Ruhsatsız yapının bölgeye hitap eden ve çevreyi korumaya yönelik bir arıtma tesisi olması nedeniyle, 3194 sayılı İmar Kanununun 42.maddesi uyarınca verilen para cezası miktarının yapının nitelikleri dikkate aldığında yüksek olduğu hakkında.
İstemin Özeti: İzmir 3.İdare Mahkemesinin 11.2.2004 günlü, E:2003/217, K:2004/98 sayılı kararının usul ve yasaya aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir
Danıştay Tetkik Hakimi Düşüncesi: Dava konusu ruhsatsız yapının bölgeye hitap eden ve çevreyi korumaya yönelik bir arıtma tesisi niteliği taşıması nedeniyle 10.190.000.000,- lira olarak belirlenen para cezası miktarının yapının belirtilen nitelikleri dikkate alındığında yüksek olduğu sonucuna varıldığından, temyize konu idare mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
Dava, İzmir, Urla, … Köyü, … mevkii, orman arazisi üzerinde davacı tarafından ruhsatsız olarak yapılan arıtma tesisi nedeniyle 3194 sayılı İmar Kanununun 42.maddesi uyarınca 10.190.000.000,- para cezası verilmesine ilişkin 23.12.2002 günlü, 13316 sayılı işlemin istemiyle açılmış; idare mahkemesince, ruhsatsız inşaatın 11.11.2002 günlü tutanakla tespit edildiği, 6.10.1995 günlü, 5932 sayılı İzmir 1 Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu kararıyla bölgenin 1.derece doğal sit alanı olarak belirlendiği, 2.10.2002 günlü, 638 sayılı koruma kurulu kararıyla da izinsiz uygulamanın kaldırılmasına karar verildiği, bu işleme karşı açılan davanın reddedildiği anlaşıldığından, belediye mücavir alanı dışında ve 1.derece doğal sit alanı olan orman alanında yapılan ruhsatsız arıtma tesisi nedeniyle verilen para cezasında mevzuata aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş; karar davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
3194 sayılı Yasanın 42.maddesinde ruhsat alınmadan veya ruhsat ve eklerine veya imar mevzuatına aykırı olarak yapılan yapının yapı sahibine ve müteahhidine kanunda belirtilen miktarda imar para cezası verileceği hükme bağlanmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, dava konusu arıtma tesisinin yapıldığı bölgenin 6.10.1995 günlü, 5932 sayılı İzmir 1 Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu kararıyla 1.derece doğal sit alanı olarak belirlendiği, arıtma tesisinin 1993/yılında verilen muhtarlık izniyle yapıldığı, 28.5.1993 günlü, 3387 sayılı İller Bankası Genel Müdürlüğü işlemi ile projesinin onaylandığı, 15.10.1993 gününde geçici kabulünün yapıldığı, 7.8.2001 günlü, 6633-2849 sayılı İzmir Orman Bölge Müdürlüğü işlemiyle de koruma kurulundan uygun görüş verildiği takdirde orman arazisinin arıtma tesisi kullanımı amacıyla tahsis edilebileceğinin belirtildiği anlaşılmaktadır.
3194 sayılı Yasanın 42.maddesi uyarınca verilecek para cezalarında idareye Yasanın belirlediği alt ve üst sınırlar içerisinde ceza tayini olanağı tanınmış ise de, idarenin yetkisinin hangi ölçütler çerçevesinde kullanıldığının ceza vermeye yetkili merci kararında açıklanması ve mahkemece de kanunda yazılı alt sınırın üzerinde para cezası miktarının belirlenmesi nedenlerinin arıştırılması gerekmektedir. İdarenin kanunda yazılı alt sınırın üzerinde para cezası miktarını takdir etme nedenleri de objektif ölçütlere uygun olmalıdır.
Dava konusu ruhsatsız yapının arıtma tesisi olması ve muhtarlık izninden de anlaşılacağı üzere bölgeye hitap eden ve çevreyi korumaya yönelik bir arıtma tesisi niteliği taşıması nedeniyle 10.190.000.000,- lira olarak belirlenen para cezası miktarının yapının belirtilen nitelikleri dikkate alındığında yüksek olduğu sonucuna varılmaktadır.
Açıklanan denenlerle İzmir 3.İdare Mahkemesinin 11.2.2004 günlü, E:2003/217, K:2004/98 sayılı kararının bozulmasına, 20.600.000,- lira karar harcı ile fazla yatırılan 15.300.000,- lira harcın temyiz isteminde bulunana iadesine, dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine 23.11.2004 gününde oybirliğiyle karar verildi.