Dava konusu uygulama imar planı değişikliğinin üst ölçekli nazım imar planı hükümlerine uygun olması, 1/5000 ölçekli planın da dava konusu edilmemesi karşısında, idare mahkemesince davanın reddine karar verilmesi gerekirken dava konusu işlemin iptaline karar verilmesinde isabet görülmediği
İstemin Özeti: Kayseri İdare Mahkemesinin 13.11.2002 günlü, E:2001/1258, K:2002/1096 sayılı kararının usul ve yasaya aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Danıştay Tetkik Hakimi Düşüncesi: Dosyanın incelenmesinden, Kayseri İli, Melikgazi İlçesi, Yıldırım Beyazıt Mahallesi, ? pafta, ? ada, ? parsel sayılı taşınmazın uygulama imar planında 7 katlı 20×35 m ebadında kütleye isabet ettiği, bu parselde üç ayrı mülkiyet bulunduğundan dava konusu işlemle, uygulamada ortaya çıkan çözümsüzlüğü gidermek amacıyla, yeşil alan miktarında bir azalma olmaksızın 20×35 m ebadındaki kütle yerine 26×26 m.ebadında 7 katlı kütle ile komşu taşınmazların da mükteseplerini koruyarak 15×15 m.ebadında 7 katlı bir kütlenin imar planına işlenmesine karar verildiği, İdare Mahkemesince yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen ve hükme esas alınan bilirkişi raporunda da dava konusu uygulama imar planı tadilatının, nazım imar planı kararlarını bozucu nitelikte olmadığı, çekme mesafeleri ve inşaat kütlesinde yapılan tadilatların plan bütününe uygun olduğu ve plan bütününü olumsuz etkileyecek hükümler içermediği gibi söz konusu tadilatların hazırlanış biçimi açısından da planlama esaslarına ve tekniğine uygun bulunduğu ve mülkiyet sorununun giderilebilmesi amacıyla uyuşmazlık konusu alanda plan tadilatının yapılmasının gerekli olduğunun belirtildiği anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, dava konusu uygulama imar planı değişikliğinin üst ölçekli nazım imar planı hükümlerine uygun olması, 1/5000 ölçekli planın da dava konusu edilmemesi karşısında, İdare Mahkemesince davanın reddine karar verilmesi gerekirken, dava konusu işlemin iptaline karar verilmesinde isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, temyize konu kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı Düşüncesi: Kayseri, Melikgazi Yıldırım Beyazıt Mahallesi, ? pafta, ? ada, ? parsel sayılı taşınmazla ilgili 1/1000 ölçekli imar planı değişikliğinin iptali istemiyle açılan dava sonucunda İdare Mahkemesince dava konusu plan değişikliğinin iptali yolunda verilen kararın temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Alt ölçekteki planların üst ölçekteki planlara uygun olması, 1/1000 ölçekli uygulama imar planlarının 1/5000 ölçekli nazım imar planına aykırı düzenlemeler getirmemesi gerekir.
İdare Mahkemesince, dava konusu imar planı tadilatının planlama esaslarına ve tekniğine şehircilik ilkelerine uygun olup olmadığı hususlarının ayrıntılı olarak incelenmesi için yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen raporda, dava konusu yerin 1/5000 ölçekli nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planında konut alanı ve yeşil alan olarak düzenlendiği, nazım imar planı kararlarını bozucu nitelikte olmadığı, planlama esasları ve tekniğine uygun olduğu belirtilmiştir.
Bu durumda, dava konusu plan değişikliğinin üst ölçekli nazım imar planı hükümlerine uygun olması, 1/5000 ölçekli planında dava konusu edilmemesi karşısında, İdare Mahkemesince davanın reddine karar verilmesi gerekirken dava konusu işlemin iptaline karar verilmesinde hukuki isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, temyize konu kararın bozulması gerektiği düşünülmüştür.
TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
Dava, Kayseri İli, Melikgazi İlçesi, Yıldırım Beyazıt Mahallesi, ? pafta, ? ada, ? parsel sayılı taşınmaza ilişkin olarak 1/1000 ölçekli uygulama imar planında değişiklik yapılmasına ilişkin 28.2.2001 günlü, 29 sayılı belediye meclisi kararının iptali istemiyle açılmış; İdare Mahkemesince, taşınmazın bulunduğu yerde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen rapor ve ek rapor ile dava dosyasında yer alan bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, dava konusu imar planı tadilatının nazım imar planına uygun olduğu, çekme mesafeleri ve inşaat kütlesinde yapılan değişikliklerin plan bütünlüğünü olumsuz yönde etkileyecek hükümler içermediği, söz konusu imar planı tadilatının hazırlanış biçimi açısından da planlama esaslarına ve tekniğine uygun bulunduğu, mülkiyet sorununun giderilmesi için anılan yerde plan tadilatının yapılmasının gerekli olduğu, ancak yapılan değişiklikle çevre ve toplum yararından çok kişi yararının gözetilerek inşaat alanında ilave bir artış getirildiği anlaşıldığından, imar planı tadilatının, şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına ve kamu yararına aykırı bulunduğu gerekçesiyle iptaline karar verilmiş, bu karar davalı idare vekili tarafından temyiz edilmiştir.
İmar planı insan, toplum, çevre ilişkilerinde kişi ve aile mutluluğu ile toplum hayatını yakından etkileyen fiziksel çevreyi sağlıklı bir yapıya kavuşturmak, yatırımların yer seçimlerini ve gelişme eğilimlerini yönlendirmek ve toprağın koruma kullanma dengesini en rasyonel biçimde belirlemek amacıyla hazırlanır.
3194 sayılı Yasanın 6.maddesinde planlar kapsadıkları alan ve amaçları açısından bölge planları ve imar planları olarak iki ana kategoriye ayrılmış, imar planları da uygulamaya esas olan uygulama imar planları ve bu planın hazırlanmasındaki temel hedefleri, ilkeleri ve arazi kullanım kararlarını belirleyen nazım imar planları olarak sınıflandırılmıştır. Anılan yasanın 8.maddesinde ise planların tanımlanmasına yer verilerek planlar bölge planı, çevre düzeni planı, nazım imar planı ve uygulama imar planı olarak kademelendirilmiş ve alt ölçekli planların üst ölçekli planlarda belirlenen planlama ana ilkelerine, stratejilerine ve kararlarına uyumlu olması zorunluluğu getirilmiştir.
Yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerine göre uygulama imar planlarının üst ölçekli planlara aykırı olamayacağı, arazi kullanım kararlarının alt ölçekli uygulama imar planlarıyla değiştirilemiyeceği kuşkusuzdur.
Dosyanın incelenmesinden, Kayseri İli, Melikgazi İlçesi, Yıldırım Beyazıt Mahallesi, ? pafta, ? ada, ? parsel sayılı taşınmazın uygulama imar planında 7 katlı 20×35 m ebadında kütleye isabet ettiği, bu parselde üç ayrı mülkiyet bulunduğundan dava konusu işlemle, uygulamada ortaya cıkan çözümsüzlüğü gidermek amacıyla, yeşil alan miktarında bir azalma olmaksızın 20×35 m ebadındaki kütle yerine 26×26 m.ebadında 7 katlı kütle ile komşu taşınmazların da mükteseplerini koruyarak 15×15 m.ebadında 7 katlı bir kütlenin imar planına işlenmesine karar verildiği, İdare Mahkemesince yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen ve hükme esas alınan bilirkişi raporunda da dava konusu uygulama imar planı tadilatının, nazım imar planı kararlarını bozucu nitelikte olmadığı, çekme mesafeleri ve inşaat kütlesinde yapılan tadilatların plan bütününe uygun olduğu ve plan bütününü olumsuz etkileyecek hükümler içermediğinin vurgulandığı ve söz konusu değişikliğin hazırlanış biçimi açısından da planlama esaslarına ve tekniğine uygun bulunduğu ve mülkiyet sorununun giderilebilmesi amacıyla uyuşmazlık konusu alanda plan tadilatının yapılmasının gerekli olduğunun belirtildiği anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, dava konusu uygulama imar planı değişikliğinin üst ölçekli nazım imar planı hükümlerine uygun olması, 1/5000 ölçekli planın da dava konusu edilmemesi karşısında, İdare Mahkemesince davanın reddine karar verilmesi gerekirken, dava konusu işlemin iptaline karar verilmesinde isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, Kayseri İdare Mahkemesinin 13.11.2002 günlü, E:2001/1258, K:2002/1096 sayılı kararının BOZULMASINA, 16.090.000-lira karar harcı ile fazla yatırılan 11.970.000-lira harcın temyiz isteminde bulunana iadesine, dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine 20.10.2004 gününde oybirliğiyle karar verildi.