Büyükşehir belediye kanununda yapılan değişiklik uyarınca tüzel kişiliği sona ermiş olsa da imar planına karşı köy tüzel kişiliğini temsilen dava açan muhtarın, gerçek kişi olarak “mahalle sakini” sıfatıyla dava açma ehliyetinin varlığının değerlendirilmesi gerektiği
İstemin Özeti: Samsun İdare Mahkemesinin 3.11.2004 günlü, E:2004/1323, K:2004/1546 sayılı kararının usul ve yasaya aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Danıştay Savcısı Düşüncesi: Samsun Büyükşehir Belediye Meclisinin 1/5000 ölçekli nazım imar planını, uygun gören 13.11.2003 günlü 16/2 sayılı kararının iptali istemiyle açılan davayı ehliyet yönünden reddeden Samsun İdare Mahkemesi Kararı davacı tarafından temyiz edilmiştir. Temyiz dosyasının incelenmesinden davacı Köy Muhtarlığının tüzel kişiliği 5216 sayılı yasa uyarınca sona ermiş ise de davacının mahalle sakini olarak da dava açma ehliyetinin bulunduğu anlaşıldığından temyiz isteminin kabulü ile temyiz konusu İdare Mahkemesi kararının bozulmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
Dava, Samsun, Atakum, Çobanlı ve Çobanözü köyünde 1/5000 ölçekli nazım imar planı yapılmasına ilişkin 13.11.2003 günlü, 16/2 sayılı belediye meclisi kararının iptali istemiyle açılmış, İdare Mahkemesince davanın açıldığı tarih itibariyle mahalle statüsünde olan ve bu nedenle tüzel kişiliği bulunmayan, iptal davalarının objektif ehliyet şartı için gerekli fiil ehliyeti şartını taşımayan topluluk adına Köy Muhtarı sıfatıyla açılan davanın ehliyet yönünden reddine karar verilmiş, bu karar davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Medeni Kanuna göre tüzel kişiler için hak ehliyeti ve fiil ehliyeti almak üzere iki tür ehliyet kurala bağlanmış, dava açma ehliyeti fiil ehliyetinin içeriğine dahil edilmiştir. Dava açma ehliyeti bir şahsın mahkemelerde davacı veya davalı sıfatıyla bizzat işlem yapabilme iktidarını ifade eder.Dava açılması sırasında olduğu kadar dava sürecinde de dava açma ehliyetinin yitirilip yitirilmediği yargı yerince gözönünde bulundurulur.
Davacı köy muhtarlığı tüzel kişiliği 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu’na göre sona ermiştir. Ancak bu tüzel kişiliği temsilen dava açan muhtar ?’ın gerçek kişi olarak mahalle sakini olması sıfatıyla dava açma ehliyetinin varlığının değerlendirilmesi gerekmektedir.
Bu durumda mahkeme kararında isabet görülmemiştir. Açıklanan nedenlerle, Samsun İdare Mahkemesinin 31.11.2004 günlü, E:2004/1323, K:2004/1546 sayılı kararının BOZULMASINA, 22.90 YTL.- karar harcı, fazladan yatırılan 17.00 YTL başvurma harcı ile yürütmenin durdurulması istemi hakkında karar verilmediğinden 18.20 lira harcın temyiz isteminde bulunana iadesine, dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine 15.6.2005 gününde oybirliğiyle karar verildi.