Turizm merkezi ilan edilen bölgenin 1/5000 ölçekli nazım imar planı olmaksızın 1/1000 ölçekli uygulama imar planının yapılıp onaylanmasında hukuka uyarlık bulunmadığı.
Davanın Özeti: 19.2.1980/onay tarihli 1/5000 ölçekli nazım imar planının, 14.5.1998 günlü, 294 sayılı … Belediye Meclisi kararı ile kabul edilerek 27.5.1998 günü Turizm Bakanlığı’nca onaylanan … Bölgesi (… ile … Bulvarı arasında kalan) “Kıyı ve Sahil Düzenlemelerini” kapsayan 1/2000 ölçekli vaziyet planının, … halihazır paftalarına ilişkin 1/1000 ölçekli uygulama imar planının ve alanın 1982/yılında Turizm Merkezi olarak ilanına ilişkin kararın, imar mevzuatına, şehircilik esaslarına, planlama ilkelerine ve kamu yararına aykırı olduğu, kıyı kenar çizgisini aşan binalar yapıldığı, kıyı bandının yoğun yapılaşmaya açıldığı, koruma kurulu kararlarına uyulmadığı, Konyaaltı Plajının korunması gerektiği ileri sürülerek iptali istenilmektedir.
Turizm Bakanlığının Savunmasının Özeti: Davanın süresinde açılmadığı, uyuşmazlığa konu planların kesinleştiği, 1/1000 ölçekli planın 2634 sayılı Yasanın 7.maddesi uyarınca onandığı, herhangi bir yoğunluk artışı getirilmediği, Kıyı Kanununa uygun olduğu, turizm merkezinin iptali isteminin şehrin gelişimi ve çevre değerleri açısından kabul görmesinin mümkün olmadığı, davanın yasal dayanağının bulunmadığı ileri sürülerek reddi gerektiği savunulmaktadır.
Bayındırlık ve İskan Bakanlığının Savunmasının Özeti:1980/yılı onaylı 1/5000 ölçekli planın iptali istemiyle süresinde dava açılmadığı, turizm merkezi ilanından sonra bölgede 1/5000 ölçekli nazım imar planının yapılmadığı, ileri sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
Başbakanlığın Savunmasının Özeti: Davada süreaşımı bulunduğu, davanın haksız ve hukuki dayanaktan yoksun olduğu ileri sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hakimi Düşüncesi: Uyuşmazlığa konu taşınmazların bulunduğu bölgenin turizm merkezi olarak ilanına ilişkin karar ile 1/2000 ölçekli vaziyet planının 1980/yılı onaylı 1/5000 ölçekli planın iptali istemiyle açılan davanın süresinde olmaması nedeniyle reddedilmesi, turizm merkezi ilanından sonra 1/5000 ölçekli plan yapılmadan 1/1000 ölçekli planın yapılarak onaylanması 3194 ve 2634 sayılı Yasa hükümlerine aykırı olduğundan anılan dava konusu 1/1000 ölçekli imar planının iptal edilmesi gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı Düşüncesi: 19.2.1980/onay tarihli 1/5000 ölçekli nazım imar planının, 14.5.1998 günlü, 294 sayılı … belediye meclisi kararı ile kabul edilerek 27.5.1998 günü Turizm Bakanlığı’nca onaylanan … Bölgesi (… ile … Bulvarı arasında kalan) “Kıyı ve Sahil Düzenlemelerini” kapsayan 1/2000 ölçekli vaziyet planının, … halihazır paftalarına ilişkin 1/1000 ölçekli uygulama imar planının ve alanın 1982/yılında Turizm Merkez olarak ilanına ilişkin kararın iptali istemiyle açılmıştır.
3194 sayılı Yasanın 8.maddesinin (b) fıkrasında; “imar planlarının nazım imar planı ve uygulama imar planından meydana geleceği mevcut ise bölge planı ve çevre düzeni plan kararlarına uygunluğu sağlanarak, belediye sınırları içinde kalan yerlerin nazım ve uygulama imar planlarının ilgili belediyelerce yapılacağı veya yaptırılacağı ve bunların belediye meclisince onaylanarak yürürlüğe gireceği;
2634 sayılı Yasanın 7.maddesinde de Turizm bölgelerinde ve turizm merkezlerinde Bakanlıkça yapılan veya yaptırılan ve İmar ve İskan Bakanlığına sunulan planların 6 ay, haritalar ve kıyı kenar çizgisinin iki ay içinde onaylanacağı, Bakanlığın Turizm alanlarında ve turizm merkezlerinde İmar ve İskan Bakanlığınca onaylı nazım imar planlarına uygun olarak, turizm amaçlı imar uygulama planlarını tadil etmeye ve onaylanmaya yetkili olduğu kurala bağlanmış olup, dava dosyasının incelenmesinden yukarıda belirtilen yasa kuralları uyarınca turizm merkezi olarak ilan edilen bölge içerisinde kalan dava konusu alanla ilgili nazım imar planının Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca, uygulama ima planının Turizm Bakanlığınca onaylanmasında vaziyet planının Belediye ve Bakanlıkça müştereken onaylanmış olan uygulama imar planına göre Turizm Bakanlığınca incelenerek w uygun görülmesinde imar mevzuatına, kamu yararına ve şehircilik ilkelerine aykırılık bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Açıklanan nedenlerle davanın reddi gerekeceği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü.
Dava, 19.2.1980/onay tarihli 1/5000 ölçekli nazım imar planının, 14.5.1998 günlü, 294 sayılı … Belediye Meclisi kararı ile kabul edilerek 27.5.1998 günü Turizm Bakanlığı’nca onaylanan … Konyaaltı Bölgesi (… ile … Bulvarı arasında kalan) “Kıyı ve Sahil Düzenlemelerini” kapsayan 1/2000 ölçekli vaziyet planının, … halihazır paftalarına ilişkin 1/1000 ölçekli uygulama imar planının ve alanın 1982/yılında Turizm Merkezi olarak ilanına ilişkin kararın iptali istemiyle açılmıştır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 7.maddesinde dava açma süresinin özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde Danıştay’da ve idare mahkemelerinde altmış gün olduğu, bu sürelerin idari uyuşmazlıklarda yazılı bildirimin yapıldığı, ilanı gereken düzenleyici işlemlerde ilan tarihini izleyen günden itibaren başlayacağı hükme bağlanmıştır.
Dava dosyasının incelenmesinden, 1/5000 ve 1/1000 ölçekli imar planlarının iptali istemiyle 27.5.1998 gününde açılan davada dilekçe ret kararı verilmesi üzerine 2.7.1999 gününde kayda giren yenileme dilekçesinde yukarıda anılan imar planları yanında bölgenin 1982/yılında turizm merkezi olarak ilan edilmesine ilişkin kararın, 1/2000 ölçekli vaziyet planının da iptalinin istenildiği, ayrıca dava konusu işlemlerin 25.5.1998 günlü basından öğrenildiğinin belirtildiği anlaşılmıştır.
Bu durumda, uyuşmazlığa konu bölgeye ilişkin 1/2000 ölçekli vaziyet planının ve turizm merkezi ilanının 25.5.1998 gününde öğrenilmesi üzerine yukarıda belirtilen yasal 60 günlük süre geçirildikten sonra anılan işlemlerin iptali istemiyle 2.7.1999 gününde açılan davada süreaşımı bulunmaktadır.
27.2.1980/gününde askıya çıkarılan 19.2.1980/onaylı 1/5000 ölçekli nazım imar planının iptali istemiyle askı süresinin son gününü izleyen 60 gün içinde dava açılması gerekirken bu süre geçirildikten sonra 27.5.1998 gününde açılan davanın bu kısmının da süreaşımı nedeniyle esasının incelenme olanağı bulunmamaktadır.
Uyuşmazlığın 1/1000 ölçekli plana ilişkin kısmına gelince; 3194 sayılı İmar Kanununun 5.maddesinde; nazım imar planları; varsa bölge ve çevre düzeni planlarına uygun olarak hali hazır haritalar üzerine yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının gene kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme, yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları gösteren ve uygulama imar planının hazırlanmasında esas olmak üzere düzenlenen detaylı bir raporla açıklanan ve raporu ile beraber bir bütün olan planlar; uygulama imar planları ise, nazım imar planları esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren planlar olarak tanımlanmıştır.
2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanununun 7.maddesinde de, Turizm Bakanlığının turizm alanlarında ve turizm merkezlerinde Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca onaylı nazım imar planlarına uygun olarak, turizm amaçlı imar uygulama planlarını değiştirmeye ve onaylamaya yetkili olduğu belirtilmiştir.
Yukarıdaki hükümlerin birlikte incelenmesinden, Turizm merkezi ilanından itibaren planlamada var olan planlar arasındaki hiyerarşi ilkesi uyarınca 1/5000 ölçekli nazım imar planı yapılıp onaylandıktan sonra bu plana uygun olarak 1/1000 ölçekli uygulama imar planının da yapılarak onaylanması gerektiği sonucuna varılmaktadır.
Bu durumda, turizm merkezi ilan edilen uyuşmazlığa konu bölgenin 1/5000 ölçekli nazım imar planı olmaksızın 1/1000 ölçekli uygulama imar planının yapılıp onaylanmasında hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenle, 19.2.1980/onaylı 1/5000 ölçekli nazım imar planının, turizm merkezi ilanına ilişkin işlemin ve 1/2000 ölçekli vaziyet planının iptali istemiyle açılan davanın süre aşımı nedeniyle reddine, 1/1000 ölçekli uygulama imar planının iptaline, aşağıda dökümü yapılan …-lira yargılama giderinin yarısı olan …-liranın davacı üzerinde bırakılmasına, diğer yarısı ile Avukatlık Ücret Tarifesine göre …-lira avukatlık ücretinin davalı idarelerden alınarak davacıya, …- lira avukatlık ücretinin de davacıdan alınarak davalılardan … Belediye Başkanlığına verilmesine 5.10.2001 gününde oybirliğiyle karar verildi.