Kiracının, eski eser tescilinin kaldırılmasına ilişkin kararın iptali istemiyle, dava açabileceği hakkında.
Trabzon İdare Mahkemesinin 9.12.2004 günlü, E: 2004/722, K: 2004/1289 sayılı kararının usul ve yasaya aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Danıştay Tetkik Hakimi E.Emel Çelik’in Düşüncesi: Temyiz isteminin reddi ile mahkeme kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı Aynur Şahinok’un Düşüncesi: İdare ve vergi mahkemelerince verilen kararların temyizen incelenerek bozulabilmesi için, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49 uncu maddesinin birinci fıkrasında belirtilen nedenlerin bulunması gerekmektedir.
Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, söz konusu maddede yazılı nedenlerden hiçbirisine uymadığından, istemin reddi ile temyiz edilen Mahkeme kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay 6. Dairesisince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
Dava, davacıların kiracısı olduğu taşınmazın da içinde bulunduğu, Trabzon İli, İskenderpaşa Mahallesi, İskele Caddesi, … pafta, … ada, …, … ve … sayılı parseller üzerindeki taşınmazların eski eser tescil kaydının kaldırılmasına ilişkin 10.5.2002 günlü, 4426 sayılı Trabzon Kültür ve Turizm Varlıklarını Koruma Kurulu kararının iptali istemiyle açılmış, İdare Mahkemesince; mahallinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen rapor ile dosyadaki bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, yapının iskele cephesini oluşturan, özgün yığma taş bölümlerini koruyan cephesi ile liman yönünde zemin ve bodrum kat cephesini oluşturan yöresel ve geleneksel taş duvar üzerine taş söveli ritmik 1/2 oranlı pencereli cephe anlayışı, gerek gabari gerekse de biçimsel olarak çevre yapılarla kurduğu süreklilik nedenleriyle taşınmazın kültür varlığı niteliği taşıdığı sonucuna varıldığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiş, bu karar davalı idare tarafından temyiz edilmiştir.
Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptali yolundaki temyize konu Trabzon İdare Mahkemesinin 9.12.2004 günlü, E: 2004/722, K: 2004/1289 sayılı kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinin 1. fıkrasında sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, bozma istemi yerinde görülmeyerek anılan mahkeme kararının ONANMASINA, dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine 9.5.2007 gününde oyçokluğuyla karar verildi.
KAR ŞI OY: Dava, Trabzon İli, İskenderpaşa Mahallesi, İskele Caddesi, … pafta, … ada, ………..sayılı parsellerdeki tescilli taşınmazların tescil kaydının kaldırılmasına ilişkin işlemin iptali istemiyle tescilli taşınmazda kiracı olan kişiler tarafından açılmıştır.
Anayasamızın 2.maddesinde, Türkiye Cumhuriyetinin Hukuk Devleti olduğu belirtilmektedir. Hukuk devletinin öğesi olan idarece tesis edilen işlemlerin hukuka uygunluğu ve sonuçta idarenin hukuka bağlılığının yargısal denetimi iptal davaları yoluyla sağlanır.
İdari işlemlerin hukuka uygunluğunun yargı yoluyla denetimini amaçlayan iptal davasının görüşülebilmesi için var olması gereken “dava açma ehliyeti” iptal davasına konu kararın niteliğine göre idari yargı yerince değerlendirilmektedir.
Dairemizin süre gelen içtihatları ile kamu yararını çok yakından ilgilendiren konularda dava açma hakkının daha geniş kapsamda ele alındığı ve bu gibi hallerde belde sakini olmanın dava açma ehliyeti için yeterli olduğu kabul edilmektedir.
Davacılar, uyuşmazlığa konu taşınmazda kiracı olmaları nedeniyle dava konusu işlemin iptalini istemektedir. Ancak, kiracılık sıfatı ise, bir yapının eski eser olarak tescil edilip edilmemesi konusunda dava açma ehliyeti bakımından yeterli değildir.
Bu durumda davanın ehliyet yönünden reddi gerektiğinden mahkeme kararının bozulması gerektiği oyuyla karara katılmıyoruz.