üretin, iletin ve dağıtım tesisi yatırımlarının gerekeceği, dava konusu deşiklikle bunların önüne geçilmesinin amaçlandığı, dava konusu 10.8.1998 günlü. 4202 sayılı işlemle de Türkiye Elektrik Dağıtın A.Ş. Genel Müdürlüğü’nün 17.7.1998 günlü yazısına cevaben fen adamlarının Elektrik ile İlgili Fen adamlarının Yetki Görev ve Sorumlulukları Hakkındaki Yönetmelik hükümlerinde belirlenen güç değerleri ile sınırlı olmak kaydıyla yetki güçleri dahilinde çizdikleri elektrik iç tesisleri projelerinin kompanzasyon projelerini ve tatbikatlarını da yapabilecekleri bildirilmiştir.
3194 sayılı Yasanın 28. maddesinde fenni mesulün görevi, yapıyı ruhsat ve eklerine uygun olarak yaptırmak, yapı ruhsat ve eklerine aykırı ise bu durumu ruhsat veren organa bildirmek gibi kamu yararının gerçekleşmesi amacına yönelik alarak yapılaşma sürecini kamu adına izlemek ve denetlemek ve ona karşı sorumlu olmak şeklinde belirlenmiştir.
3194 sayılı Yasanın 38. maddesinin ikinci fıkrasında ise. “Yapıların, mimari, statik ve her türlü plan, proje, resim ve hesaplarının hazırlanmasını ve bunların uygulanmasıyla ilgili fenni mesuliyetleri, uzmanlık konularına ve ilgili kanunlarına göre mühendisler, mimarlar ile görev ve sorumlulukları yönetmelikle düzenlenecek fen adamları deruhte ederler.” kuralı yer almaktadır.
Mimarlığın ve mühendisliğin çeşitli dalları arasında süre gelen ve uygulanan bir uzmanlık ve görev bölümü olduğu tartışmasızdır.
Bu bağlamda, 3194 sayılı Yasanın 28 ve özellikle 38. maddeleri uzmanlık ayırımını vurgulayarak, yapıların ruhsat ve eklerinin gerekli kıldığı her uzmanlık alanında fenni mesullerinin olmasını zorunlu tutmuş, yapının projelerinin hazırlanması hangi uzmanlık alanına giriyorsa fenni mesuliyetinin de aynı meslek grubu elemanlarınca ayrı ayrı yürütülmesinin gerektiği, bu suretle yapının ruhsat ve eklerinin gerekli kıldığı her uzmanlık alanında fenni mesullerinin olmasının zorunlu olduğunu belirlemiştir. Tüm bu hususlar Danıştay Altıncı Dairesinin 28.12.1994 günlü, K:1994/5094 sayılı kararında da ayrıntılı olarak vurgulanmıştır
Öte yandan. Elektrikle ilgili Fen Adamlarının Yetki Görev ve Sorumlulukları Hakkındaki Yönetmelik uyarınca fen adamları belirlenen güç değerleri ile sınırlı olmak kaydıyla elektrik iç tesisleri kapsamına giren işleri yapabileceklerdir.
Bu durumda, elektrik iç tesisleri projelerinde ve tatbikatlarında bütünlük sağlanabilmesi için alçak gerilim projelerinde yapılacak merkezi kompanzasyon sisteminin yönetmelik kapsamına alınarak elektrik enerjisi üretiminin iletim ve dağıtım sisteminin daha elverişli hale getirilmesinin amaçlandığı, elektrik iç tesisleri kapsamında olan işlerin fen adamlarının yetkileri dahilinde olduğu ve fen adamlarının gördükleri mesleki ve teknik öğrenim seviyelerine göre yetkilendirilmeleri nedeniyle kompanzasyon projesinin ve uygulamalarının fen adamları tarafından yapılmasının teknik yönden sakıncalı olmadığı anlaşıldığından dava konusu yönetmelik değişikliğinde ve buna dayalı işlemde isabetsizlik bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının 10.9.1998 günlü, 03/4202 sayılı işlemi ile bu işleme dayanak yapılan Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 1. 2. ve 3. maddelerinin iptali istemiyle açılan davanın reddine. 18.10.1999 gününde oybirliğiyle karar verildi.