Ruhsatsız yapı yapıldığından bahisle 3194 sayılı yasanın 42. maddesi uyarınca verilen para cezasının davalı idarece her ne kadar ruhsatsız yapılaşmanın önüne geçilmesi amacıyla ve caydırıcı olması için verildiği ileri sürülmüş ise de, idare mahkemesine söz konusu taşınmazın bulunduğu yerin konumu, yapının kullanım biçimi; ebadı ve niteliği, çevresinde ya da aynı bölgede emsal taşınmazlar için uygulanan para cezalarının miktarı da göz önünde bulundurulmak ve gerektiğinde bilirkişi incelemesi yaptırılmak suretiyle doğacak sonuca göre uyuşmazlık hakkında yeniden bir karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle davanın reddi yolundaki kararda isabet bulunmadığı
İstemin Özeti: … İdare Mahkemesinin … günlü, … sayılı kararının usul ve yasaya aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Danıştay Savcısı Düşüncesi: 3194 sayılı Yasanın 42.maddesi uyarınca verilen para cezasının iptali istemiyle açılan davayı reddeden idare mahkemesi kararı davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Temyiz dosyasının incelenmesinden; İdare Mahkemesince davacıya ait taşınmazın Konumu, Kullanım biçimi, ebadı ve benzer nitelikleri, diğer emsal taşınmazlara uygulanan miktarlar araştırılmak suretiyle karar verilmesi gerekirken eksik incelemeye dayanarak davanın reddedilmesinde isabet bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Açıklanan nedenle temyiz isteminin kabulü ile temyiz konusu İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
Dava, … ilçesi, … Köyü, … mevkiinde bulunan taşınmaz üzerinde ruhsatsız yapı yapıldığından bahisle … Valisi tarafından 3194 sayılı Yasanın 42.maddesi uyarınca … lira para cezası verilmesi yolunda tesis edilen 17.1.2001 günlü işlem nedeniyle düzenlenen … günlü, … sayılı ceza ihbarnamesinin iptali istemiyle açılmış; İdare Mahkemesince 1/25000 ölçekli çevre düzeni planı kapsamında kalan ve 1/1000 ölçekli plan çalışmaları devam eden alanda bulunan taşınmaz üzerindeki yapının ruhsatsız olarak yapıldığı ve bu aşamada ruhsata bağlanma olanağı da bulunmadığı anlaşıldığından 2000 yılı için belirlenen oranlar arasında ruhsatsız yapılaşmanın önüne geçmek ve cezanın caydırıcı olması amacıyla kamu yararına uygun olarak en üst seviyede verilen para cezasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, bu karar davacı tarafından temyiz edilmiştir.
3194 sayılı Yasanın 42.maddesi uyarınca verilecek para cezalarında idareye Yasanın belirlediği alt ve üst sınırlar içerisinde ceza tayini olanağı tanınmış ise de, idarenin yetkisinin hangi ölçütler çerçevesinde kullanıldığının ceza vermeye yetkili merci kararında açıklanması ve mahkemece de kanunda yazılı alt sınırın üzerinde para cezası miktarının belirlenme nedenlerinin araştırılması gerekmektedir.
İdarenin kanunda yazılı alt sınırın üzerinde para cezası miktarını takdir etme nedenleri de objektif ölçütlere uygun olmalıdır.
Olayda davacı tarafından … mevkiinde 11.00×12.00mt ebadında zemin+1katlı yapı için 1/25.000 ölçekli plan kapsamında kalması ve ruhsatsız olarak yapılması cezayı ağırlaştırıcı sebep olarak kabul edilip, 17.1.2001 tarihli işlemle … Valisi tarafından … lira para cezası verildiği, davacı tarafından dosyaya eklenen belgeden de yine … Köyü, … mevkiinde …’a ait 9.00×10,5 mt ebadındaki tek katlı ruhsatsız yapı için … Valisi tarafından 7.2.2001 tarihli işlemle 1/25000 ölçekli plan kapsamında kalması ve ruhsatsız olarak yapılması cezayı ağırlaştırıcı sebep olarak kabul edilerek … lira para cezası verildiği anlaşılmaktadır.
Davalı idarece hernekadar söz konusu para cezasının ruhsatsız yapılaşmanın önüne geçilmesi amacıyla ve caydırıcı olması için verildiği ileri sürülmüş ise de, İdare Mahkemesince söz konusu taşınmazın bulunduğu yerin konumu, yapının kullanım biçimi, ebadı ve niteliği, çevresinde ya da aynı bölgede emsal taşınmazlar için uygulanan imar para cezalarının miktarı da göz önünde bulundurulmak ve gerektiğinde bilirkişi incelemesi yaptırılmak suretiyle doğacak sonuca göre uyuşmazlık hakkında yeniden bir karar verilmesi gerektiğinden davanın reddine karar verilmesinde hukuki isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle … İdare Mahkemesinin … günlü, … sayılı kararının BOZULMASINA, 12.6.2003 gününde oyçokluğuyla karar verildi.