1580 sayalı Yasanın 74 üncü maddesine göre valinin itiraz yoluna başvurarak il idare kurullarından veya Danıştay’dan imar planına ilişkin belediye meclisi kararının da incelenmesini isteyebileceği, Danıştay ve il idare kurullarının da bu kararları inceleme yetkileri bulunduğundan mahkemece işin esasına girilerek karar verilmesi gerekirken belediye meclisinin plan değişikliğine ilişkin kararına karşı 3194 sayılı Yasada özel bir itiraz yolu öngörüldüğü, ilgililerin bu itiraz yoluna ya da iptali için yargı yoluna başvurmaları gerektiğinden bahisle dava konusu işlemin iptali yolunda karar verilmesinde isabet görülmediği
İstemin Özeti: İstanbul 1. İdare Mahkemesinin 23.6.2005 günlü, E:2004/1988, K:2005/1262 sayılı kararının usul ve yasaya aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Danıştay Savcısı Düşüncesi: ?, ?, ? Beldesi, ? pafta ? parsel sayılı taşınmazın bulunduğu yere ait mevzi imar planında değişiklik yapılması yolundaki Bahçeşehir Belediye Meclisinin 27.10.2003 günlü ve 2003/30 sayılı kararının iptaline ilişkin 26.5.2004 günlü ve 2004/93 sayılı İl İdare Kurulu kararının iptali istemiyle dava açılmış, idare mahkemesince söz konusu meclis kararının 1580 sayılı Yasanın 74.maddesinde sayılan kararlardan olmadığı sonucuna varıldığından tesis edilen işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle il idare kurulu kararının iptaline karar verilmiş olup, bu kararın bozulması davalı idarece istenilmektedir.
Uyuşmazlık tarihinde yürürlükte bulunan 1580 sayılı Yasanın 74.maddesinde,olağan ve olağanüstü toplantılar dışında veya görev ve yetki yönünden mevzuata aykırı olarak alınan meclis kararlarından, ilçe ve kasaba belediye meclislerince alınmış olanların Valinin istemi üzerine İl İdare Kurulunca, il belediye meclisleri kararlarının ise İçişleri Bakanlığının başvurusu üzerine Danıştay’ca incelenip onaylanacağı veya iptal edileceği kurala bağlanmıştır.
Bu kurala göre belediye meclislerinin kesin kararlarına karşı ilgililerin doğrudan yargı yoluna başvurabilecekleri gibi dilerlerse itiraz yolunu kullanabilecekleri açıktır.
Bu durumda, söz konusu itiraz bir dava yolu olmayıp, idari bir itiraz yolu olduğundan itirazın incelenmesine ilişkin olarak İl İdare Kuruluna verilmiş görev yargı görevi değil yönetsel bir görevdir. Bu nedenle ilgililer doğrudan iptal davası açabilecekleri gibi itiraz yoluna da başvurarak İl İdare Kurullarından ilgili Belediye Meclisi kararının incelenmesini isteyebilecekleri ve İl İdare kurullarının da bu kararları inceleme yetkileri bulunduğundan aksi yönde verilen Mahkeme kararında isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle temyiz konusu mahkeme kararının bozulmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
Dava, ?, ?, ? beldesi, ? pafta, ? parsel sayılı taşınmazın bulunduğu yere ait mevzi imar planında değişiklik yapılmasına ilişkin Bahçeşehir Belediye Meclisinin 27.10.2003 günlü, 2003/30 sayılı kararının iptal edilmesi yolundaki 26.5.2004 günlü, 2004/93 sayılı il idare kurulu kararının iptali istemiyle açılmış; İdare Mahkemesince ?, ? İlçesi, ? Beldesi, belediye meclisinin imar planı tadilatına ilişkin olarak aldığı 27.10.2003 günlü, 2003/30 sayılı karara ? Valisi sıfatıyla ?’in 20.5.2004 tarihinde itiraz ettiği, yapılan görüşme sonunda il idare kurulunca dava konusu 2004/93 sayılı kararla mevzi imar planı değişikliğinin yürürlükteki hükümlere aykırı olduğu sonucuna varılarak plan değişikliği yapılmasına ilişkin 2003/30 sayılı meclis kararının iptal edildiği, belediye meclisinin plan değişikliğine ilişkin kararına karşı 3194 sayılı Yasada özel bir itiraz yolu öngörüldüğü, ilgililerin bu itiraz yoluna ya da iptali için yargı yoluna başvurmaları gerektiği, sözkonusu meclisi kararının 1580 sayılı Yasanın 74. maddesinde sayılan kararlardan da olmadığı anlaşıldığından dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle iptaline karar verilmiş, bu karar davalı idare tarafından temyiz edilmiştir.
Uyuşmazlık tarihinde yürürlükte bulunan 1580 sayılı Belediye Kanununun 74. maddesinde; “Âdi ve fevkalâde içtimalar haricinde veya vazife ve selâhiyeti kanuniye hilâfında veya Devlet kanun ve nizamnamelerine mugayir olarak ittihaz edilen mülhakat meclisi kararları valinin talebi üzerine vilâyet idare heyeti tarafından, vilâyet merkezi olan mahallerde Dahiliye vekâletinin talebi üzerine Devlet Şûrasınca tetkik olunarak tasdik veya iptal olunur” kuralı yer almış bulunmaktadır.
1580 sayılı Belediye Kanununun 74 üncü maddesinde, belediye meclislerinin resmi toplantıları dışında görev ve yetkilerine girmeyen konularda ya da mevzuata açıkça ve ağır biçimde aykırı olarak aldıkları kararların, ilçe belediyelerince verilmiş olması halinde valinin istemi üzerine il idare kurulunca, il belediyesince verilmiş olması halinde İçişleri Bakanlığının istemi üzerine Danıştay’ca incelenip onaylanacağı ya da iptal edileceği belirtilmiş olması bu madde kapsamına giren meclis kararları için konu yönünden herhangi bir sınırlama getirilmediğini göstermektedir.
Belediye meclislerinin işlemleri üzerinde il idare kurulu ya da Danıştayca yapılması öngörülen bu denetimin bir idari vesayet denetimi olduğunda ve idari itiraz yöntemiyle yapılabileceğinde kuşku bulunmadığı gibi “idarenin her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolunun açık olduğu”nu hükme bağlayan Anayasanın 125 inci maddesi çerçevesinde meclis kararının idari davaya konu edilmesi de olanaklıdır.
Bu durumda, 1580 sayılı Yasanın 74’üncü maddesine göre valinin itiraz yoluna başvurarak İl İdare Kurullarından veya Danıştay’dan imar planına ilişkin belediye meclisi kararının da incelenmesini isteyebileceği, Danıştay ve İl İdare Kurullarının da bu kararları inceleme yetkileri bulunduğundan Mahkemece işin esasına girilerek karar verilmesi gerekirken belediye meclisinin plan değişikliğine ilişkin kararına karşı 3194 sayılı Yasada özel bir itiraz yolu öngörüldüğü, ilgililerin bu itiraz yoluna ya da iptali için yargı yoluna başvurmaları gerektiğinden bahisle dava konusu işlemin iptali yolunda karar verilmesinde isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle İstanbul 1. İdare Mahkemesinin 23.6.2005 günlü, E:2004/1988, K:2005/1262 sayılı kararının BOZULMASINA, dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine 7.3.2006 gününde oybirliğiyle karar verildi.