Ruhsatsız yapının yapılıp bitirildiği tarihte köy yerleşik alanının tespit edilmediği tartışmasız olduğundan, Plansız Alanlar İmar Yönetmeliği’nin uygulanması ve 3194 sayılı Yasa’nın 27. maddesi kapsamında olmayan yapı için Plansız Alanlar İmar Yönetmeliği’nde belirtilen hükümlere göre ruhsat alınması gerektiğinden ruhsatsız yapılan yapı nedeniyle tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı hakkında.
İstemin Özeti: Samsun İdare Mahkemesinin 22.10.2003 günlü, E:2003/1269, K:2003/1056 sayılı kararının usul ve yasaya aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
Dava, Samsun, Bafra İlçesi, … Köyü … sayılı parsel üzerindeki yapının ruhsatsız olduğundan bahisle 3194 sayılı İmar Kanununun 32.maddesi uyarınca yıkımına ilişkin 15.3.2001 günlü, 304 sayılı il idare kurulu kararının iptali istemiyle açılmış; İdare Mahkemesince, Danıştay Altıncı Dairesi’nin 25.4.2003 günlü, E:2002/492, K:2003/2593 sayılı bozma kararına uyularak, davacının köy nüfusuna kayıtlı olduğu, köyde sürekli oturduğu ve muhtardan izin alarak anılan yapıyı yaptığı, ancak Köseli Köyü’nün yerleşik alan ve civarının idarece henüz tespit edilmediği, dosyadaki krokiye göre yıkıma konu yapının köy sınırları içinde kaldığı, yapının 3194 sayılı Yasa’nın 27.maddesi kapsamına girip girmediğinin belirlenebilmesi için anılan köyün yerleşik alanı ve civarının idarece tespit edilmesi ve sonra yapının tespit edilen yerleşik alan sınırları içinde ya da civarında kalıp kalmadığının belirlenmesi gerektiğinden, köyün yerleşim alanı ve civarının tesbiti yapılmadığından bahisle yıkım kararı alınmasında hukuka uyarlık bulunmadığı, aksine bir anlayışın yerleşik alan sınırları ve civarı henüz tespit edilmemiş köylerdeki tüm yapılar için ruhsat alma zorunluluğunu ve ruhsatı alınmayan yapıların da yıkımını gündeme getireceği gibi yıkım kararı uygulandıktan sonra yapılacak bir yerleşik alan tesbitin de yıkılan yapıların yerleşik alan sınırları içinde kaldığının belirlenmesi halinde yapı maliklerinin mağduriyetini, idarenin de sorumluluğunu gerektiren ve 3194 sayılı Kanunun özüne aykırılık teşkil eden bir durumun ortaya çıkacağının da açık olduğu gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiş, bu karar davalı idarece temyiz edilmiştir.
Yerleşmelerin planlı ve sağlıklı gelişiminin sağlanabilmesi için belediye ve mücavir alan sınırları içinde ve dışında kalan yerlerde 3194 sayılı İmar Yasasının 4. maddesinde öngörülen istisnalar dışında 3194 sayılı Yasanın ve buna ilişkin mevzuat hükümlerinin uygulanması gerekmektedir. 3194 sayılı Yasanın “Genel Esaslar” başlıklı 3. maddesine göre; her hangi bir sahanın her ölçekteki plan esaslarına, şayet planı bulunmuyorsa yönetmelik esaslarına uygun olarak kullanılması zorunludur. Planı olmayan yerlerde Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca 2.11.1985 günlü, 18916 sayılı mükerrer Resmi Gazetede yayımlanan ve daha sonra değişikliğe uğrayan “Plansız Alanlar İmar Yönetmeliği” hükümlerinin uygulanması, buralardaki yapılaşmaların anılan Yönetmelik hükümleri uyarınca denetim altında tutulması, başka bir anlatımla Yönetmelikte belirtilen alanlardaki yapılaşmanın bu yönetmelik hükümlerine uygun olması gerekmektedir.
Olayda, ruhsatsız yapı yapıldığı ve köy yerleşik alanının belirlenmediği tartışmasızdır. İdare Mahkemesi temyize konu kararını, köy yerleşik alanı belirlenmeden yıkım kararı verilemeyeceği gerekçesine dayandırmıştır.
Kırsal alanlara ilişkin hükümler 3194 sayılı Yasadan önce 14.11.1975 günlü 15412 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 6785/1605 sayılı İmar Kanununun Ek 7. ve 8. maddelerine ilişkin Yönetmeliğin Kapsamına Giren Alanlardaki Belediye ve Mücavir Saha Sınırları Dışında Kalan Köylerin ve Mezraların Yerleşik Alanlarında Uygulanacak Yönetmelikte ve sınırlı olarak yer almakta iken 3194 sayılı Yasanın yürürlüğe girmesiyle bu alanlar da tümüyle yasa ile ilgili mevzuat kapsamına alınmış ve yukarıda da belirtildiği üzere bu alanlarda uygulanacak hususlar ise Yasa yanında “Plansız Alanlar İmar Yönetmeliği” ile düzenlenmiştir.
3194 sayılı Yasanın 27.maddesinde; Belediye ve mücavir alanlar dışında köy nüfusuna kayıtlı ve köyde sürekli oturanların köy yerleşik alanları ve civarında ve mezralarda yaptıracağı konut, hayvancılık veya tarımsal amaçlı yapılar için inşaat ve iskan ruhsatının aranmayacağı, ancak yapının fen ve sağlık kurallarına uygun olması ve muhtarlıktan izin alınması gerektiği hükme bağlanmıştır. Madde hükmünün uygulanabilmesi için köy yerleşik alanı ve civarının Plansız Alanlar İmar Yönetmeliğinin 4/4.maddesindeki esaslara uygun olarak il idare kurulu kararı ile belirlenmesi gerekmektedir.
Uyuşmazlıkta, ruhsatsız yapının yapılıp bitirildiği tarihte köy yerleşik alanının tesbit edilmediği tartışmasız olduğundan Plansız Alanlar İmar Yönetmeliğinin uygulanması ve 3194 sayılı Yasanın 27.maddesi kapsamında olmayan yapı için Plansız Alanlar İmar Yönetmeliğinde belirtilen hükümlere göre ruhsat alınması gerektiğinden ruhsatsız yapılan yapı nedeniyle t esis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Bu itibarla, dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararında yasal isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, Samsun İdare Mahkemesinin 22.10.2003 günlü, E:2003/1269, K: 2003/1056 sayılı kararının BOZULMASINA, dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine 10.11.2006 gününde oyçokluğuyla karar verildi.