İdare mahkemesinin görevsizlik kararı sonucunda sulh ceza mahkemesinin de idare mahkemesini görevli görüp görevsizlik kararı vermesinden sonra yeniden idare mahkemesine açılan davanın uyuşmazlık mahkemesine gönderilmesi gerekirken uyuşmazlığın esasına girilip davanın reddine karar verilmesinde isabet bulunmadığı
İstemin Özeti: … İdare Mahkemesinin … günlü, … sayılı kararının usul ve yasaya aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir
Danıştay Tetkik Hakimi Düşüncesi: Dosyanın incelenmesinden, davacı tarafından uyuşmazlığa konu 3194 sayılı İmar Kanununun 42.maddesi uyarınca verilen para cezasının iptali istemiyle ilk önce idare mahkemesine açılan davanın görev yönünden reddi üzerine sulh ceza mahkemesinde dava açıldığı, bu mahkemenin de uyuşmazlığın çözümünde idari yargıyı görevli görerek davanın görev yönünden reddedilmesi sonucunda yeniden idare mahkemesine açılan davanın esasının incelenerek reddine karar verildiği anlaşılmaktadır.
2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanunun 2.Bölümünde Uyuşmazlık Mahkemesine Başvurma Yolları ve İnceleme Kuralları düzenlenmiş, 10,11,12,13 ve 17.maddeleri olumlu görev uyuşmazlığını, 14,15,16, ve 19.maddeleri ise olumsuz görev uyuşmazlığını, bunlara ilişkin yöntemleri ve yapılacak işlemler göstermiştir.
Anılan Yasanın 14.maddesinde, olumsuz görev uyuşmazlığının bulunduğunun söylenebilmesi için adli, idari veya askeri yargı mercilerinden en az ikisinin tarafları, konusu ve sebebi aynı olan davada kendilerini görevsiz görmeleri ve bu yolda verdikleri kararların kesin veya kesinleşmiş olması gerektiği, bu uyuşmazlığın giderilmesi isteminin ancak davanın taraflarınca ve ceza davalarında ise ayrıca ilgili makamlarca ileri sürülebileceği, 2592 sayılı Yasanın 4.maddesi ile değişik 15.maddesinde, olumsuz görev uyuşmazlıklarında dava dosyasının a) Ceza davalarında son görevsizlik kararını veren mahkemece, bu kararın kesinleşmesinden sonra doğrudan doğruya, b) Diğer davalarda son görevsizlik kararını veren mahkemece bu kararın kesinleşmesinden sonra, taraflarından birinin istemi üzerine Uyuşmazlık Mahkemesine gönderileceği ve görevli mahkemenin belirlenmesinin isteneceği; 19.maddesinde ise, adli, idari veya askeri yargı mercilerinden birisinin kesin veya kesinleşmiş görevsizlik kararı üzerine kendisine gelen bir davayı incelemeye başlayan veya incelemekte olan bir yargı mercii davada görevsizlik kararı veren merciin görevli olduğu kanısına varırsa, gerekçeli bir karar ile görevli merciin belirlenmesi için Uyuşmazlık Mahkemesine başvuracağı ve elindeki işin incelenmesini Uyuşmazlık Mahkemesinin karar vermesine değin erteleyeceği kurallarına yer verilmiştir.
Uyuşmazlık konusu olayda, tarafları, konusu ve sebebi aynı olan davada idari ve adli yargı yerlerince verilen görevsizlik kararlarından sonra ortaya çıkan olumsuz görev uyuşmazlığının giderilebilmesi yönelik olarak yukarıda belirtilen yasa kuralları gereği görevli yargı yerinin belirlenmesi için dava dosyasının Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesi gerektiği açıktır.
Bu durumda, idare mahkemesi ve sulh ceza mahkemesince verilmiş bulunan ve kesinleşen görevsizlik kararlarından sonra yeniden idare mahkemesine açılan davanın esasının incelenmesi suretiyle karar verilmesinde isabet görülmediğinden, temyize konu idare mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı Düşüncesi: 3194 sayılı yasanın 42.maddesi uyarınca verilen para cezasının iptali istemiyle açılan davanın … İdare Mahkemesinin … sayılı kararıyla görev yönünden reddedilmesi üzerine Adli Yargıda açılan davanın da …Sulh Ceza Mahkemesinin … sayılı kararıyla görev yönünden reddedildiği, bu durumda2592 sayılı Yasanın 4.maddesi ile değişik 15.maddesi uyarınca olumsuz görev uyuşmazlığının giderilmesi için dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesi gerekirken aynı işlemin iptali için idari yargıda açılan davanın esastan incelenerek reddedilmesinde hukuka uyarlık bulunmadığından davacı tarafın temyiz isteminin kabulü ile temyiz konusu …İdare Mahkemesinin … günlü … sayılı kararının bozulmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
Dava, … mevkii, … pafta, … parsel sayılı taşınmazlar üzerinde ruhsatsız inşaat yapıldığı nedeniyle 3194 sayılı İmar Kanununun 42.maddesi uyarınca …TL para cezası verilmesine ilişkin … günlü, … sayılı işlemin iptali istemiyle açılmış; idare mahkemesince, … günlü tutanakla tespit edilen ruhsatsız inşaatların 1/50.000 ölçekli metropoliten nazım imar planında orman alanında kaldığı, yapılan inşaatın Plansız Alanlar İmar Yönetmeliğinde belirtilen yapılaşma sınırlarını da aştığı, taşınmazların … Gölü uzun mesafeli koruma alanında kalması nedeniyle İSKİ Genel Müdürlüğü görüşü alınmadan ruhsatsız olarak yapılan inşaat için para cezası verilmesinde mevzuata aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş; karar davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanunun 2.Bölümünde Uyuşmazlık Mahkemesine Başvurma Yolları ve İnceleme Kuralları düzenlenmiş, bu bölümde yer alan 10,11,12,13 ve 17.maddelerde olumlu görev uyuşmazlığı, 14,15,16, ve 19.maddelerde ise olumsuz görev uyuşmazlığı açıklanarak, bunların çözümüne ilişkin yöntemler ve yapılacak işlemler hükme bağlanmıştır.
Anılan Yasanın 14.maddesinde, olumsuz görev uyuşmazlığının bulunduğunun söylenebilmesi için adli, idari veya askeri yargı mercilerinden en az ikisinin tarafları, konusu ve sebebi aynı olan davada kendilerini görevsiz görmeleri ve bu yolda verdikleri kararların kesin veya kesinleşmiş olması gerektiği, bu uyuşmazlığın giderilmesi isteminin ancak davanın taraflarınca ve ceza davalarında ise ayrıca ilgili makamlarca ileri sürülebileceği, 2592 sayılı Yasanın 4.maddesi ile değişik 15.maddesinde, olumsuz görev uyuşmazlıklarında dava dosyasının a) Ceza davalarında son görevsizlik kararını veren mahkemece, bu kararın kesinleşmesinden sonra doğrudan doğruya, b) Diğer davalarda son görevsizlik kararını veren mahkemece bu kararın kesinleşmesinden sonra, taraflarından birinin istemi üzerine Uyuşmazlık Mahkemesine gönderileceği ve görevli mahkemenin belirlenmesinin isteneceği; 19.maddesinde ise, adli, idari veya askeri yargı mercilerinden birisinin kesin veya kesinleşmiş görevsizlik kararı üzerine kendisine gelen bir davayı incelemeye başlayan veya incelemekte olan bir yargı mercii davada görevsizlik kararı veren merciin görevli olduğu kanısına varırsa, gerekçeli bir karar ile görevli merciin belirlenmesi için Uyuşmazlık Mahkemesine başvuracağı ve elindeki işin incelenmesini Uyuşmazlık Mahkemesinin karar vermesine değin erteleyeceği hükmüne yer verilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, davacı tarafından uyuşmazlığa konu 3194 sayılı İmar Kanununun 42.maddesi uyarınca verilen para cezasının iptali istemiyle ilk önce …İdare Mahkemesine açılan davanın … günlü, … sayılı kararıyla görev yönünden reddedilmesi nedeniyle … Sulh Ceza Mahkemesinde dava açıldığı, … günlü, … sayılı kararıyla mahkemelerinin görevsizliğine, … Sulh Ceza Mahkemesi görevli olduğundan, dava dosyasının bu mahkemeye gönderilmesine karar verildiği; … Sulh Ceza Mahkemesinin ise … günlü, … sayılı kararıyla idare mahkemesinin görevli olduğu gerekçesiyle davanın görev yönünden reddedilmesi üzerine yeniden idare mahkemesinde açılan bu davanın esasının incelenerek davanın reddine karar verildiği anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlık konusu olayda, tarafları, konusu ve sebebi aynı olan davada idari ve adli yargı yerlerince verilen görevsizlik kararlarından sonra yukarıda içeriği yazılı Yasa hükümleri uyarınca ortaya çıkan olumsuz görev uyuşmazlığının giderilebilmesine yönelik olarak anılan hükümler gereği davanın taraflarından birinin istemesi halinde son görevsizlik kararını veren yargı yerince görevli yargı yerinin belirlenmesi için dava dosyasının Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesi gerektiği açık olup, idare mahkemesi ve sulh ceza mahkemesince verilmiş bulunan ve kesinleşen görevsizlik kararlarından sonra yeniden bir dava açılması ve açılan bu davanın da idare mahkemesince esasının incelenerek karar verilmesi mümkün değildir.
Açıklanan nedenlerle …İdare Mahkemesinin … günlü, … sayılı kararının BOZULMASINA 5.3.2003 gününde oybirliğiyle karar verildi. (YÖ/ŞGK)